اکثر پدرها و مادرها خواهان قد بلند شدن کودکان خود هستند. امروزه قد کودکان بسیار بلندتر از قد والدینشان در دوران کودکی می باشد. به هرحال کودکانی نیز هستند که نسبت به هم سن و سالان خود قد کوتاه تری دارند. والدین این کودکان دنبال راهی سالم برای افزایش قد آنها هستند. شما ممکن است تبلیغات زیادی در مورد افزایش قد در تلویزیون یا روزنامه و مجله دیده باشید، بدون شک بسیاری از آنها جعلی می باشد. چه عواملی در رشد و افزايش قد كودكان تاثیر دارد؟ پزشکان متخصص معتقدند ژنتیک مهمترین عامل تعیین کننده قد است. یعنی وراثت حرف اول را در بلند قد شدن یا کوتاه قد شدن فرزند شما میزند. یعنی اگر والدینی خودشان قد کوتاهی داشته باشند احتمالا فرزندشان هم چندان قد بلند نمیشود. اگر قد پدری ۱۶۵ سانتی متر و قد مادر ۱۵۵ سانتی متر باشد، قد فرزند آنها هیچ وقت ۱۸۵ سانتی متر نمیشود مگر اينکه فرد دچار بيماریهايی مانند هيپوگوناد شده باشد. اما پدر و مادر قد بلند میتوانند در آینده فرزند قد بلندی داشته باشند و البته اگر عوامل محیطی جلوی رشد مناسب کودک را نگیرد. اما عوامل محیطی چیست؟ عوامل محیطی تاثیر زیادی بر رشد جسمانی کودک بعد از تولد دارند. تغذیه مناسب و علمی،خواب و استراحت،آب و هوا، فعالیت بدنی ارتفاع، وضعیت اجتماعی،اقتصادی و... در اینجا راه های طبیعی و سالم برای افزایش قد کودک را برای شما بازگو می کنیم. رژیم غذایی متعادل برای رشد اولین گام برای داشتن قد و وزن ایده آل و نرمال داشتن یک تغذیه مناسب است. اگر خواهان قد بلندی برای فرزندتان هستید او را از همبرگر، نوشابه و چیپس دور نگه دارید و یک رژیم غذایی سالم را جایگزین تنقلات کنید. یک رژیم غذایی متعادل و سالم از هر جهت به فرد قدرت و نیروی بیشتری می دهد. سعی کنید انواع مختلفی از مواد غذایی مغذی را در وعده های غذایی خود داشته باشید. ترکیبی از کربوهیدرات، چربی و پروتئین، در یک وعده تنها از کربوهیدرات یا چربی استفاده نکنید. به عنوان بخشی از یک رژیم سالم پروتئین بدون چربی را در وعده های خود بگنجانید به عنوان مثال استفاده از مرغ، گوشت، سویا، ماهی و محصولات لبنی بسیار توصیه می شود. این پروتئین ها به ساخت عضلات کمک کرده، استخوان ها را تقویت و باعث تحریک هورمون های رشد در بدن می شود. از مصرف کربوهیدرات های ساده مانند کیک و شیرینی، پیتزا و نوشابه پرهیز کنید. سعی کنید بیشتر از موادی که ویتامین D و کلسیم دارند استفاده کنید. محصولات لبنی و سبزیجاتی که برگ سبز دارند منبع خوبی برای کلسیم هستند. مطالعات نشان می دهد مصرف روی تاثیر زیادی در تحریک هورمون های رشد دارد، بنابراین سعی کنید در رژیم غذایی موادی که سرشار از روی هستند مانند جوانه گندم، دانه کدو، بادام زمینی، خرچنگ و کدو تنبل را بگنجانید. ورزش و تمرينات كششي محققان معتقدند در بدن ما انسان ها و در استخوانهای بلند، ناحيهای غضروفی وجود دارد که به مرور تبديل به استخوان میشوند. در دوران بلوغ، به علت بالا رفتن مقدار هورمونهای جنسی غضروف رشد بسته میشود. يعنی بلوغ يک مرحله فيزيولوژيک است که فرد جهشی در رشد قد پيدا میکند و بعد از کامل شدن بلوغ، سرعت اين جهش کم میشود. معمولاً در دخترها، ۲ سال بعد از اولين عادت ماهيانه و در پسرها، ۲ تا ۳ سال بعد از اولين انزال، غضروف رشد بسته میشود و رشد قدی متوقف میشود. پس ورزشهای هوازی و تمرینهایی که باعث رشد غضروفها میشود باید در لیست ورزشهای دروان کودکی قرار بگیرد مانند: والیبال و بسکتبال شنا دوچرخه سواری ژیمناستیک بعد از ۹ سالگی تمرینهای کششی تمرینات بارفیکسی بارفیکس طناب بازی پیاده روی و دوی آهسته یوگا پرش تمرينات كششي، راهی موثر برای افزایش قد کودکان به شمار می رود. برای مثال چند نمونه تمرین کششی ساده را برای شما بازگو می کنیم. از کودک بخواهید کنار دیوار بایستد و دستان خود را بالا برده و تا جایی که می تواند آنها را بکشد. سپس روی زمین نشسته و پاهای خود را به طرف جلو بکشد. این تمرینات ساده را هر روز ده بار تکرار کنید. تمرین دیگر به این صورت است که کودک روی زمین نشسته و پاهای خود را باز کند سپس با خم کردن ک*مر سعی کند دستانش را به انگشتان پا نزدیک کند. برای هر پا ۴ مرتبه این حرکت را تکرار کنید. این حرکات برای افزایش طول ستون فقرات کمک کرده و به افزایش قد منجر می شود چه عواملی باعث کاهش قد کودکان میشود؟ گاهی کودک تحت تاثیر عوامل محیطی و بیماریها ممکن است دچار کوتاهی قد شود. این عوامل عبارت است از: تغذیه نامناسب آسیبهای دوران کودکی قبل از بسته شدن صفحه رشد که میتواند باعث توقف رشد، کوتاهی قد، انحراف محور طولی استخوان، پای پرانتزی یا پای ضربدری شود. بیماریهای متابولیک و مادرزادی، مثل راشیستیم، آکرومگالی و آکندروپلازی و… وضعیت بدنی و عادتهای نادرست. مثل بد ایستادن، بدنشستن و راه رفتن به صورت خمیده یا کج. قد نهایی کودک چگونه محاسبه میشود؟ قد نهايی کودک براساس ميانگين قد پدر و مادر در نظر گرفته میشود. براي پسرها ۵/۶ سانتی متر به عدد ميانگين بدست آمده اضافه و برای دخترها ۵/۶ سانتی متر از عدد ميانگين بدست آمده کم میکنند. سپس برای تعيين قد نهايی، عدد بدست آمده را برای پسرها، در محدوده منفی ۷ تا مثبت ۷ و براي دخترها در محدوده منفی ۵ تا مثبت ۵ تعيين میکنند. اين محدوده اطمينان، به علت ژنتيک در نظر گرفته شده است که تغذيه، محيط زندگی و زمان بلوغ در آن تاثيرگذار است. چه ورزشهای قبل از سن بلوغ ممنوع است؟ ورزشهايی مثل وزنه برداری و کشتی که همراه با وزنه زدن و فشار روی غضروف رشد است جلوی رشد قدی کودک را می گيرند. فعالیت ورزشی شدید مثل فوتبال یا دو و میدانی دو تا سه ساعت در رو فشارهای شدیدی بر صفحات رشد کودک وارد می کند. ورزش رزمی، رشد قدی را کند میکند.
عوامل موثر در میزان قد میزان قد یک شخص در بزرگسالی به ژنهایی که او از والدینش به ارث میبرد و همچنین وضعیت عمومی سلامت و تغذیه او در سنین رشد بستگی دارد. احتمال کوتاه قد شدن کودکان حاصل از والدین کوتاه قد، در مقایسه با کودکانِ والدین بلند قد، بیشتر است. البته، تنوع بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ برای مثال، برادران و خواهرانی که والدین یکسانی دارند همگی هم قد نخواهند شد؛ همچنین گاهی اوقات والدین صاحب فرزندی میشوند که قد او نسبت به سایر اعضاء خانواده بسیار بلندتر یا بسیار کوتاهتر است. بیماریها یا تغذیه بد در طول کودکی یا کوچک یا زودرس بودن در هنگام تولد میتواند باعث شود که قد شخص در بزرگسالی به اندازه آنچه ظرفيتش را دارد نرسد. در طول قرنهای گذشته قد افراد به طور متوسط افزایش یافته، زیرا در این مدت تغذیه کودکان بهتر شده و میزان ابتلای آنها به بیماریها و عفونتها نیز کمتر شده است. در ادامه به توضیح کاملتری از عوامل موثر در میزان قد میپردازیم: ۱. جنسیت و افزایش قد قطعاً، جنسیت نقش مهمی در رشد کودکان و اندازه قد ایشان در سالهای آینده ایفا میکند و به همین دلیل است که در اکثر موارد، قد زنان کمتر از مردان رشد میکند. البته، همیشه وضعیت به این صورت نیست و در بعضی موارد کودکان دختر بلند قدتر از برادران خود میشوند. طبق یک قاعده کلی، قد یک کودک بر مبنای قد والدینش پیشبینی میشود. معمولاً، قد کودک پس از رشد، چیزی بین قد پدر و مادرش خواهد بود. در مواردی که قد پدر خیلی بلندتر است، احتمال زیادی دارد که قد یک کودک دختر از قد مادرش بلندتر شود. همچنین، اگر کودک زمینه ژنتیکی کوتاه قدی را داشته باشد، امکان زیادی دارد که قد او از پدرش کوتاهتر شود. به علاوه، در هنگام پیشبینی قد یک کودک، مهم است که قد پدربزرگ و مادربزرگ هر دو طرف پدری و مادری او نیز در نظر گرفته شوند. اگر کودک دختر باشد، هم قد پدربزرگ و هم قد مادربزرگش در تعیین قد او در آینده نقش خواهند داشت. ۲. خواب کافی وقتی صحبت از خواب آرام میشود، ناگفته پیداست که این یکی از مهمترین عوامل رشد سالم است. تحقیقات نشان میدهد که نوجوانان در حال رشد حداقل به ۸ ساعت استراحت شبانه نیاز دارند، ۱۱ ساعت میتواند در تقویت رشد سالم بسیار مؤثر باشد. خواب کافی و با کیفیت بسیار حائز اهمیت است، زیرا بدن هنگام خواب رشد میکند و بافت جدید ایجاد میکند. مغز ما هورمون رشد را بطور خاص هنگامی که در چرخه عمیق و آرام خواب قرار داریم آزاد میکند؛ بنابراین، اگر خواب کافی ندارید، این امر میتواند شما را از رشد حداکثر قد باز دارد. ۳. ورزش داشتن فعالیت فیزیکی کافی، برای رشد و توسعه یک کودک و یا نوجوان حیاتی است. اگر فرد به انداز کافی فعالیت جسمانی نداشته باشد دچار بسیاری پیامدهای ناخوشایند خواهد شد. برای مثال، ممکن است کودک و یا نوجوان به عارضه چاقی مبتلا شود. به علاوه، ورزش نکردن بر قد تأثیر منفی میگذارد، زیرا در چنین وضعیتی استخوانها و عضلات ضعیفتر از آن خواهند بود که بتوانند به بدن کمک کنند تا به اندازه تمامی ظرفیت بالقوهاش رشد کند. حواستان به یک جا نشینی و بازیهای دیجیتالی فرزندانتان باشد. ۴. عادت به تمرین صاف نگه داشتن بدن بسیاری از افراد به دلیل شکل گیری عادات نادرست هنگام نشستن برای کار با رایانه یا هنگام استفاده از گجتها و گوشیها، بدنشان وضعیت بدی دارد. با گذشت زمان، این عادتها باعث خم شدن ستون فقرات میشوند. این فرم خمیده در قسمت بالای بدن باعث کاهش قد طبیعی میشود و منجر میشود تا کوتاهتر از آنچه که هستید به نظر برسید. از طرف دیگر، حالت خوب بدن سر را در راستای ستون فقرات قرار میدهد. این میتواند چند سانتی متری به قد شما بیفزاید. پس حتما حواستان به طرز نشستن فرزندانتان باشد. ۵. رژیم غذایی سالم تغذیه سالم برای رشد مناسب کاملاً ضروری است، مهم است که اطمینان حاصل کنید که تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن شما برای رشد و نمو کامل دریافت میشود. نکته اصلی تغذیه سالم، پایبندی به یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف غذاهای ناسالم است. برای مثال باید دقت کنید که برای رشد حداکثری قد، ویتامین D، کلسیم، روی، پروتئین و کربوهیدرات را بهاندازه کافی دریافت شود. ۶. نوشیدن مقدار کافی آب نوشیدن مقدار زیادی آب فرد را به یک غول بلند تبدیل نمیکند، اما بدن برای رسیدن به ظرفيت رشد کامل خود باید آبرسانی شود. در زمان قد کشیدن، از نوشیدن آب غافل نشوید. با این حال، آب هضم را بهبود میبخشد، سموم را از بدن خارج میکند و متابولیسم شما را بهبود میبخشد. به همین ترتیب، تأثیر مستقیمی بر قد شما خواهد گذاشت. ۷. افزایش قد با مصرف مکملها مکملهای غذایی متفاوتی در صنعت داروسازی برای تاثیر بر قد کودکان تولید شدهاند که بعضا برای کودکان آسیبهای جدی به همراه دارند. والدین کودک باید به این نکته توجه داشته باشند که حتما طبق نظر پزشک اقدام به تهیه دارو و مکمل برای کودک کنند. چون کودکان میتوانند بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدنشان را از طریق خوراکیهای مفید و طبیعی دریافت کنند، بدون اینکه ذرهای نیازی به مکملهای شیمیایی داشته باشند. مکملها شامل مقدار مشخصی از مواد معدنی و ویتامینها هستند که بدن در هر دوره سنی مشخص به مقدار معینی از این مواد نیاز دارد و اگر همین مواد مورد نیاز را بیش از حد نیاز بدنشان دریافت کند ممکن است به جای اثر مطلوب اثرات معکوس و خطرناکی را ایجاد کند. ۸. تقویت سیستم ایمنی سیستم ایمنی بدن نقش اساسی در رشد قد دارد. با داشتن سیستم ایمنی قوی، بیماریها نمیتوانند روند سلامتی و رشد را کند کنند. توانایی مقابله با بیماریها به ویژه در نوجوانی و سن رشد بسیار مهم است. در حالی که برخی بیماریها میتوانند در دوران کودکی یا بلوغ مانع از رشد و نمو شوند، اما خبر خوب این است که شما میتوانید سیستم ایمنی بدن خود را با صرف وعدههای غذایی سالم تقویت کنید. به جای خو*ردن غذاهای فرآوری شده، رژیم غذایی خود را سرشار از غلات کامل، لبنیات کم چرب، پروتئین، میوه و سبزیجات متنوع کنید. مرکبات مانند انگور، پرتقال و لیمو که سرشار از آنتی اکسیدان هستند و به مقابله با اثرات مضر رادیکالهای آزاد برای حفظ بدن از بیماریها کمک میکنند. از طرف دیگر، غذاهایی مانند ماهی و آجیلها با دارا بودن اسیدهای چرب امگا ۳ به تقویت کننده عملکرد سیستم ایمنی بدن معروف هستند. ۹. به پزشک مراجعه کنید به طور مرتب کودکتان را برای کنترل کردن قد و وزن نزد پزشک ببرید. شناسایی زودهنگام مشکلات رشدی کودکتان به پزشک او کمک میکند وجود هرگونه عارضه پزشکی زمینهای نیازمند درمان فوری را به موقع تشخیص دهد. ۱۰. عمل جراحی عمل جراحی افزایش طول پا نیز یکی از مداخلات پزشکی مدرن است که بسیاری از افراد سالم به امید افزایش قد، به دنبال آن هستند. عمل جراحی در صورت موفقیت آمیز بودن فقط در حدود ۷ سانتی متر به قد فرد اضافه میکند. با این حال، ۳ اینچ برای یک فرد با قد کوتاه میتواند کاملاً مهم و چشمگیر تلقی شود. البته به خاطر داشته باشید که این روش باید آخرین راه حل باشد، زیرا بسیار گران، دردناک است و ممکن است عوارض شدیدی به همراه داشته باشد.
رژیم غذایی برای افزایش قد در کودکان رعایت رژیم غذایی برای افزایش قد در کودکان تاثیری بسیار زیادی بر میزان قد و رشد مناسب آنها دارد. قد کودکان یکی از بزرگترین نگرانی های والدین است. قد کودک می تواند تا حد زیادی در اعتماد به نفس او تأثیر بگذارد. برخی از کودکان با سرعت کمتری نسبت به همسالان خود رشد می کنند. در بسیاری از مواقع، کودکانی که قد کوتاه تری دارند، در مدرسه مورد تمسخر و یا آزار و اذیت قرار می گیرند، و این ممکن است باعث ترس آنها شده و همچنین اعتماد به نفس آنها را تحت تأثیر قرار دهد. قد معمولاً توسط ژن ها تعیین می شود. با این حال، بررسی ها نشان می دهد که عوامل بیرونی، مانند غذایی که کودک می خورد، نیز می تواند بر قد او در سالهای رشد تأثیر بگذارد. سه عامل مهم در تعیین قد، ژن ها، رژیم غذایی و سبک زندگی هستند. شما نمی توانید ترکیب ژنتیکی را که به فرزندان خود منتقل کرده اید تغییر دهید، اما می توانید برای حمایت از رشد کودک خود از دو عامل دیگر یعنی رژیم غذایی سالم و سبک زندگی مراقبت کنید. ژن های کودک هر قدر هم که قوی باشند تغذیه نامناسب می تواند رشد قد کودک را متوقف کند. را*بطه بین غذا و قد کودکان اگر شما و همسرتان قد بلندی دارید، احتمال قد کشیدن فرزندتان نیز بسیار زیاد است. به همین ترتیب، اگر پدر و مادر هر دو کوتاه قد باشند، کودک نیز احتمالا دارای قد کوتاهی خواهد بود. اما آنچه بسیاری از والدین از آن غافلند این است که در صورت رعایت رژیم غذایی توصیه شده برای افزایش قد در کودکان، قد کودک می تواند بیش از مقدار قد تعیین شده از نظر ژنتیکی رشد کند. ممکن است رژیم غذایی تفاوت چشمگیری ایجاد نکند اما می تواند قد از پیش تعیین شده کودک را تا حدود چندیدن سانتی متر افزایش دهد. کودک تقریباً بلافاصله بعد از تولد شروع به رشد می کند. زنان تقریباً در سن 19 سالگی به قد کامل خود می رسند اما رشد مردان تا 25 سالگی هم ادامه دارد. در بدن ما، غده هیپوفیز بیشترین نقش را در تعیین قد ما دارد. غده هیپوفیز هورمون رشد انسانی (HGH) را ترشح می کند که مسئول افزایش قد است. تعدادی از غذاها وجود دارند که می توانند به تحریک عملکرد هورمون رشدکمک کنند تا کودک بتواند در طول رشد خود به حداکثر قد ممکن برسد.
رشد قد یک کودک به عوامل زیادی بستگی دارد. جنسیت و ژنتیک از عمدهترین این عوامل هستند. برخی از افراد از شاخصهای متفاوتی، مانند قد پدر و مادر، برای پیشبینی بلندی قد کودک استفاده میکنند. به علاوه، ابزارهایی نیز برای محاسبه قد وجود دارند که میتواند به طور حدودی قد کودک در سالهای آینده را پیشبینی کنند، البته هیچ یک از این ابزارها نمیتوانند قد کودک در دوران بزرگسالی را به طور کاملاً دقیق تعیین کنند. اگر پدر یا مادری واقعاً در مورد قد کودکش نگران است، بهترین کار این است که موضوع را با یک متخصص کودکان در میان بگذارد. در ادامه اطلاعات مفیدی در مورد برخی عوامل تأثیرگذار در نرخ رشد و قد کودک خدمتتان ارائه میشود. جنسیت و افزایش قد قطعاً، جنسیت نقش مهمی در رشد کودکان و اندازه قد ایشان در سالهای آینده ایفا میکند و به همین دلیل است که در اکثر موارد، قد زنان کمتر از مردان رشد میکند. البته، همیشه وضعیت به این صورت نیست و در بعضی موارد کودکان دختر بلند قدتر از برداران خود میشوند. طبق یک قاعده کلی، قد یک کودک بر مبنای قد والدینش پیشبینی میشود. معمولاً، قد کودک پس از رشد، چیزی بین قد پدر و مادرش خواهد بود. در مواردی که قد پدر خیلی بلندتر است، احتمال زیادی دارد که قد یک کودک دختر از قد مادرش بلندتر شود. همچنین، اگر کودک زمینه ژنتیکی کوتاه قدی را داشته باشد، امکان زیادی دارد که قد او از پدرش کوتاهتر شود. به علاوه، در هنگام پیشبینی قد یک کودک، مهم است که قد پدربزرگ و مادربزرگ هر دو طرف پدری و مادری او نیز در نظر گرفته شوند. اگر کودک دختر باشد، هم قد پدربزرگ و هم قد مادربزرگش در تعیین قد او در آینده نقش خواهند داشت. ملاحظات تغذیهای در بررسی عامل تغذیه، باید در نظر داشت که حتی رعایت یک برنامه غذایی دارای بالاترین ارزش تغذیهای هم نمیتواند ژنتیک کودک را تغییر داده و باعث شود قد او از آنچه ژنتیکش برایش تعیین کرده بلندتر شود. البته، یک برنامه غذایی که ارزش تغذیهای چندانی ندارد، به راحتی میتواند باعث شود قد کودک از آنچه پتانسیلش را دارد کوتاهتر شود. برای همین، باید کودک برنامه غذایی متعادلی شامل غذاهایی با چربیهای اشباع شده، قند و سدیم پایین و در عین حال غنی از ویتامینها و مواد معدنی ضروری داشته باشد. همچنین کلسیم و آهن نیز نقش مهمی در افزایش قد کودک داشته و برای رشد استخوانها و مفاصلی سالم ضروری هستند. امروزه کودکان بسیاری از عارضه کمبود تغذیه رنج میبرند. کمبود تغذیه یعنی اینکه کودک به اندازه کافی غذا میخورد اما غذاها مناسب رشد و سلامت او نیستند؛ این عارضه با سوءتغذیه تفاوت دارد. یک رژیم غذایی پر از «هلههوله» به راحتی میتواند یک کودک را به کمبود تغذیه دچار کند. آرایش ژنتیکی وقتی که نوزاد شکل میگیرد هم از طرف پدر و هم از طرف مادر DNA دریافت میکند. اگرچه کودک ویژگیهای به خصوصی را از پدر یا مادر خود به ارث میبرد، اما عمدتاً آرایش ژنی او متشکل از مخلوطی برابر از ژنهای هر دو والدینش است. گاهی اوقات کودک ویژگیهای ظاهری خود، از جمله قد و ساختار استخوانهایش، را از یکی از والدین به ارث برده و ویژگیهای شخصیتی را از دیگری به ارث میبرد. به علاوه، گاهی اوقات ژنهای کودک طوری در هم مخلوط میشوند که تقریباً نمیتواند گفت که او کدام ویژگی را از کدام یک از والدینش به ارث برده. این وضعیت خصوصاً زمانی رخ میدهد که والدین، هر دو از لحاظ ظاهر، قد و ساخت فیزیکی، ویژگیهای مشابهی داشته باشند. آرایش ژنتیکی مسئله بسیار پیچیدهای است، زیرا گاهی اوقات برخی ویژگیها چند نسل بعد ظاهر میشوند. مواردی وجود داشته که مادر نوزادی را به دنیا آورده که ظاهراً متعلق به یک ریشه نژادی کاملاً متفاوت بوده است، اما آزمایش DNA مشخص کرده نوزاد از نظر بیولوژیکی به هر دو والدین خود تعلق دارد. گمان میرود که این امر ناشی از وجود طولانی مدت برخی ویژگیهای ژنتیکی در نسلهایی از یک خانواده باشد. ورزش داشتن فعالیت فیزیکی کافی، برای رشد و توسعه یک کودک حیاتی است. اگر کودک به انداز کافی فعالیت جسمانی نداشته باشد دچار بسیاری پیامدهای ناخوشایند خواهد شد. برای مثال، ممکن است کودک به عارضه چاقی کودکان مبتلا شود. به علاوه، ورزش نکردن بر قد کودک تأثیر منفی میگذارد، زیرا در چنین وضعیتی استخوانها و عضلات ضعیفتر از آن خواهند بود که بتوانند به بدن کمک کنند تا به اندازه تمامی ظرفیت بالقوهاش رشد کند. ظاهراً دلیل این امر ظهور گسترده سرگرمیهای الکترونیکی از جمله رایانهها و بازیهای دیجیتالی است. عارضههای پزشکی تأثیرگذار بر قد برخی از بیماریها، مانند سندرم ترنر، گیگانتیزم (غولپیکری) و کوتولگی، تأثیر منفی بر روی قد کودکان میگذارند. اکثر این بیماریها اختلالات ژنتیکی هستند که کودک از طریق DNA والدینش مستعد ابتلا به آنها میشود. نوزادانی که به خاطر نارس بودن یا سایر دلایل به طور کامل رشد نمیکنند، معمولاً در دراز مدت نیز از نظر قد دچار مشکل میشوند. اگر والدین احساس میکنند که کودکشان به درستی رشد نمیکند، میبایست این مسئله را با پزشک خانوادگی یا یک متخصص کودکان در میان بگذارند. البته، حقیقت این است که تا کودک بالغ نشود و دوره رشدش به پایان نرسد، هیچکس نمیتواند بگوید که قد او چقدر رشد خواهد کرد. در بهترین حالت، میتوان بر مبنای عواملی که پیشتر گفت شد در این مورد حدس زد. بهترین کاری که والدین میتوانند برای کودکشان انجام دهند این است که مطمئن شوند او از تمامی امکانات و مراقبتهای لازم برای رشد کافی و تبدیل شدن به یک فرد بالغ سالم برخوردار است. چگونه میتوان قد کودکان را افزایش داد؟ رشد کودکان، بعد از اولین سال زندگی کُند شده و به چند مرحله جهش رشدی کوچک تقسیم میشود. نزدیک به سن بلوغ، سرعت رشد کودکان بار دیگر افزایش مییابد، طوریکه دخترها بین سنین 8 تا 13 سال دچار یک جهش رشدی عمده میشوند. پسرها نیز، بین سنین 10 تا 15 چنین جهشی را تجربه میکنند. برای آنکه مطمئن شوید کودکتان به یک قد و وزن سالم میرسد، میبایست با صبر و حوصله برخی عادات سبک زندگی سالم را به او آموزش دهید. هر کودکی با نرخ متفاوتی رشد میکند و بعد از سن بلوغ این رشد متوقف میشود. گام اول شبها کودکتان را زود به رختخواب بفرستید. کودکان به 10 تا 12 ساعت خواب شبانه نیاز دارند. بدن کودک، بدون استراحت کافی نمیتواند به درستی رشد کند. حتی یک ساعت زودتر فرستادن کودک به رختخواب در هر شب، به تضمین استراحت کافی برای تکمیل چرخه رشد کودکتان کمک میکند. گام دوم کودک، میبایست مقادیر زیادی غذاهای حاوی پروتئین بالا مثل ماهی و گوشت لخم مصرف کند. کودکانی که مقادیر زیادی پروتئین در رژیم غذاییشان وجود دارد در مقایسه با کودکانی که رژیم غذایی کم پروتئینی دارند افزایش رشد قابل توجهی دارند. گام سوم ترتیبی بدهید که کودکتان به طور روزانه تمرینات و حرکات ورزشی مناسب برای افزایش قد، مثل دوچرخهسواری، پیادهروی یا ورزشهای فضای باز را انجام دهد. با این کار علاوه بر جلوگیری از چاقی، زمینه رشد منظم و پیوسته کودک فراهم میشود. این فعالیتها کودک را تشویق خواهند کرد تا به جای نشستن در مقابل تلویزیون یا انجام بازیهای رایانهای، به فعالیتهای فیزیکی بپردازد. گام چهارم کودک میبایست یک برنامه غذایی مناسب برای افزایش قد، که حاوی مقادیری مناسبی از کلسیم، آهن و ویتامین آ است داشته باشد. نتایج تحقیقات در مورد مصرف این عناصر به تنهایی متناقض بوده است، اما ثابت شده که ترکیب آنها با پروتئینها به رشد کودکتان کمک میکند. گام پنجم به طور مرتب کودکتان را برای چک کردن قد و وزن نزد پزشک ببرید. شناسایی زودهنگام مشکلات رشدی کودکتان به پزشک او کمک میکند وجود هرگونه عارضه پزشکی زمینهای نیازمند درمان فوری را به موقع تشخیص دهد.
چه عواملی در قد کودکان نقش دارند؟ میزان قد یک شخص در بزرگسالی به ژنهایی که او از والدینش به ارث میبرد و همچنین وضعیت عمومی سلامت و تغذیه او در سنین رشد بستگی دارد. احتمال کوتاه قد شدن کودکان حاصل از والدین کوتاه قد، در مقایسه با کودکانِ والدین بلند قد، بیشتر است. البته، تنوع بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ برای مثال، برادران و خواهرانی که والدین یکسانی دارند همگی هم قد نخواهند شد؛ همچنین گاهی اوقات والدین صاحب فرزندی میشوند که قد او نسبت به سایر اعضاء خانواده بسیار بلندتر یا بسیار کوتاهتر است. بیماریها یا تغذیه بد در طول کودکی یا کوچک یا زودرس بودن در هنگام تولد میتواند باعث شود که قد شخص در بزرگسالی به اندازه آنچه پتانسیلش را دارد نرسد. در طول قرنهای گذشته قد افراد به طور متوسط افزایش یافته، زیرا در این مدت تغذیه کودکان بهتر شده و میزان ابتلای آنها به بیماریها و عفونتها نیز کمتر شده است. رشد طبیعی سریعترین دوره رشد، قبل از تولد است، یعنی دورهای که نوزاد از اندازه صفر به حدود ۵۰ سانتیمتر در ماه نهم میرسد. این سرعت بعد از تولد افت میکند، به طوری که کودک تا ۸ سالگی به طور متوسط سالیانه ۵/۵ سانتیمتر رشد میکند. در طول بلوغ، فرایند رشد دوباره سرعت میگیرد. به این وضعیت، جهش رشدی بلوغ گفته میشود. پیش از بلوغ، پسرها و دخترها با سرعت مشابهی رشد میکنند، اما در طول بلوغ پسرها بیشتر از دخترها رشد میکنند. قد مردان به طور متوسط ۱۴ سانتیمتر بیشتر از زنان است. رشد استخوانها، در صفحات رشد موجود در آنها، یا همان اپیفیزها، صورت میگیرد. هر چه از دوره بلوغ میگذرد، صفحات رشد نیز بالغتر میشوند، طوری که در پایان دوره بلوغ جوشخورده و رشدشان متوقف میشود. البته رشد تمام اسکلتبندی همزمان بدن متوقف نمیشود؛ اول رشد مچ دستها و پاها، سپس مابقی ساختار دست و پاها و در پایان نیز رشد ستون مهرهها متوقف میشود. با پایان یافتن دوره بلوغ و ورود به مرحله بزرگسالی، رشد بدن کُند شده و متوقف میشود. این به این معنی است که رشد در یک سن خاص متوقف نمیشود، و رشد کودکانی که زودتر شروع به رشد میکنند قبل از آنهایی که دیرتر رشد میکنند متوقف میشود. پس از جوش خو*ردن صفحات رشد، دیگر قد رشد نکرده، و با بالا رفتن سن، قد به تدریج کوتاهتر میشود. رشد طبیعی توسط تعدادی از هورمونها کنترل میشود: هورمون رشد: در غده هیپوفیز تولید شده و مهمترین عامل است. هورمون تیروئید هورمونهای جنسی، تستوسترون یا استروژن، که برای رشد در دوره بلوغ ضروری هستند.
چه قدی خیلی بلند یا خیلی کوتاه محسوب میشود؟ در هر کدام از قارهها، نژادها یا گروههای قومی مختلف محدوده متفاوتی برای قد طبیعی افراد در نظر گرفته میشود. به این ترتیب، کوتاهی یا بلندی قد هر شخص از نظر پزشکی یا اجتماعی، به محل زندگی یا زمینه نژادی او بستگی دارد. همچنین، در هر جامعهای تنوع قد وجود دارد، و اکثر اشخاص بسیار کوتاه یا بسیار بلند قد کاملاً سالم بوده و تنها تفاوت آنها با سایرین است که در پایینترین یا بالاترین نقطه محدوده نرمال جامعه جمعیتی خود قرار دارند. معمولاً، رشد سریعتر یا کندتر از حد طبیعی کودکان ناشی از وجود یک مشکل پزشکی زمینهای است. علل رشد بسیار کُند کودکان عبارتند از: کمبود هورمون تیروئید یا هورمون رشد. عارضههایی که در آنها هورمونهای کنترل کننده رشد طبیعی بوده اما اسکلت بدن به طور طبیعی به آنها پاسخ نمیدهند. این وضعیت میتواند ناشی از اختلالاتی مانند سندرم ترنر و آکندروپلازی باشد. یک بیماری که میتواند تأثیر منفی بر رشد داشته باشد؛ برای مثال، داشتن یک مشکل جدی در ناحیه شکم یا سی*نه میتواند باعث کند شدن رشد یک کودک شود. تقریباً تمامی کسانی که قد خیلی بلندی دارند طبیعی بوده و هیچگونه مشکل پزشکی ندارند. البته، سندرمهای مارفان و کلینفلتر میتوانند باعث افزایش بسیار زیاد قد شوند؛ همچنین وجود برخی تومورهای بسیار نادر هیپوفیز باعث افزایش بیش از حد هورمون رشد و در نتیجه رشد بسیار سریع قد (غول پیکری) میشود. چه کسانی باید برای قدشان به پزشک مراجعه کنند؟ اگر کودک بسیار سریعتر یا کندتر از حد معمول رشد کرده یا در مقایسه با همسالانش بسیار کوتاه یا بلند قدتر است، باید به پزشک مراجعه شود. آیا راهی برای کمک به افزایش قد وجود دارد؟ اگر کودکی رشد طبیعی نداشته باشد، باید دلیل آن بررسی شود. معمولاً برای آنکه کودک بتواند به اندازه پتانسیل ژنتیکی خود رشد کرده یا قدی نزدیک به آن داشته باشد، باید عارضه پزشکی زمینهای یا نقص هورمونی او درمان شود. بعد از توقف رشد اسکلت بدن، با هیچگونه درمان دارویی نمیتوان قد را افزایش داد. اما، یک روش جراحی وجود دارد که در آن استخوانهای پا بریده شده و سپس به تدریج از هم دور میشوند، که به این ترتیب طول استخوانها و در نتیجه قد افزایش مییابد. البته، به دلیل وجود خطر عوارضی مثل شکستگی و عفونت، معمولاً از این روش برای افزایش قد بزرگسالان استفاده نمیشود. هورمون رشد چه تأثیری دارد؟ کودکان کودکی که آزمایشها نشان میدهند از نظر هورمون رشد کمبود دارد را میتوان با هورمون رشد مصنوعی درمان کرد؛ این هورمونها به کودک کمک میکنند رشد نرمالی داشته یا تا حد زیادی به رشد نرمال نزدیک شود. البته، استفاده از یک دوز طبیعی باعث نخواهد شد که این کودکان بیشتر از ظرفیت ژنتیکیشان رشد کنند. تحقیقات نشان داده که هورمون رشد میتواند قد نهایی کودکان مبتلا به سندرم ترنر، سندرم پرادرویلی، نارسایی کلیوی و کودکانی که در زمان تولد وزن بسیار کمی دارند را افزایش میدهد. اکثر کودکان کوتاه قد کاملاً سالم بوده و کوتاهی قدشان هیچگونه دلیل پزشکی ندارد. تحقیقاتی نیز در مورد تأثیر هورمون رشد بر قد این کودکان (بدون عارضه پزشکی زمینهای) انجام شده است. این تحقیقات نشان دادهاند که درمان با هورمون رشد باعث میشود کوتاه قدترین کودکان در بزرگسالی کمی افزایش قد داشته باشند. البته، معمولاً از چنین هورمونی برای درمان کودکان کوتاه قد سالم استفاده نمیشود، زیرا، با توجه به هزینهها و مشکلات این نوع درمان، افزایش بسیار کم قد در بزرگسالی ارزش سالها تزریق روزانه هورمون را ندارد. بزرگسالان گاهی اوقات بزرگسالان دچار کمبود هورمون رشد نیز تحت درمان با هورمون رشد قرار میگیرند. دلیل این امر این است که، هورمون رشد نقش مهمی در حفظ حجم عضلات، داشتن اسکلتی سالم و طبیعی بودن سطح انرژی بدن در بزرگسالان دارد. این درمان برای رفع این مشکلات انجام میشود، نه برای افزایش قد. بعد از توقف رشد و جوش خو*ردن صفحات رشد، درمان با هورمون رشد نخواهد توانست قد بزرگسالان را تغییر دهد. بزرگسالان بسیاری مایلند قد بلندتری داشته باشند، بعضی هم میخواهند کوتاهتر باشند. والدین بسیاری نیز وجود دارند که نگران بیش از حد کوتاه یا بلند قد بودن کودکانشان هستند. البته، در اکثر موارد، قد کودک را نمیتوان تغییر داد و حتی نباید آن را غیرطبیعی دانست. بعد از توقف رشد، نمیتوان قد را تغییر داد. درمان، تنها میتواند قد کودکان را، آن هم در شرایط بسیار محدودی تغییر دهد، و تقریباً در تمام موارد، چنین درمانی تنها شامل رفع یا کنترل بیماریهای زمینهای کودک میشود. مقالات مرتبط گرهها یا ندولهای تیروئید و چگونگی برخورد با آنها: علت و درمان گرههای تیروئید تودههای جامد یا پر از مایعی هستند که در تیروئید، غده کوچکی واقع در پایه گردن، درست بالای… سنجش تراکم استخوان چگونه انجام میشود: نتایج و تفسیر تست DXA آزمایش تراکم استخوان تنها آزمایشی است که میتواند پوکی استخوان را قبل از وقوع شکستگی استخوان تشخیص دهد. این آزمایش… عوارض بلوغ زودرس: اختلال در رشد قد، بروز مشکلات اجتماعی و عاطفی بلوغ زودرس باعث بروز زودهنگام ویژگیهای جنسی در دختران پیش از سن ۸ سالگی و در پسران پیش از ۹… دیدگاهتان را بنویسید نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند * این فیلد را پر کنید این فیلد را پر کنید لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید. ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم. برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنیم.