[h=2] «کپی» برابر اصل نیست [/h] دنیایخودرو- عمادالدین جعفری: در دنیای امروز که وسایل نقلیه موتوری، نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا میکند، هر کسی بنا به توان مالی از یک نوع وسیله استفاده میکند. برخی به سراغ خودروهای مختلف و برخی دیگر به دنبال موتورسیکلت و حتی دوچرخه می روند و حتی اسکیت نیز در زندگی روزمره مورد استفاده بسیار دارد. در کشور ما که بازار وسایل نقلیه بسیار داغ است. با توجه به سهمیهبندی بنزین و ترافیک سنگین شهری و همچنین مهم بودن قیمت برای خریداران، بسیاری از افراد به دنبال خرید موتورسیکلت هستند تا هم بتوانند به راحتی از چنگال ترافیک سنگین شهرهای بزرگ به خصوص در برخی از ساعتها که همه به محل کار یا در راه برگشت به خانه هستند بگریزند و هم پول کمتری داده و سوخت پایین تری مصرف کنند. البته در این میان نیز بعضی از افراد از طریق موتورسیکلت به امرار معاش نیز می پردازند به هر حال اهمیت این وسیله نقلیه با توجه به مصرف سوخت بسیار کم و همچنین ارزان بودن قطعات آن روز به روز بیشتر میشود، از این رو برخی از شرکتهای داخلی اقدام به تولید و واردات موتورهای مختلف کردهاند. به سال 58 که بازگردیم خواهیم دید که کمپانی ژاپنی هوندا موتورسیکلتی را وارد بازار ایران کرد که CG125 نام داشت. این موتورسیکلت که بسیار هم موفق بود با توجه به قابلیتهایی که داشت مورد توجه قرار گرفت به طوری که یکی از شرکتهای داخلی با اخذ نمایندگی اقدام به تولید این موتورسیکلت کرد و هماکنون نیز بعد از گذشت سالها از ارائه این موتورسیکلت در کشور ما از طرفداران زیادی برخوردار است. به همین دلیل شرکتهای تولیدی زیادی اقدام به تولید موتورسیکلت که بسیار شبیه به هوندا است کردهاند که البته با موفقیت روبهرو نشدند هر چند که از فروش خوبی برخوردارند اما نمیتوان از کیفیت پایین این موتورها گذشت. دلیل این فروش مناسب نیز عدم عرضه محصولات شرکت تیزرو است. شرکت تیزرو نمایندگی رسمی هوندا ژاپن در ایران است که البته دیگر محصولات این شرکت را تولید نمیکند پس از سال 84 دیگر هوندا CDI وارد بازار نشد و تولیدکنندگان داخلی همچنان با موتورسیکلتهای بیکیفیت خود در بازار یکهتازی میکنند. در این گزارش میخواهیم به تفاوتهای محصولاتی که توسط بسیاری از شرکتها کپی میشوند با نمونه اصل بپردازیم، از این رو به سراغ یکی از فروشندگان موتورسیکلت در خیابان 17 شهریور تهران رفتیم، جایی که تا چشم کار میکند فروشگاههای موتورسیکلت هستند. امیر زارع درباره تفاوتهای اصل و کپی چنین میگوید: هوندای 125 با نام CG از سال 58 وارد کشور شد و عرضه آن تا سال 73 ادامه داشت. از سال 73 به بعد شرکت تیزرو اقدام به تولید نمونه جدیدتر این موتور با نام هوندا CDI کرد که در حال حاضر نمونه صفر کیلومتر آن در بازار نیست و اگر هم باشد با قیمتی بسیار گزاف به فروش میرسد هوندا 125 از فرمانپذیری خوب و قدرت مانور عالی بهره میبرد عملکرد این موتور در معکوسهای ناگهانی بسیار خوب بوده و هر چقدر موتور گرمتر میشود روانتر و بهتر کار میکند. ترمزهای این خودرو از عملکرد خوبی برخوردار هستند اما در نمونههای کپی که از 610 تا 750 هزار تومان قیمت دارند نمیتوان انتظار کیفیت و ایمنی زیادی را داشت. قطعات این موتورها به خصوص در قسمت Engine کاملاً چینی هستند به طوری که حتی موتور کامل آن از چین به صورت وکیوم وارد کشور میشود و دیگر قطعات آن نیز ایرانی هستند. هوندا CDI حداقل تا پنج سال هیچگونه خرجی برای صاحب خود ندارد اما برعکس نمونههای ایرانی بسیار پر خرج و پراستهلاک هستند. کمکهای این موتورها بسیار ضعیف است به طوری که اگر دو سرنشین سنگین وزن داشته باشد یا کمکها از کمر تا شده و یا کار نمیکند که باعث آسیب رساندن به توپی عقب میشود. چون در واقع درست کار نکردن کمک یعنی اینکه همه فشارها بر روی توپی چرخ عقب است به همین دلیل زود توپی خرد میشود. از نظر سیمکشی تقریباً با هوندای اصل یکسان است. از لحاظ موتوری نیز بسیار دچار ایراد هستند به طوری که خیلی زود موتور به روغنسوزی میافتد که دلیل این موضوع ضعف سیلندر این موتورها است. ترمزها به قدری ضعیف هستند که نمیتوان از آنها انتظار زیادی داشت و در برخی موارد کاملاً ناتوان هستند. اما تولید موتورسیکلتهای ایرانی به سال 78 بازمیگردد زمانی که شرکت تکتاز وشیرویه محصولات خود را وارد بازار کردند که اتفاقاً از کیفیت خوبی هم برخوردار بودند چون اکثر قطعات آنها ژاپنی بودند. این موتورها در آن زمان از 600 تا 700 هزار تومان قیمت داشتند. دلیل تفاوت قیمتهای ناچیز موتورهای تولید داخل این است که خریداران که در چین سه نوع انتخاب دارند از 90 دلار تا 115 دلار. به عنوان مثال در موتورسیکلتهای زیگما از موتور لیفان استفاده میشود که قیمت بیشتری دارد و کیفیت مناسبی نیز در میان انبوه موتورسیکلتها دارد و قیمت آن کمی بیشتر از بقیه موتورسیکلتها است و 750 هزار تومان قیمت دارد. از موتور لیفان در موتورسیکلتهای کرونا و تکتاز استفاده میشود. اما در مورد این تفاوتها تنها به اینجا بسنده نکرده و به سراغ محسن رحمتیپور که در خیابان 17 شهریور تهران هم در زمینه تعمیرات و هم در زمینه فروش لوازم موتورسیکلت فعالیت دارد رفتیم. وی گفت: موتورهای تولید داخل به هیچوجه کیفیت مناسبی ندارد و میتوان نسبت کیفیت آنها را به هوندای ژاپن 30 به 100 دانست و تنها تعداد انگشتشماری این موتورسیکلتها کیفیت مناسبی دارند. قیمت این موتورسیکلتها در بازار از 550 هزار تومان شروع میشود و به 750 هزار تومان میرسد اما هوندای ژاپنی دیگر تولید نمیشود و نمونه صفر کیلومتر آن در بازار نیست و اگر هم یک نمونه صفر کیلومتر مدل 84 پیدا شود چیزی در حدود دو میلیون و 700 هزار تومان قیمت دارد. عمر هونداهای ژاپنی بسیار زیاد بود اما در نمونههای ایرانی، کیفیت آن قدر پایین است که موتور با کارکرد کم نیاز به تعمیر اساسی دارد. دنده بالا و پایین زود خراب میشود. سیلندر و پیستون ضعیف است و موتور زود به روغنسوزی میافتد. همچنین تولید آلودگی این موتورها نیز بسیار زیاد است. قطعاتی همچون بلبرینگ، پرههای چرخ و توپیهای خیلی ضعیف است و زود به زود خراب میشود. با یک ترمز ناگهانی توپی چرخ عقب خرد میشود که نشان از ایمنی پایین دارد. اگر هم بخواهیم قطعات را با نمونههای با کیفیت تعویض کنیم صرفه اقتصادی ندارد چون اگر میانگین قیمت یک موتورسیکلت ایرانی را 600 هزار تومان در نظر بگیریم حداقل باید در حدود یک میلیون هزینه کنید تا موتور شما ایمنی و کیفیت لازم را پیدا کند. اما در هنگام فروش این موتور را با قیمت 500 هزار تومان نیز نمیتوان به فروش رساند. اما اگر کسی ایمنی برایش مهم باشد، حتماً این هزینه را میکند البته در ایران ایمنی در قسمت آخر هر کاری قرار دارد و موتورسواران حتی کلاه ایمنی را نیز با اجبار راهنمایی و رانندگی به سر میکنند و خیلی از افراد هم که اصلاً به کلاه اعتقادی ندارند. اما این موتورها ایرادات کوچکی دارند که شاید به چشم نیاید و تنها تعمیرکاران متوجه آن شوند. یکی از این ایرادات خرابی شیر بنزین زاپاس است که در نمونههای ایرانی خیلی زود خراب میشود. اما در نمونههای ژاپنی حدود 5 سال کار میکند. سیم پره چرخها در نمونههای ایرانی به راحتی خم میشود اما در نمونه ژاپنی بسیار محکم است. ترمزها در سرعت 100 کیلومتر در ساعت در مدلهای ژاپنی بس از 20 متر موتورسیکلت را متوقف میسازد اما در نمونههای ایرانی اصلاً موتور را متوقف نمیکند چون سرعت بالاست. مصرف سوخت نیز در نمونههای ایرانی حدود 5/1 برابر نمونههای ژاپنی است هر چند که ممکن است وزن موتورسیکلتهای ایرانی از نمونههای ژاپنی کمتر باشد اما طراحی موتور به گونهای است که به موتور بی دلیل فشار وارد میشود و به اصطلاح موتور زور میزند در نهایت مصرف سوخت بالاتر است. اما قبل از تولید مدل CDI نمونههای CG وارد کشور میشدند که طبق کاتالوگ به نوعی موتورهای کشاورزی محسوب میشدند. این موتورها 30 کیلوگرم از مدل CDI سنگینتر بود و مصرف بالاتری داشت. قدرت این موتورها از CDI بیشتر بود اما از نظر سرعت از پس CDI برنمی آمد. این موتورها از دوام بسیار زیادی برخوردار هستند و هماکنون نیز صاحبان آنها حاضر به فروش آنها یا تعویض آنها با نمونه صفر کیلومتر داخلی نیستند. تفاوت بین CDI و CG در سیمکشی این موتورها بود که در نمونه CG سیستم برقی پلاتینی بود و در موتورهای CDI مگنتی اما سیستمهای پلاتینی از نظر تعمیرات بسیار سخت بودند و هر کسی هم نمیتواند آنها تعمیر کند و برای تعویض پلاتین باید دستگاه برق کاملاً باز میشد که خیلی هم زمانبر بود. اما در نمونههای مگنتی تعمیرات بسیار ساده است به طوری که هر کسی شش ماه دوره تعمیرات موتور ببیند برای خودش استاد کار میشود. اما شرکت های ایرانی هم برای رسیدن به قدرت بیشتر دست به ابتکاراتی از قبیل بزرگتر کردن سیلندر و پیستون زدند که استاندارد نبوده و باعث میشود تا موتور در هنگام حرکت لرزش داشته باشد که در هیچ صورتی لرزش موتور از بین نمیرود. نمونههای استارتی هم به بازار عرضه شد که استارت آنها بیشتر از سه ماه عمر نمیکند و خیلی زود میسوزد. دلیل این موضوع نیز همخوانی نداشتن سیمکشی با استارت است یا به طور ساده سیمکشی قابلیت نصب استارت را ندارد. اما شرکت تیزرو مدل دیگری از کمپانی هوندا را وارد کشور کرد که Wave نام داشت. این موتورسیکلت که بدون کلاچ است بسیار سبک و بیصدا و راحت است. همچنین از مصرف سوخت پایینی بهره میبرد. نمونه کپی این موتورسیکلت نیز وارد بازار شد که قیمتی در حدود 750 هزار تومان دارد. هوندا Wave نیز در حال حاضر تولید نمیشود و نمونه سالم و مدل بالای آن حدود یک میلیون و 800 تا دو میلیون تومان قیمت دارد. کپی این مدل نیز که دو سال است وارد بازار شده مشکلاتی مشابه کپیهای هوندا125 دارد. این موتورسیکلتها خیلی زود به سروصدا میافتد و با مشکل روغنسوزی مواجه هستند. ترمزهای دیسکی جلوی آنها غیراستاندارد است که در سرعتهای بالای 80 کیلومتر قطعاً موتورسوار را زمین میزند. اما در مدلهای Wave که در اواخر تولید نمونههای ترمز دیسکی جلو و استارتی آن وارد بازار شد عملکرد ترمز بسیار خوب است اما فلاپها خیلی زود میشکند و جای پیچها شل شده و صدا میدهد. هوندا Wave سالها بدون هیچ هزینهای کار میکند اما در نمونههای کپی خیلی زود مستهلک میشوند. فلاپهای موتورسیکلتهای کپی در بازار یافت نمیشود یا اگر هم باشد خام است و باید رنگ شود، دلیل این موضوع زیاد بودن تنوع این فلاپها در بازار با جا پیچهای مختلف است. مصرف سوخت مدلهای کپی در بازار چیزی در حدود دو برابر هوندا Wave است. نمونههای ایرانی Wave هم 110 سیسی هستند و هم 125 سیسی که از 750 تا 930 هزار تومان قیمت دارند. قطعات هوندا 125 در بازار قطعات اصلی ژاپنی هوندا 125 در بازار بسیار کمیاب و گران هستند به گونهای که برخی قطعات متفرقه که کاملاً شبیه به نمونههای اصل هستند تعمیرکاران خبره را نیز میفریبد. برخی از این قطعات که بسیار کمیاب است شامل پیستون، کاربراتور، صفحه کلاچ، کیلومتر، ترانزیستور برق هستند.