مرد مورد علاقه فیدل کاسترو به این دلیل عجیب توسط ارتش سرخ عازم فضا شد!/عکس شب 12 آپریل را شب یوری نامیده اند. شب شگفت انگیزی که برای اولین بار انسان به فضا رسید. یوری گاگارین خلبان روس ، سوار بر فضاپیمای کوچک وستوک از جو زمین گذشت در کمتر از دو ساعت یک دور به دور مدار زمین گشت و دوباره به زمین برگشت. یوری گاگارین ، خلبان جوانمرگ روس نخستین بشری است که توانست از جو زمین بگذرد. سازمان فضایی شوروی برای تبدیل ساختن گاگارین به اولین فضانورد تاریخ بازه زمانی کوتاهی داشت. جاسوسان کا گ ب گمان برده بودند که ۲۰ آپریل ۱۹۶۱ روزی است که آمریکایی ها با مرکوری قصد دارند به فضا برسند و در دل جنگ سرد این یک شکست بزرگ برای ارتش سرخ محسوب می شد پس یکی از بهترین خلبانان ارتش که ده سالی بود از نیروی هوایی به سازمان فضایی روسیه منتقل شده بود به یک دلیل عجیب به عنوان گزینه نهایی پرواز به فضا انتخاب شد. قد کوتاه ! یوری تنها ۱۵۷ سانتی متر قد داشت. موشکی که قرار بود نخستین فضانورد را به فضا ببرد بر اساس موشک نظامی قاره‌پیمای دوربرد آر-۷ ساخته شده بود، که آن هم در اصل برای پرتاب کلاهک هسته‌ای در مسافت‌های طولانی طراحی شده بود. برای همین فضاپیمای وستوک-۱ سوار بر آن نمی‌توانست بزرگتر از کپسول کلاهک هسته‌ای باشد. تا روزهای پیش از پرواز، هر شش عضو منتخب در گروه مورد آزمایش‌های دشواری قرار گرفتند تا استقامت جسمی و روانی آنها محرز شود. روز ۱۷ مارس سال ۱۹۶۱ فضانوردان منتخب، تیم بزرگ پشتیبانی و گروهی از مقامات رسمی وارد پایگاه فضایی بایکونور شدند. روز ۸ آوریل یعنی تنها چند روز پیش از پرواز فضایی، یوری گاگارین به عنوان نامزد اصلی پرواز گزینش شد. گرمان تیتوف به عنوان فضانورد ذخیره تعیین شد تا در صورت بروز هرگونه مشکلی برای گاگارین، بتواند به جای او پرواز کند. در مورد دلایل انتخاب گاگارین حدس و گمان‌های گوناگونی وجود دارد؛ برخی معتقدند که پیشینه کارگری خانواده او، نام خانوادگی یا حتی محل تولد او باعث شده‌بود که حزب کمونیست شوروی او را به گرمان تیتوف ترجیح دهد. شکی نیست که شخصیت گرم و اجتماعی و رسانه پسند او از دلایل مهم گزینشش بوده‌است و دلیل دیگر این انتخاب را هم جثه مناسب گاگارین برای سفر با فضاپیمای کوچک اعلام کرده اند. یوری گاگارین در ساعت شش و هفت دقیقه صبح روز چهارشنبه ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ به وقت مسکو، از پایگاه فضایی بایکونور با فضاپیمای وستوک- به عنوان نخستین فضانورد جهان به مدار زمین پرواز کرد. نخستین جمله‌هایی که گاگارین به زمین مخابره کرد این بود: «پرواز به خوبی ادامه دارد، دید خوبی دارم، من زمین را می‌بینم، خیلی زیبا است» مشهور است که گاگارین در حال اوج گرفتن به مدار زمین، آهنگ یک سرود میهن‌پرستانه روسی را زمزمه می‌کرده. این سرود «مام میهن می‌شنود» نام دارد. بر اساس اطلاعات نوشته شده در دانش نامه ویکی پدیا ، در حالی که گاگارین در مدار زمین پرواز می‌کرد، درجه نظامی او به افتخار موفقیتش از ستوانی به سرهنگی ارتقاء پیدا کرد. مدارگرد حامل یوری گاگارین پس از آنکه ۱۰۸ دقیقه با سرعت ۲۷٬۴۰۰ کیلومتر در ساعت، یکبار زمین را دور زد، اولین فضانورد جهان را به سلامت به زمین برگرداند و بدین سان افتخاری بی‌نظیر برای یوری گاگارین و کشورش، اتحاد جماهیر شوروی سابق به ارمغان آورد. گاگارین پس از ۱۰۸ دقیقه پرواز و یک دور گردش کامل در مدار زمین، در ۲۶ کیلومتری جنوب غربی شهر انگلس در منطقه ساراتوف فرود آمد. این نقطه از منطقه پیش‌بینی شده برای فرود فاصله زیادی داشت و کسی برای استقبال از او حاضر نبود. آنا آکیمووا تاتارووا، همسر جنگلبان محلی و نوه ۶ ساله‌اش اولین کسانی بودند که گاگارین را پس از فرود دیدند. یوری گاگارین ماجرا را این‌گونه تعریف می‌کند:«آنها وقتی مرا با لباس و کلاه فضایی و چتر نجاتم دیدند، ترسیدند و عقب رفتند. من به آنها گفتم نگران نباشید من هم مثل شما شهروند شوروی هستم، همین الان از فضا برگشتم و دنبال تلفن می‌گردم که به مسکو زنگ بزنم.» گاگارین پس از تماس تلفنی با دفتر نیروی هوایی، پیامی به این مضمون فرستاد :« پیامی برای نیروی هوایی، مأموریت با موفقیت انجام شد، در این موقعیت (...) فرود آمدم، حالم خوب است، ضرب‌دیدگی و شکستگی هم ندارم. گاگارین.»
یوری گاگارین هفت سال پس از سفر فضایی، در یک سانحه هوایی در روز ۲۷ مارس سال ۱۹۶۸، طی یک پرواز تمرینی با هواپیمای میگ ۱۵ دچار سانحه شد و سقوط کرد و هردو سرنشین آن کشته شدند. علت مرگ یوری گاگارین در آن زمان با توجه به رویارویی سرسختانه شوروی و آمریکا در سطح جهانی، دو کشور به پیروزی‌ها و موفقیت‌های بزرگ بویژه در حوزه فضایی نیاز داشتند و سفر نخستین فرد به فضا، موفقیت بزرگی برای مسکو محسوب می‌شد. به همین دلیل یوری گاگارین به فرد محبوب رهبر شوروی و ملت این کشور تبدیل شد و نیکیتا خروشچف رهبر وقت شوروی به وی افتخار می‌کرد و در همه جا از یوری به عنوان قهرمان بزرگ ملی استقبال می‌شد. شهرت و محبوبیت وی در دوره حکومت لئونید برژنف رهبر وقت شوروی سابق، و فوت نابهنگام این قهرمان ملی، منشأ شایعات زیادی شد. روزنامه مترو چاپ مسکو امروز در مقاله‌ای در مورد مرگ گاگارین نوشت: یکی از فرضیات موجود این بود که وی به دستور لئونید برژنف به دلیل جرم نامشخص یا عدم وفاداری به حزب، به قتل رسیده است. در این مقاله آمده است: فرضیه دیگر این بود که گاگارین و ولادیمیر سرگین مربی خلبان که در پرواز آموزشی همراه وی بود، به دلیل قرار داشتن در حالت غیر عادی دچار سانحه شدند، آلکساندر گلوشکو مورخ روس این فرضیه را رد و خاطرنشان کرد که در خون هیچیک از آنان آثاری از مواد یا الکل یافت نشد. در گزارش کمیسیون تحقیقات مرگ گاگارین که در سال ۱۹۶۸ منتشر شد چند احتمال مطرح شد که ارتفاع پایین پرواز و برخورد جنگنده با پرنده از آن جمله بود، در همین حال شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه چند سال بعد اعلام کرد که هواپیمای یوری گاگارین بر اثر فرمان نادرست از مرکز ناوبری هوایی سقوط کرد. رسانه روسی خاطرنشان کرد که علت دیگر سقوط جنگنده میگ -۱۵ او.تی. ای، پرواز یک فروند هواپیمای سوخ و-۱۵ در نزدیکی آن بود که باعث حرکت شدید هواپیمای حامل گاگارین شد. آلکسی لئونوف فضانورد روس که در کمیسیون تحقیقات مرگ گاگارین در سال ۱۹۶۸ عضویت داشت معتقد است که هواپیمای سوخ و-۱۵ در فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری در درون ابرها به هواپیمای گاگارین نزدیک شد، آن را منحرف کرد و وی را به درون یک مسیر شدیداً مارپیچ عمیق با سرعت ۷۵۰ کیلومتر در ساعت فرستاد، بر اثر این حادثه هواپیمای جنگنده میگ -۱۵ او.تی. ای، کنترل خود را از دست داد و سقوط کرد. البته اینها همه فرضیه هستند و گزارش رسمی در مورد علت مرگ گاگارین با وجود گذشت بیش از ۵۰ سال هنوز منتشر نشده است.
