رضوان 1-معنای رضا رضا آن است که انسان به جایی برسد که نه تنها کوشش کند خدا از او راضی باشد، بلکه بکوشد او از « قضا و قدر » خدا راضی باشد؛ بنابراین رضا بر دو قسم است : اول، با انجام دادن واجب و ترک کردن حرام به جایی برسد که خدا از او راضی باشد؛ در اینصورت، گرفتار قهر خدا نخوهد شد. دوم، هر چه خدا دهد او بپسندد و به آن راضی باشد. در سیره پیامبر اکرم صلوات الله علیه نقل شده است که در همهی زندگیاش هرگز « ای کاش » نگفت. ( اصول کافی، ج۲، ص۶۳. ) چرا که گفتار و رفتارش مطابق قضای الهی تنظیم میشد و این مقام کامل رضاست. 2-تفسیر رضا پیامبر اکرم صلوات الله علیه میفرماید: از جبرئیل درباره تفسیر رضا سؤال کردم. او گفت: راضی کسی است که برای آنچه از دنیا به او میرسد یا نمیرسد بر مولای خویش خشمگین نشود و از کارها و اعمال کمی که انجام میدهد از نفس خویش راضی نگردد. ( میزان الحکمه، ج۴، ص۱۴۵. ) حضرت علی علیه السلام درباره رضا میفرمایند: هرگز خدا را نسبت به بهشت جاویدانش نمیتوان فریفت و جز با عبادت، به رضایت او نمیتوان رسید. ( نهج البلاغه، خطبه۱۲۹. ) همچنین آن حضرت علیه السلام برای به دست آوردن مقام رضا میفرمایند: چشم از سختی خوار و خاشاک و رنجها فروبند تا همواره خشنود باشی. ( نهج البلاغه، حکمت۲۱۳. ) کلمه « رضوان » در قرآن، ۱۳ بار تکرار و از ریشهی آن، ۷۳ کلمه استعمال شده و مشتقات آن، ۳۱ کلمه است. *آیا لذات بهشتی مادی است یا معنوی؟ « و رضوان من الله » : انسان موجودی جسمانی و روحانی است. پس نیازهای او نیز دو گونه خواهد بود: مادی و معنوی. در سوره محمد صلوات الله علیه آمده است: « و مغفره من ربهم » یعنی در کنار نعمتهای مادی، نعمت معنوی مغفرت وجود دارد. مغفرت به معنی گذشت و فیضبخشی است. حال اگر کسی گناهی داشته باشد، مغفرت مایه محو گناهان میگردد، و اگر گناهی در بین نباشد، مغفرت عبارت از افاضات معنوی و اظهار خرسندی و رضایت خدا و اشراقات الهی است. مغفرت در بهشت نیز همان نعمت معنوی میباشد که عبارت از اعلان خرسندی و رضوان الهی است و در قرآن، با تعبیر « و رضوان من الله » اشاره شده است. هیچ کامیابی به پای لذت تقرّب و حلاوت حبّ الله نمیرسد، به خصوص وقتی که او شخصاً از انسان اظهار رضایت نماید. آنان که در همین دنیا، طعم محبّت خدا را چشیدهاند، بهترین خواستههایشان همین است. منابع: تفسیر مبین، ابوالفضل بهرام پور. مفردات قرآن، حمید محمدی.