حسابداری مبادلات ارزی

مقدمه:​

در سالهای اخیر بسیاری از مبادلات واحدهای تولیدی و بازرگانی جهت توسعه و گسترش فعالیت، و کسب سود بیشتر، کالای تولیدی خود را به کشورهای خارجی صادر می نمایند، و یا دامنه فعالیت بعضی از شرکتها وارد کردن کالا از کشورهای خارجی برای تحصیل سود می باشد.​

​

نمونه هایی از فعالی عملیات خارجی واحد تجاری شامل موارد زیر میباشد 1-خرید و فروش کالا و خدماتی (واردات و صادرات) قرار است بهای آن به ارز خارجی دریافت یا پرداخت شود.​

​

2-استقراض (وام دادن یا وام گرفتن ارزی) که تسویه آن از طریق ارز صورت می گیرد.​

​

3-تحصیل یا فروش دارایی ها که تسویه آن از طریق ارز صورت می گیرد.​

​

4-خرید یا فروش پیمان های ارزی سلف (معاملات ناشی از پیمان ارزی سلف).​

​

5-خرید یا فروش واحدهای پولی ارزی​

نکات مهمی که در حسابداری مبادلات خارجی وجود دارد، تغییرات و نوسانات نرخ ارز می باشد. ​

مبادله با پول رایج کشوری خارجی که با پول عملیاتی واحد انتفاعی تفاوت داشته باشد،مبادله ارزی نامیده می شود. بر اساس استانداردهای حسابداری، پول عملیاتی واحد انتفاعی، پول رایج در محیط اقتصادی است که واحد انتفاعی در آن فعالیت می کنند.​

نرخهای تبدیل ارز​

از دیدگاه شرکتهای داخلی، پول خارجی نظیر داراییهایی است (به ویژه اوراق بهادر) که قیمتهای بیان شده ای بر حسب پول رایج کشور دارد. این قیمتها را می توان نرخهای تبدیل ارز نامید.​

​

​

در حال حاضر، دو نوع نرخ تبدیل حایز اهمیت است:​

(1)نرخهای آزاد ​

که تغییرات ارزش پول را به دلیل عوامل عرضه و تقاضا منعکس می کند و​

(2)نرخهای رسمی​

که توسط دولتها تعیین و اعلام می شود. یک کشور می تواند چندین نرخ رسمیش ارز داشته باشد که هر نرخ به یک نوع فعالیت اقتصادی و طرز تلقی دولت از آن فعالیت بستگی دارد. مثلاً، دولت یک کشور در حال توسعه ممکن است نرخ تبدیل مساعدی را برای صادرکنندگانی که در ازای صادرات، کالاهای سرمایه ای وارد می کنند در نظر بگیرد. یا برعکس، نرخ تبدیل نسبتاً نا مساعدی را برای پرداخت سود سهام به اشخاص مقیم در کشورهای دیگر معین کند.​

​

نرخهای تبدیل را همچنین می توان به عنوان​

نرخهای جاری ​

(تبدیلپولها در بازار پول با تحویل فوری همراه باشد) و ​

نرخهای آتی ​

(تبدیل پول در بازارهای آتی، یعنی تحویل در تاریخ معینی در آینده، انجام پذیرد.​

نرخ ارز مستقیم در مقابل غیرمستقیم​

نرخ تسعیر ارز به عنوان نرخ روز ممکن است بصورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد.نرخ ارز مستقیم نشانگر آن تعداد از واحدهای پول داخلی است که برای تحصیل یک واحد از پول خارجی برای تسعیر مورد نیاز می باشد. در مقابل، آن تعداد از واحدهای پول خارجی که ممکن است برای بدست آوردن یک پول داخلی مبادله شود رانرخ ارز غیرمستقیم گویند.​

​

​

منابع :

مباحث جاری - دکتر حسن همتی

حسابداری پیشرفته نشریه 144سازمان حسابرسی - دکتر شباهنگ