اطلاعات جامع دارویی

دگزامتازون

نام ژنریک

Dexamethasone (Systemic)


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Tablet: 0.5mg


Injection: 4 mg/ml, 2ml


Elixir: 0.5 mg/5ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) ادم مغزي.


بزرگسالان: ابتدا، مقدار 10 ميلي‌گرم تزريق وريدي و سپس 4 ميلي‌گرم هر شش ساعت به مدت 4-2 روز تزريق عضلاني مي‌شود. پس از آن، طي 7-5 روز مقدار مصرف كاهش مي‌يابد.


ب) حالات التهابي، واكنشهاي آلرژيك، نئوپلازيها.


بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 9-75/0 ميلي‌گرم در روز به‌صورت منقسم 4-2 بار در روز مصرف شده و يا مي‌توان مقدار mg 6-2/0 به داخل مفصل، ضايعه يا بافت نرم تزريق نمود و يا مقدار mg 9-5/0 به‌ صورت عضلاني تجويز كرد.


كودكان: از راه خوراكي ، مقدار mg/kg 34/0-024/0 روزانه در سه مقدار منقسم مصرف مي‌ شود.


پ) شوك (مربوط به مواردي غير از بحران آدرنال).


بزرگسالان: مقدار mg/kg/day 6-1 به صورت مقدار واحد، يا 40 ميلي‌گرم هر 6-2 ساعت، برحسب نياز، تزريق وريدي مي‌شود.


ت) نارسايي غده فوق كليوي.


بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/day 9-75/0 در مقادير منقسم مصرف مي‌شود. و يا روزانه mg 9-5/0 به‌صورت وريدي يا عضلاني تزريق مي‌شود.


كودكان: مقدار mg/kg 34/0-024/0 خوراكي در 4 دوز منقسم و يا مقدار mg/m 225/1-235/0 يك تا دو بار در روز به‌صورت وريدي يا عضلاني تزريق مي‌شود.


ث) تست مهاري دگزامتازون (Dexamethasone suppression test).


بزرگسالان: مقدار mg 5/0 به‌صورت خوراكي هر 6 ساعت تا 48 ساعت مصرف مي‌شود و يا مقدار mg 1 در ساعت 11 شب قبل از تست مصرف شده و ساعت 8 صبح روز بعد سطح كورتيزول پلاسما اندازه‌گيري مي‌شود.


ج) مننژيت سلي.


بزرگسالان: روزانه mg 12-8 كه طي 6 تا 8 هفته دوز مصرفي كاهش مي‌يابد.


چ) مننژيت باكتريايي.


بزرگسالان، كودكان و نوزادان با سن 6 هفته و بزرگتر: مقدار mg/kg 15/0 وريدي، 4 بار در روز در 2 تا 4 روز اول درمان آنتي بيوتيكي يا mg/kg 4/0 هر 12 ساعت به مدت 2 تا 4 روز تجويز مي‌ شود.


ح) پيشگيري از تهوع و استفراغ ناشي از شيمي درماني.


بزرگسالان: مقدار mg 20-10، وريدي، پيش از شيمي درماني تزريق مي‌شود. در صورت نياز، دوزهاي اضافي نيز به‌صورت وريدي ، تا 72-24 ساعت پس از شيمي درماني تجويز مي‌شود.


مكانيسم اثر


اثر ضدالتهاب: دگزامتازون ساخت آنزيمهاي لازم براي كاهش پاسخ التهابي را تحريك مي‌كند. اين دارو با كاهش فعاليت و حجم سيستم لنفاتيك ، ايجاد لنفوسيتوپني (عمدتاً لنفوسيتهاي T)، كاهش عبور كمپلكسهاي ايمني از غشاهاي پايه‌اي، و احتمالاً مهار واكنشهاي بافتي ناشي از تداخل آنتي ژن - آنتي بادي سبب سركوب سيستم ايمني مي‌شود.


دگزامتازون يك آدرنوكورتيكوئيد صناعي طولاني اثر با خاصيت مينرالوكورتيكوئيدي كم و فعاليت قوي ضدالتهابي است. قدرت اثر اين دارو 30-25 برابر هيدروكورتيزون است.


ملح استات اين دارو به صورت سوسپانسيون است و نبايد تزريق وريدي شود. اين ملح به ويژه به ‌عنوان يك داروي ضد التهابي براي تزريق داخل مفصلي، داخل پوستي و داخل ضايعه مفيد است.


ملح سديم فسفات به ميزان زيادي محلول است و زمان شروع سريع تر و مدت اثر كوتاه تر از ملح استات آن دارد. بيشترين مورد مصرف اين ملح ادم مغزي و شوك مقاوم به درمان است. همچنين، اين ملح دارو در التهاب داخل مفصل، داخل ضايعه، يا بافت نرم مصرف مي‌شود.


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


در صورت مصرف همزمان با داروهاي خوراکي ضد انعقاد ، ممکن است اثر اين داروها با مکانيسم‌هاي ناشناخته‌اي کاهش يابد.


دگزامتازون متابوليسم ايزونيازيد و ساليسيلاتها را افزايش مي‌ دهد.


اين دارو سبب زيادي قند خون مي‌ شود که در اين صورت تنظيم مقدار مصرف انسولين و داروهاي خوراکي پايين آورنده قند خون لازم است.


دگزامتازون ممكن است کمي پتاسيم خون ناشي از مصرف آمفوتريسين B و يا ديورتيکها را افزايش دهد.کمي پتاسيم خون ممکن است خطر مسموميت را در بيماراني که به طور همزمان د يگوکسين مصرف مي‌کنند افزايش دهد.


با مصرف همزمان، ممکن است باربيتوراتها، فني توئين و ريفامپين از طريق افزايش متابوليسم کبدي اثرات کورت يکواستروئيدي دگزامتازون را کاهش دهند.


کلستيرامين و ضد اسيدها با جذب کورتيکواستروئيدها، جذب اين داروها و اثرات آنها را کاهش مي‌دهند.


در صورت مصرف همزمان با استروژنها، اين داروها ممکن است از طريق افزايش غلظت ترانس کورتين متابوليسم دگزامتازون را کاهش دهند. در نتيجه، با افزايش پيوند پروتئيني نيمه عمر کورتيکواستروئيدها طولاني مي‌شود.


مصرف همزمان با داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي ممکن است خطر زخم گوارشي افزايش يابد.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


دگزامتازون واکنش به آزمونهاي پوستي را کاهش مي‌ دهد، موجب نتايج کاذب منفي در آزمون نيتروبلوتترازوليوم براي عفونتهاي سيستميک باکتريايي مي‌ شود و برداشت يد 131 و غلظت يد پيوند يافته به پروتئين را در آزمونهاي عملکرد تيروئيد افزايش مي‌دهد.دگزامتازون ممکن است غلظتهاي کلسترول و گلوکز را افزايش دهد، ممکن است غلظتهاي سرمي پتاسيم، کلسيم، تيروکسين و تري يدوتيرونين را کاهش دهد و ممکن است موجب افزايش غلظتهاي کلسيم و گلوکز ادرار شود.


مکانیزم اثر

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


دگزامتازون واکنش به آزمونهاي پوستي را کاهش مي‌ دهد، موجب نتايج کاذب منفي در آزمون نيتروبلوتترازوليوم براي عفونتهاي سيستميک باکتريايي مي‌ شود و برداشت يد 131 و غلظت يد پيوند يافته به پروتئين را در آزمونهاي عملکرد تيروئيد افزايش مي‌دهد.دگزامتازون ممکن است غلظتهاي کلسترول و گلوکز را افزايش دهد، ممکن است غلظتهاي سرمي پتاسيم، کلسيم، تيروکسين و تري يدوتيرونين را کاهش دهد و ممکن است موجب افزايش غلظتهاي کلسيم و گلوکز ادرار شود.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف : حساسيت مفرط به فرآورده‌هاي آدرنوكورتيكوئيد، عفونتهاي سيستميك فعال و درمان نشده.


موارد احتياط:


الف) زخم گوارشي ، بيماري كليوي، زيادي فشار خون، پوكي استخوان، ديابت، اختلالات ترومبوآمبوليك، حملات تشنجي، مياستني گراويس، نارسايي احتقاني قلب، سل، كم كاري تيروئيد، سيروز كبدي، ناپايداري احساسات، تمايلات سايكوتيك، زيادي چربي خون، گلوكوم، يا آب مرواريد (ممكن است موجب تشديد اين اختلالات شود)، MI اخير.


ب) از آنجايي كه آدرنوكورتيكوئيدها حساسيت به عفونت را افزايش مي‌ دهند و موجب پنهان ماندن علائم آن مي‌ شوند.دگزامتازون نبايد در بيماران مبتلا به عفونتهاي باکتريايي يا ويروسي که کنترل نشده‌اند، مصرف شود، مگر آنکه شرايط بيمار مخاطره آميز باشد.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: گلوكوكورتيكوئيد.


طبقه‌بندي درماني: ضد التهاب، كاهنده ايمني.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


ملاحظات اختصاصي


اين دارو به طور تحقيقاتي برا ي جلوگيري از بيماري ممبران هيالن (سندرم ديسترس تنفسي) در شيرخواران زودرس مصرف شده است. قبل از وضع حمل، سوسپانسيون ملح استات اين دارو 3-2 بار در روز به مدت دو روز به مادر تزريق شود.


مصرف در كودكان: مصرف طولاني مدت دگزامتازون در کودکان و نوجوانان ممکن است رشد و بلوغ را در آنها به تأخير اندازد.


عوارض جانبي


مصرف مقادير زياد يا طولاني مدت دگزامتازون ، آزادسازي هورمون آدرنوکورت يکوتروپين از غده هيپوفيز را متوقف مي‌ سازد و از ترشح کورتيکواستروئيد‌هاي درونزاد از بخش قشري غده فوق کليوي جلوگيري مي‌ کند. ميزان و مدت توقف محور غده فوق کليوي - هيپوفيز- هيپوتالاموس) ( HPAناشي از مصرف گلوکوکورتيکوئيدها در بين بيماران مختلف، به ميزان زيادي متفاوت است و به مقدار ، دفعات و زمان و طول مدت مصرف دارو بستگي دارد.


اعصاب مرکزي: احساس سرخوشي، بي خوابي، سردرد، رفتار پسيکوتيک، سودوتومور مغزي، تغييرات رواني، عصبانيت، بي قرار ي.


قلبي- عروقي: نارسايي احتقاني قلب، زيادي فشار خون، خيز.


پوست: تأخير در بهبودي، آکنه، بثورات پوستي، استريا.


چشم، حلق: آب مرواريد، گلوکوم، برفک دهان.


دستگاه گوارش: زخم گوارشي.


ايمني: کاهش ايمني، افزايش استعداد ابتلا به عفونت.


متابوليک: کاهش پتاسيم خون، احتباس سديم، احتباس ادرار، افزايش وزن، افزايش قند خون، پوکي استخوان ، توقف رشد در کودکان.


عضلاني ـ اسكلتي: آتروفي عضله ، ضعف.


موضعي: آتروفي در محلهاي تزريق عضلاني.


ساير عوارض: افزايش اشتها ، پانکراتيت، پرمويي، نشانه‌هاي گوشنگوئيد، سندرم قطع مصرف دارو ( تهوع، خستگي، بي اشتهايي، تنگي نفس ، کمي فشار خون ، کمي قند خون ، درد عضلاني، درد مفصل، تب، سرگيجه و غش). قطع ناگهاني مصرف دارو ممکن است مخاطره آميز باشد و يا بيماري زمينه‌اي را تشديد کند. بي کفايتي حاد غده فوق کليوي ممکن است به دنبال افزايش استرس (عفونت، جراحي، صدمه) يا قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از مصرف طولاني مدت آن بروز کند.


مسموميت و درمان


حتي مصرف بسيار زياد اين دارو به ندرت موجب مشکلات باليني مي‌ شود. مصرف مقادير زياد دارو در مدت کمتر از سه هفته به ندرت موجب بروز علائم و نشانه‌هاي مسموميت مي‌ شود. با اين وجود مصرف طولاني مدت آن ممکن است سبب بروز عوارض فيزيولوژيک از جمله توقف محور HPA، ظاهر کوشينگوئيد، ضعف عضلاني و پوکي استخوان شود.

 

پردنیزولون

نام ژنریک

Prednisolone (Systemic)


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Tablet: 5, 20, 50mg


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) درمان التهاب شديد يا سركوب فعاليت سيستم ايمني.


بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار 15-5/2 ميلي گرم 4-2 بار در روز مصرف مي‌شود.


كودكان: از راه خوراكي، ‌مقدار mg/kg/day 2-14/0 يا 6-4 در چهار دوز منقسم مصرف مي‌ شود.


ب) تشديد حاد مولتيپل اسكلروزيس.


كودكان: mg/kg 200 خوراكي، به مدت يك هفته و به دنبال آن mg 80 يك روز در ميان تا 1 ماه مصرف مي‌ شود.


پ) سندرم نفروتيك.


كودكان: 60، خوراكي در 3 دوز منقسم، ‌به مدت 4 هفته و به دنبال آن يك روز در ميان 40 به صورت تك دوز روزانه تا 4 هفته استفاده مي‌ شود.


ت) آسم كنترل نشده در بيماراني كه كورتيكواستروئيدهاي استنشاقي و برونكوديلاتورهاي طولاني اثر دريافت مي‌ كنند.


كودكان: mg/kg/day 2-1 خوراكي به‌ صورت تك دوز يا منقسم مصرف مي‌ شود. درمان كوتاه مدت بايد تا زمان كنترل علائم ادامه يابد كه معمولاً 3 تا 10 روز طول مي‌ كشد. شواهدي در دسترس نيست كه قطع تدريجي دوز مصرفي پس از بهبود، مانع عود علائم شود.


مكانيسم اثر


اثر ضد التهاب: پردنيزولون ساخت آنزيم هاي لازم براي كاهش پاسخ التهابي را تحريك مي‌ كند. اين دارو با كاهش فعاليت و حجم سيستم لنفاوي (كه سبب بروز لنفوسيتوپني، كاهش غلظت ايمونوگلوبولينها و كمپلمان و كاهش عبور كمپلكس هاي ايمني از غشاهاي پايه مي‌ شود) و احتمالاً با كاهش واكنش مجدد بافتها نسبت به تداخل آنتي ژن ـ آنتي بادي موجب كاهش فعاليت سيستم ايمني مي‌ گردد.


مينرالوكورتيكوئيدها از طريق اثر بر روي كليه‌ها در توبولهاي انتهايي كليه باز جذب يونهاي سديم (و در نتيجه آب) از مايع داخل توبولي به داخل پلاسما و دفع يونهاي پتاسيم و هيدروژن را افزايش داده و از اين طريق هومئوستاز الكتروليتها را در بدن تنظيم مي‌ كنند.


پردنيزولون يك آدرنوكورتيكوئيد با خواص گلوكوكورتيكوئيدي و مينرالوكورتيكوئيدي است. اين دارو يك مينرالوكورتيكوئيد ضعيف با نصف قدرت اثر هيدروكورتيزون و يك گلوكوكورتيكوئيد قوي است كه قدرت اثر آن چهار برابر هيدروكورتيزون هم وزن خود است. اين دارو عمدتاً به عنوان يك داروي ضد التهاب و سركوب كننده سيستم ايمني به كار مي‌ رود. به دليل دسترسي به داروهاي قوي تر، از اثر مينرالوكورتيكوئيدي آن استفاده نمي‌ شود.


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


در صورت مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد خوراكي، پردنيزولون به ندرت ممكن است اثرات داروهاي فوق را از طريق مكانيسم هاي ناشناخته‌اي كاهش يا افزايش دهد.


گلوكوكورتيكوئيدها متابوليسم ايزونيازيد و ساليسيلاتها را افزايش داده موجب زيادي قند خون مي‌ شوند. مقادير مصرف انسولين يا داروهاي خوراكي پايين آورنده قند خون در بيماران ديابتي بايد تنظيم شود. اين دارو ممكن است كاهش پتاسيم خون ناشي از مصرف مدرها يا آمفوتريسين B را تشديد كند. كاهش پتاسيم خون ممكن است خطر مسموميت را در بيماراني كه گليكوزيدهاي ديژيتال مصرف مي‌ كنند، افزايش دهد.


باربيتوراتها، فني توئين و ريفامپين ممكن است با افزايش متابوليسم كبدي كورتيكواستروئيدها موجب كاهش اثرات اين دارو شوند.


كلستيرامين و ضد اسيدها با جذب سطحي كورتيكواستروئيدها و در نتيجه كاهش جذب اين دارو، اثر پردنيزولون را كاهش مي‌ دهند.


مصرف همزمان با استروژنها ممكن است متابوليسم پردنيزولون را از طريق افزايش غلظت ترانس كورتين، كاهش دهد. نيمه عمر كورتيكواستروئيد به دليل افزايش پيوند پروتئيني طولاني مي‌ شود.


مصرف همزمان با داروهاي ايجاد کننده زخم، مانند داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي، ممكن است خطر بروز زخم گوارشي را افزايش دهد.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


پردنيزولون واكنش آزمونهاي پوستي را كاهش مي‌ دهد، موجب بروز نتايج منفي كاذب در آزمون نيترو بلوتترازوليوم براي جستجوي عفونتهاي باكتريايي سيستميك مي‌ شود، برداشت يد 131 و غلظت يد پيوند يافته به پروتئين را در آزمونهاي عملكرد تيروئيد كاهش مي‌ دهد، ممكن است غلظت گلوكز و كلسترول را افزايش و غلظت سرمي پتاسيم، كلسيم، تيروكسين و تري يدوتيرونين را كاهش و غلظت ادراري گلوكز و كلسيم را افزايش دهد.


مکانیزم اثر

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


پردنيزولون واكنش آزمونهاي پوستي را كاهش مي‌ دهد، موجب بروز نتايج منفي كاذب در آزمون نيترو بلوتترازوليوم براي جستجوي عفونتهاي باكتريايي سيستميك مي‌ شود، برداشت يد 131 و غلظت يد پيوند يافته به پروتئين را در آزمونهاي عملكرد تيروئيد كاهش مي‌ دهد، ممكن است غلظت گلوكز و كلسترول را افزايش و غلظت سرمي پتاسيم، كلسيم، تيروكسين و تري يدوتيرونين را كاهش و غلظت ادراري گلوكز و كلسيم را افزايش دهد.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به دارو، و يا در بيماران مبتلا به عفونتهاي سيستميك قارچي (بجز در نارسايي غده فوق كليوي)، مصرف همزمان واكسنهاي زنده.


موارد احتياط: زخم گوارشي، بيماري كليوي، زيادي فشار خون، استئوپروز، ديابت، اختلالات ترومبوآمبوليك، حملات تشنجي، مياستني گراويس، نارسايي احتقاني قلب (CHF)، سل، كمي آلبومين خون، كم كاري تيروئيد، سيروز كبدي، ناپايداري رواني، تمايلات سايكوتيك، زيادي چربي خون، گلوكوم، آب مرواريد (ممكن است اين موارد را تشديد كند).


بيماران مبتلا به عفونتهاي ويروسي يا باكتريايي كه با داروهاي ضد ميكروبي كنترل نشده‌اند.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: گلوكوكورتيكوئيد، مينرالوكورتيكوئيد.


طبقه‌بندي درماني: ضد التهاب، سرکوب کننده سيستم ايمني.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


ملاحظات اختصاصي


بايد تعيين شود كه آيا بيمار به كورتيكواستروئيدهاي ديگر حساسيت دارد يا نه؟


در طول درمان، وزن، فشار خون و سطح الكتروليتهاي بيمار بايد پايش شود.


اكثر عوارض جانبي ناشي از كورتيكواستروئيدها وابسته به دوز يا مدت مصرف هستند.


دارو بايد همراه غذا مصرف شود تا تحريك گوارشي كاهش يابد. ممكن است بيمار براي كاهش تحريك گوارشي نياز به استفاده از دارو داشته باشد.


در صورت عدم منع مصرف، رژيم كم سديم و پر پتاسيم و پر پروتئين بدهيد.


دارو ممكن است علائم عفونت، ‌شامل آميبيازيس نهفته را پوشانده يا آن را تشديد نمايد.


پس از مصرف طولاني مدت، دارو را به تدريج قطع نماييد.


هشدار: پس از قطع مصرف ناگهاني، بيمار ممكن است دچار التهاب واجهشي، خستگي، ضعف، درد مفاصل، تب، سرگيجه، خواب آلودگي، افسردگي، غش، افت فشار وضعيتي، تنگي نفس، بي اشتهايي و ‌هايپوگليسمي شود.


نكات قابل توصيه به بيمار


دارو نبايد بطور ناگهاني قطع شود.


قرص‌ها را مي‌ توان همراه غذا يا شير مصرف نمود.


علائم نارسايي اوليه آدرنال عبارتند از : خستگي، ضعف عضلاني، ‌درد مفاصل، تب، بي اشتهايي، تهوع، ‌تنگي نفس، سرگيجه، غش.


افزايش وزن ناگهاني و تورم قسمتهاي مختلف بدن را بايد سريعاً به پزشك اطلاع دهيد.


عدم بهبود زخم را بايد به پزشك اطلاع دهيد.


بيماراني كه بطور طولاني مدت اين دارو را مصرف مي‌ كنند، بايد ورزش كنند و نيز مكمل كلسيم و ويتامين D دريافت كنند.


بيمار بايد از واكسيناسيون در طول مصرف اين دارو پرهيز نمايد.


بيمار بايد علائم عفونت را بشناسد.


عوارض جانبي


اعصاب مركزي: احساس سرخوشي، بي خوابي، سردرد، رفتار سايكوتيك، سودوتومور مغزي، تشنج.


قلبي ـ ‌عروقي: نارسايي احتقاني قلب (CHF)، زيادي فشار خون، ادم، آريتمي‌ها، ترومبوآمبولي، ترومبوفلبيت.


پوست: تأخير در ترميم زخمها ، آكنه، ‌بثورات پوستي، استريا (striae)، پرمويي.


چشم، دهان: ‌ آب مرواريد ، ‌گلوكوم، برفك دهان.


دستگاه گوارش: زخم گوارشي، تحريك، افزايش اشتها، تهوع، ‌استفراغ، پانكرآتيت.


متابوليك: كمي پتاسيم خون، افزايش وزن بدن، زيادي قند خون، ‌مهار رشد در كودكان، عدم تحمل كربوهيدرات.


عضلاني ـ اسكلتي: آتروفي عضلات، ضعف، استئوپروز.


ادراري ـ تناسلي: اختلالات قاعدگي.


ساير عوارض: علائم كوشينگوئيد، افزايش حساسيت به عفونت، نارسايي حاد آدرنال (در شرايط افزايش استرس ناشي از عفونت، جراحي يا تروما).


قطع ناگهاني مصرف دارو مي‌ تواند مرگ آور باشد يا ممكن است بيماري زمينه‌اي را تشديد كند.


مسموميت و درمان


بلع يك باره دارو، حتي در مقادير خيلي زياد، به ندرت موجب بروز مشكلات باليني مي‌ شود. مصرف دارو به مدت كمتر از سه هفته، حتي با مقادير زياد، ‌به ندرت سبب بروز علائم و نشانه‌هاي مسموميت مي‌ شود، ‌ولي مصرف طولاني مدت دارو اثرات فيزيولوژيك از جمله سركوب محور هيپوتالاموس ـ هيپوفيز ـ غده فوق كليوي، بروز ظاهر كوشينگوئيد، ضعف عضلاني و استئوپروز به وجود مي‌آورد.

 

تریامسینولون

نام ژنریک

Triamcinolone Acetonide T


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Cream, Gel , Ointment , Paste: 0.1%


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


درماتوز التهابي پاسخ دهنده به كورتيكواستروئيد


بزرگسالان و كودكان: كرم يا پماد 4-1 بار در روز بر روي موضع ماليده مي‌شود.


پماد را روي ضايعه دهاني گذاشته و به آرامي فشار دهيد و صبر كنيد تا يك لايه نازك روي آن ايجاد شود. 2 يا 3 بار در روز بعد از غذا و هنگام خواب از آن استفاده كنيد.


مكانيسم اثر


اثر ضد التهاب: گلوكوكورتيكوئيدها ساخت آنزيم هاي لازم براي كاهش پاسخ التهابي را تحريك مي‌كنند. تريامسينولون استونايد يك كورتيكو استروئيد فلوئوردار صناعي است. كرم و پماد 0.5% تنها براي درماتوز عود كننده با درمانهاي ديگر استفاده مي‌شود.


موارد منع مصرف

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


ممكن است سطح گلوكز را افزايش دهد.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

عوارض جانبي


پوست: سوزش، خارش، تحريك، خشكي، فوليكوليت، پرمويي، بثورات شبه آكنه، كمي پيگمانتاسيون پوست، درماتيت اطراف دهان، درماتيت تماسي آلرژيك، ليچ شدن موضع، عفونت ثانويه، آتروفي، استريا، عرق جوش، اريتم.


جذب سيستميك قابل ملاحظه دارو ممكن است موجب بروز اثرات زير شود:


متابوليك: زيادي قند خون ، قند در ادرار.


ساير عوارض: سندرم كوشينگ، ساپرس كردن محور HPA.


مکانیزم اثر

عوارض جانبي


پوست: سوزش، خارش، تحريك، خشكي، فوليكوليت، پرمويي، بثورات شبه آكنه، كمي پيگمانتاسيون پوست، درماتيت اطراف دهان، درماتيت تماسي آلرژيك، ليچ شدن موضع، عفونت ثانويه، آتروفي، استريا، عرق جوش، اريتم.


جذب سيستميك قابل ملاحظه دارو ممكن است موجب بروز اثرات زير شود:


متابوليك: زيادي قند خون ، قند در ادرار.


ساير عوارض: سندرم كوشينگ، ساپرس كردن محور HPA.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: حساسيت مفرط نسبت به هر يك از اجزاي اين فرآورده.


موارد احتياط : ضايعات پوستي ويروسي، قارچي، سلي ، اختلال گردش خون (ممكن است خطر زخم شدن پوست را افزايش دهد).


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: آدرنوكورتيكوئيد موضعي.


طبقه‌بندي درماني: ضد التهاب.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


ملاحظات اختصاصي


وضعيت بهبود علائم و وضعيت تنفسي بيمار بررسي شود.


نكات قابل توصيه به بيمار


1ـ تكنيك صحيح مصرف دارو به بيمار يا اعضاي خانواده اش آموزش داده شود.


2ـ پانسمان بسته نبايد بيشتر از 12 ساعت در روز در محل باقي بماند. پانسمان بسته در ضايعات عفوني و ترشح دار نبايد استفاده شود.


3ـ علائم جذب سيستميك، حساسيت پوستي يا زخم، افزايش حساسيت، عفونت يا عدم بهبودي گزارش شود.

 

دپومدرول

نام ژنریک

Methylprednisolone Acetate


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Injection: 40 mg/ml, 1m (As Acetate)


Injection, Powder: 40, 250, 500, 1000 mg (As Sodium Succinate)


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) التهاب.


متيل پردنيزولون استات


بزرگسالان: مقدار mg/day 80 -10 تزريق عضلاني، يا هر 5-1 هفته، برحسب نياز، 80-4 ميلي گرم به داخل مفاصل و بافت نرم، و يا 60-20 ميلي گرم به داخل ضايعه تزريق مي‌شود.


متيل پردنيزولون سديم سوکسينات.


بزرگسالان: مقدار 250-10 ميلي گرم هر چهار ساعت تزريق عضلاني يا وريدي مي‌شود.


کودکان: مقدار mg/kg/day 0.2-0.03 يا mg/m2/day 6.25 -1 يک يا دوبار در روز تزريق عضلاني مي‌شود.


ب) شوک: 1000- 250 ميلي گرم متيل پردنيزولون سديم سوکسينات وريدي در فواصل 2 تا 6 ساعت يا شروع با mg/kg 30 وريدي و هر 4 تا 6 ساعت در صورت لزوم تکرار مي‌شود يا پس از دوز اوليه وريدي mg/kg 30، انفوزيون وريدي هر 12 ساعت براي 24 تا 48 ساعت.


پ) لوپوس نفرايتيس شديد:


بزرگسالان: 1 گرم وريدي در مدت 1 ساعت براي 3 روز. سپس درمان به صورت خوراکي با دوز mg/kg 0.5 روزانه ادامه مي‌يابد.


ت) درمان يا کم کردن نواقص حسي و حرکتي ايجاد شده بوسيله صدمه حاد نخاعي:


بزرگسالان: mg/kg 30 وريدي در مدت 15 دقيقه براي شروع سپس در مدت 45 دقيقه mg/kg/h 5.4 در ساعت براي 23 ساعت انفوزيون مي‌شود.


ث) داروي کمکي در درمان پنوموني پنوموسيستيس ژيرووسي (کاريني) :


بزرگسالان و کودکان 13 سال و بزرگتر: 30 ميلي گرم وريدي دو بار در روز براي 5 روز، 30 ميلي گرم وريدي روزانه براي 5 روز، 15 ميلي گرم وريدي روزانه براي 11 روز (يا تا پايان دوره مصرف آنتي بيوتيک).


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


در صورت مصرف همزمان، آدرنوکورتيکوئيدها ممکن است اثرات داروهاي خوراکي ضد انعقاد را از طريق مکانيسم هاي ناشناخته‌اي کاهش دهند.


گلوکوکورتيکوئيدها متابوليسم ايزونيازيد و ساليسيلاتها را افزايش مي‌دهند.


اين دارو سبب زيادي قند خون مي‌شود. بنابراين، تنظيم مقدار مصرف انسولين و داروهاي خوراکي پايين آورنده قند، به هنگام مصرف همزمان اين داروها ضروري است. متيل پردنيزولون ممکن است کمي پتاسيم خون ناشي از مصرف داروهاي مدر يا آمفوتريسين B را تشديد کند.


باربيتوراتها، فني توئين و ريفامپين در صورت مصرف همزمان با متيل پردنيزولون، ممکن است موجب کاهش اثرات کورتيکواستروئيد شوند، زيرا اين داروها متابوليسم کبدي را افزايش مي‌دهند.


کلستيرامين و ضد اسيدها اثر کورتيکواستروئيدها را با جذب سطحي آنها کاهش داده و در نتيجه موجب کاهش مقدار جذب اين داور مي‌گردند.


مصرف همزمان با استروژنها ممکن است متابوليسم آن را کاهش دهد.


مصرف همزمان با داروهاي زخم زا، مانند داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي، ممکن است خطر بروز زخم گوارشي را افزايش دهد.


استفاده تو ام با ترکيبات آنتي کولين استراز مي‌تواند ضعف زيادي ايجاد کند.


مي توانند سطح سيکلوسپورين را افزايش دهند. با احتياط مصرف شود.


در دوره مصرف کورتيکواستروئيد از واکسنها استفاده نکنيد چرا که کارايي واکسن در اين دوران کم مي‌شود.


عوارض جانبی دارو

ملاحظات اختصاصي


1ـ بيشتر عوارض کورتيکواستروئيدها وابسته به دوز يا مدت مصرف دارو مي‌باشد.


2ـ متيل پردنيزولون به صورت خوراکي نيز قابل مصرف مي‌باشد.


3ـ متيل پردنيزولون سديم سوکسينات به صورت عضلاني، وريدي يا انفوزيون وريدي در فواصل 4 تا 6 ساعت تزريق مي‌شود.


4ـ سوسپانسيون متيل پردنيزولون استات به صورت داخل مفصلي، عضلاني، داخل سينوويال، داخل بورس، داخل ضايعه يا بافت نرم تزريق مي‌شود. شروع اثر آن کند اما طولاني اثر مي‌باشد.


5ـ حساسيت بيمار به کورتيکواستروئيدهاي ديگر را بررسي کنيد.


6ـ براي به دست آوردن نتايج بهتر و سميت کمتر، دارو را به صورت تک دوز صبحها مصرف کنيد.


7ـ بيماران critically ill ممکن است به استفاده همزمان از آنتي اسيد يا درمان با آنتاگونيستهاي رسپتور H2 نياز پيدا کنند.


8ـ املاح مختلف اين دارو قابل تعويض با هم نيستند.


9ـ Solu-Medrol به صورت داخل نخاعي استفاده نشود. عوارض زيادي با آن گزارش شده است.


10ـ تزريق به صورت عضلاني عميق و در عضله گلوتئال انجام شود. از تزريق زير جلدي به علت ايجاد آتروفي و آبسه استريل خودداري کنيد.


11ـ آتروفي پوستي ممکن است با دوزهاي بزرگ از فرم استات اتفاق بيفتد. به جاي يک دوز بزرگ از تعداد زيادي دوزهاي کوچک استفاده کنيد و محل تزريق را به صورت مرتب عوض کنيد.


12ـ چنانچه اثر سريع لازم باشد از ملح استات استفاده نشود.


13ـ پس از 48 ساعت محلول رقيق شده دور ريخته شود.


14ـ هميشه با حداقل دوز مؤثر درمان را انجام دهيد.


15ـ بعد از دوره طولاني درمان دوز را به آهستگي کم کنيد.


16ـ به جز در موارد منع مصرف، از رژيم هاي با سديم پائين که پتاسيم و پروتئين بالا دارند استفاده کنيد. در صورت لزوم از مکمل پتاسيم استفاده کنيد.


17ـ براي تزريق وريدي تنها از متيل پردنيزولون سديم سوکسينات استفاده شود و فرم استات هرگز براي اين منظور مصرف نشود. رقيق کردن دارو بر اساس توصيه کارخانه سازنده و حلال هاي مربوطه يا با آب باکتريواستاتيک براي تزريق با بنزيل الکل انجام مي‌شود.


18ـ براي تزريق مستقيم وريدي، دارو با يک حلال سازگار رقيق شده و در مدت حداقل 1 دقيقه تزريق مي‌شود. در درمان شوک دوزهاي بزرگ براي جلوگيري از آريتمي و کلاپس گردش خون در مدت حداقل 10 دقيقه تزريق مي‌شوند. هنگامي که از انفوزيون مداوم يا متقاطع استفاده مي‌شود، دارو بر اساس توصيه کارخانه سازنده رقيق شده و در مدت تجويز شده مصرف مي‌شود. اگر براي انفوزيون مداوم استفاده شود، محلول هر 24 ساعت يک بار بايد تعويض شود.


19ـ وزن بيمار، فشار خون، سطح الکتروليتهاي سرم و الگوي خواب بيمار بررسي شود. در ابتدا ممکن است خواب بيمار با حالت سرخوشي تداخل کند، اما پس از 1 تا 3 هفته بيمار به درمان عادت مي‌کند.


20ـ بيمار را از نظر علائم کوشينگ شامل buffalo hump, moonface، چاقي مرکزي، نازکي مو، افزايش فشار و افزايش حساسيت به عفونت بررسي کنيد.


21ـ دارو مي‌تواند عفونت را پوشانده و آن را بدتر کند (مانند آميبياز نهفته).


22ـ بيمار را از نظر علائم افسردگي و سايکوز بويژه در مصرف دوزهاي بالا بررسي کنيد.


23ـ بيماران ديابتي ممکن است به سطح بالاتري از انسولين نياز پيدا کند. سطح گلوکز خون در آنها چک شود.


24ـ تشديد پاسخ به دارو را در بيماران هيپوتيروئيد يا سيروزي بررسي کنيد.


25ـ مراقبت واکنشهاي آلرژيک به تارترازين در بيماران با حساسيت به آسپيرين باشيد.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


ممکن است غلظتهاي کلسترول و گلوکز را افزايش و غلظتهاي سرمي پتاسيم، کلسيم را کاهش دهد.


مکانیزم اثر

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


ممکن است غلظتهاي کلسترول و گلوکز را افزايش و غلظتهاي سرمي پتاسيم، کلسيم را کاهش دهد.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به اجزاي فرآورده‌هاي آدرنوکورتيکوئيد، عفونت سيستميک قارچي و در نوزادان نارس.


موارد احتياط : زخم گوارشي، بيماري کليوي، زيادي فشار خون، پوکي استخوان، ديابت، اختلالات ترومبوآمبوليک، حملات تشنجي، مياستني گراو، نارسايي قلبي ( HF)، سل، کم کاري تيروئيد، سيروز کبدي، بي ثباتي رواني، تمايلات پسيکوتيک، ديورتيکوليت، کوليت اولسراتيو، آناستوموز اخير روده، عفونت هرپس سيمپلکس چشمي.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: گلوکوکورتيکوئيد.


طبقه‌بندي درماني: ضدالتهاب، سرکوب کننده سيستم ايمني.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


نام‌هاي تجاري: Depo - Medrol


نکات قابل توصيه به بيمار


1- دارو را به صورت ناگهاني قطع نکنند.


2- علائم زودرس نارسايي آدرنال مانند خستگي، ضعف عضلاني، درد مفصل، تب، بي اشتهايي، تهوع، تنگي نفس، گيجي و غش، به بيماران آموزش داده شود.


3- جهت استفاده از دوزهاي مکمل استروئيد در شرايط استرس، به بيماران توصيه مي‌شود که کارت شناسايي به همراه داشته و نام دارو، مقدار مصرف و نام پزشک مربوطه روي آن نوشته شده باشد.


4- بيماراني که تحت درمان طولاني مدت مي‌باشند، افزايش وزن ناگهاني و ادم را گزارش دهند.


5- بيماراني که تحت درمان طولاني مدت مي‌باشند، به مکمل هاي کلسيم و ويتامين د و برنامه تمرين ورزشي نياز دارند.


6- در معرض عفونت بويژه آبله مرغان و سرخک قرار نگيريد. در صورت تماس به پزشک خود اطلاع دهيد.


مصرف در سالمندان: منافع و مضرات استفاده از کورتيکواستروئيد را بررسي کنيد. سالمندان نسبت به پوکي استخوان در استفاده طولاني مدت حساس ترند. فشار خون، قند خون و سطح الکتروليتها را حداقل هر 6 ماه بررسي کنيد.


مصرف در كودكان: مصرف طولاني مدت آدرنوکورتيکوئيدها در کودکان و نوجوانان ممکن است رشد و بلوغ را به تأخير اندازد.


عوارض جانبي


اعصاب مرکزي: احساس سرخوشي، بي خوابي، سردرد، رفتار پسيکوتيک، سودوتومور مغزي، تغييرات ذهني، عصبانيت، بي قراري.


قلبي ـ ‌عروقي: HF، زيادي فشار خون، خيز، آريتمي، ارست کشنده و کلاپس گردش خون (به دنبال دوزهاي بزرگ و تزريق وريدي سريع)، ترومبوآمبوليزم و ترومبوفلبيت.


پوست: تأخير در بهبود زخم، آکنه، بثورات پوستي، هيرسوتيسم.


گوش، حلق، بيني، چشم: آب مرواريد، گلوکرم.


دستگاه گوارش: زخم گوارشي، تحريک، افزايش اشتها، تهوع، استفراغ، پانکراتيت.


متابوليک: کمي پتاسيم خون، زيادي قند خون، توقف رشد در کودکان، عدم تحمل کربوهيدرات، هيپوکلسمي، حالت کوشينگوئيد (buffalo hump, moonface، چاقي مرکزي).


عضلاني - اسكلتي: ضعف، عطسه، استئوپروز.


ادراري: بي نظمي قاعدگي.


ساير عوارض: بي کفايتي حاد غده فوق کليوي ممکن است با افزايش استرس (عفونت، جراحي، ضربه) يا قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از مصرف طولاني مدت آن، بروز کند. ابتلا به عفونتها.


مسموميت و درمان


تظاهرات باليني: بلع مقادير زياد دارو به ندرت موجب مشکلات باليني مي‌شود. در صورتي که دارو کمتر از سه هفته (حتي با مقادير زيادي) مصرف شده باشد، به ندرت سبب بروز علائم و نشانه‌هاي سمي مي‌شود. با اين وجود، مصرف طولاني مدت آن اثرات جانبي فيزيولوژيک، مانند مهار HPA، ظاهر شبه کوشينگ، ضعف عضلاني و پوکي استخوان ايجاد مي‌کند.


دارو را به آهستگي کم کرده و بيماران را درمان علامتي کنيد.

 

فلوتیزوکس

نام ژنریک

Fluticasone


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Inhaler: 50, 125, 250 mcg/dose


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) درمان علائم بيني و perennial ‌ رينيت فصلي آلرژيك و غيرآلرژيك.


بزرگسالان: 2 پاف در هر سوراخ بيني يك بار در روز يا اپاف دوبار در روز. دوز نگهدارنده يك باف در هر سوراخ بيني يك بار در روز است. براي تسكين علائم فصلي مي‌توان از 2 پاف در هر سوراخ بيني روزانه در مواقع لزوم نيز استفاده كرد.


كودكان 4 سال يا بزرگتر: در روز، در هر يك از سوراخ هاي بيني يك بار اسپري مي‌شود؛ در صورت بروز علائم شديد مي‌تواند به دو بار اسپري در هر يك از سوراخهاي بيني افزايش يابد. مقدار مصرف را مي‌توان برحسب پاسخ بيمار مجدداً به يك اسپري كاهش داد.


ب) درمان نگهدارنده در آسم به‌عنوان درمان پيشگيري كننده.


بزرگسالان و كودكان 12 سال و بزرگتر: براي بيماراني كه قبلاً از يك درمان برونكوديلاتور استفاده كرده‌اند، mcg 88 دوبار در روز استنشاق شود (بيشترين ميزان قابل مصرف در روز mcg 440 دو بار در روز است). براي بيماراني كه قبلاً از كورتيكواستروئيدهاي استنشاقي استفاده كرده‌اند mcg 220-88‌ دوبار در روز استنشاق شود (بيشترين ميزان قابل مصرف در روز mcg 440 دو بار در روز است).


براي بيماراني كه قبلاً از كورتيكواستروئيدهاي خوراكي استفاده كرده‌اند، mcg 440 دوبار در روز استنشاق شود (بيشترين ميزان قابل مصرف در روز mcg 880 دو بار در روز است).


كودكان 11-4 سال: mcg 50 دو بار در روز استنشاق شود (تمام بيماران)، بيشترين ميزان قابل مصرف در روز mcg 100 دو بار در روز است.


مكانيسم اثر


اثر ضد التهابي: فلوتيكازون ساخت پروتئين‌هاي لازم براي كاهش التهاب را تحريك مي‌كند.


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


كتوكونازول مي‌تواند سطح فلوتيكازون را افزايش دهد. در مصرف همزمان كتوكونازول به مدت طولاني (و يا ساير مهاركننده‌هاي CYP3A4) احتياط شود.


اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


گزارشي وجود ندارد.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

عوارض جانبي


اعصاب مركزي: گيجي، عصبانيت، تب.


ادراري - تناسلي: قاعدگي دردناك.


عضلاني - اسكلتي: درد مفاصل، درد دستها و پاها، شبيه رگ به رگ شدن يا كشيدگي.


تنفسي: بر ونشيت، احتقان سينه.


متابوليك: گلوكوزوري، هيپرگليسمي.


ساير عوارض: سركوب محور هيپوتالاموس ـ هيپوفيز ـ آدرنال، سندرم كوشينگ.


مسموميت و درمان


گزارشي وجود ندارد.


مکانیزم اثر

عوارض جانبي


اعصاب مركزي: گيجي، عصبانيت، تب.


ادراري - تناسلي: قاعدگي دردناك.


عضلاني - اسكلتي: درد مفاصل، درد دستها و پاها، شبيه رگ به رگ شدن يا كشيدگي.


تنفسي: بر ونشيت، احتقان سينه.


متابوليك: گلوكوزوري، هيپرگليسمي.


ساير عوارض: سركوب محور هيپوتالاموس ـ هيپوفيز ـ آدرنال، سندرم كوشينگ.


مسموميت و درمان


گزارشي وجود ندارد.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به دارو يا اجزاي آن، درمان اوليه حملات آسمي مداوم يا در موارد حاد آسم (كه به اقدامات گسترده‌تر نياز است). در بيماراني كه ضايعات عفونتهاي ويروسي، قارچي، هرپسي و يا سلي دارند منع مصرف دارد.


موارد احتياط :


الف) تغيير رژيم درماني كورتيكواستروئيد سيستميك به استشنشاقي (در اين موارد مرگ رخ داده ست). در موارد استرس يا حملات آسمي شديد.


ب) بيماراني كه مصرف كورتيكواستروئيد سيستميك را قطع كرده‌اند بايد بلافاصله مصرف مقادير زياد كورتيكواستروئيد خوراكي را شروع كنند و با پزشك معالج خود براي ياري بيشتر تماس بگيرند.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: كورتيكواستروئيد.


طبقه‌بندي درماني: ضد التهاب استنشاقي.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


نام‌هاي تجاري: Flixonase, Flixotide Evohale


ملاحظات اختصاصي


1- طي قطع مصرف كورتيكواستروئيد خوراكي، بعضي از بيماران با وجود حفظ يا بهبود عملكرد تنفسي ممكن است علائم قطع مصرف كورتيكواسترويد سيستميك، مانند درد مفصلي يا عضلاني - اسكلتي، كسالت، و افسردگي از خود نشان دهند.


2- به دليل احتمال جذب سيستميك استروئيدهاي استنشاقي، بيماران تحت درمان با اين داروها از نظر بروز اثرات سيستميك كورتيكواستروئيد به دقت پيگيري شوند. طي دوره‌هاي استرس يا بعد از اعمال جراحي بيمار از نظر بي‌كفايتي غده فوق كليوي مراقبت ويژه شود.


3- استنشاق اين دارو براي رفع اسپايم حاد نايژه‌اي مورد ندارد.


نكات قابل توصيه به بيمار


1- بعد از استنشاق دارو دهان را آب بكشيد.


2- به هنگام استفاده از استروئيدهاي استنشاقي با بيماران دچار آبله‌ مرغان يا سرخك تماس نگيريد و در صورت تماس بلافاصله به پزشك اطلاع دهيد.


مصرف در كودكان


1- بي‌ضرري و اثربخشي مصرف اسپري داخل بيني اين دارو در كودكان كوچكتر از 12 سال ثابت نشده است. مصرف دارو در اين بيماران توصيه نمي‌شود.


2- در كودكان يا نوجوانان (كه براي درمان بيماري مزمني مانند آسم يا كنترل ناكافي آن كورتيكواستروئيد مصرف كنند، ممكن است سرعت ر شد كاهش يابد. منافع دارو در مقابل احتمال كاهش رشد در اين بيماران ارزيابي شود).


مصرف در شيردهي: در دوران شيردهي بايد با احتياط تجويز شود، زيرا ميزان جذب دارو و در نتيجه اثرات سيستميك آن بر روي شيرخوار مشخص نيست.

 

آتراکوریوم

نام ژنریک

Cisatracurium besylate


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Injection : 2 mg/ml, 10ml, 2 mg/ml, 2.5ml, 2 mg/ml, 5ml, 5 mg/ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) داروي كمكي در بيهوشي عمومي جهت تسهيل لوله‌گذاري ناي و ايجاد اثرات شل كنندگي عضلاني هنگام جراحي يا تنفس مصنوعي در ICU.


بزرگسالان و كودكان بالاي 12 سال : شروع mg/kg 15/0 يا mg/kg 2/0 وريدي و سپس mg/kg 03/0 وريدي هر 50-40 دقيقه بعد از دوز شروع mg/kg 15/0 و هر 60-50 دقيقه متعاقب دوز شروع mg/kg 2/0 به عنوان
دوز نگهدارنده در جراحيهاي طولاني يا mcg/kg/min 3 به عنوان
انفوزيون نگهدارنده بعد از دوز شروع و سپس كاهش آن به mcg/kg/min 2-1 در صورت لزوم.


كودكان 12-2 سال: mg/kg 1/0 وريدي در عرض 10-5 ثانيه و mcg/kg/min 3 به عنوان انفوزيون نگهدارنده وريدي بعد از دوز شروع و سپس كاهش آن به mcg/kg/min 2-1 در صورت لزوم در جراحيهاي طولاني.


ب) نگهداري بلوك عصبي ـ عضلاني در ICU.


بزرگسالان: mcg/kg/min 3 به صورت انفوزيون وريدي. دوز مورد نياز بسيار متفاوت بوده ضمن اينكه در طول زمان دوز مورد نياز ممكن است افزايش يا كاهش يابد.


موارد منع مصرف

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: سابقه حساسيت به دارو، داروهاي بيس ـ بنزيل ايزوكينولينيوم و بنزيل‌الكل.


عوارض جانبی دارو

عوارض جانبي


قلبي ـ عروقي: گرگرفتگي، افت فشارخون، براديكاردي.


مسموميت و درمان


تجويز بيش از اندازه دارو ممكن است منجر به بلوك عصبي ـ عضلاني بيش از زمان لازم براي بيهوشي و جراحي شود.


درمان اصلي شامل حفظ راه هوائي و كنترل تهويه تا زمان اطمينان از بهبود عملكرد عصبي ـ عضلاني طبيعي است. در زمان شروع بهبودي از بلوك
عصبي ـ عضلاني به منظور تسريع سرعت بهبودي مي‌توان از يك داروي آنتي‌كولين استراز (مانند نئوستيگمين، ادروفونيوم) همراه با يك داروي آنتي‌كولينرژيك مناسب استفاده نمود.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

تداخل دارويي


مصرف همزمان با داروهاي آمينوگليكوزيدي، باسيتراسين كليندامايسين، سديم كوليستيميتات، كوليستين، لينكومايسين، ليتيوم، بي‌حس كننده‌هاي موضعي، نمكهاي منيزيم، پلي‌ميكسين، پروكائيناميد،‌ كينيدين و تتراسيكلين‌ها ممكن است باعث افزايش اثر بلوك عصبي ـ عضلاني سيس‌آتراكوريوم شود. مصرف همزمان با احتياط انجام شود.


مصرف كاربامازپين و فني‌توئين باعث كوتاه شدن طول اثر بلوك عصبي ـ عضلاني سيس‌آتراكوريوم مي‌شوند. سرعت انفوزيون بايد افزايش يابد.


انفلوران تجويز شده همراه با نيتروس اكسايد يا اكسيژن و ايزوفلوران ممكن است طول اثر باليني عملكرد دوز اوليه و نگهدارنده سيس‌آتراكوريوم را افزايش دهد. در جراحيهاي طولاني ممكن است كاهش تكرار دوز نگهدارنده، كاهش دوز نگهدارنده يا كاهش سرعت انفوزيون نياز شود.


مصرف همزمان با سوكسينيل‌كولين زمان رسيدن به حداكثر بلوك عصبي ـ عضلاني را كوتاه تر مي‌كند.


مکانیزم اثر

تداخل دارويي


مصرف همزمان با داروهاي آمينوگليكوزيدي، باسيتراسين كليندامايسين، سديم كوليستيميتات، كوليستين، لينكومايسين، ليتيوم، بي‌حس كننده‌هاي موضعي، نمكهاي منيزيم، پلي‌ميكسين، پروكائيناميد،‌ كينيدين و تتراسيكلين‌ها ممكن است باعث افزايش اثر بلوك عصبي ـ عضلاني سيس‌آتراكوريوم شود. مصرف همزمان با احتياط انجام شود.


مصرف كاربامازپين و فني‌توئين باعث كوتاه شدن طول اثر بلوك عصبي ـ عضلاني سيس‌آتراكوريوم مي‌شوند. سرعت انفوزيون بايد افزايش يابد.


انفلوران تجويز شده همراه با نيتروس اكسايد يا اكسيژن و ايزوفلوران ممكن است طول اثر باليني عملكرد دوز اوليه و نگهدارنده سيس‌آتراكوريوم را افزايش دهد. در جراحيهاي طولاني ممكن است كاهش تكرار دوز نگهدارنده، كاهش دوز نگهدارنده يا كاهش سرعت انفوزيون نياز شود.


مصرف همزمان با سوكسينيل‌كولين زمان رسيدن به حداكثر بلوك عصبي ـ عضلاني را كوتاه تر مي‌كند.


فارماكوكینتیك

فارماكوكينتيك


جذب: دارو به صورت وريدي استفاده مي‌شود.


پخش: به دليل وزن مولكولي بالا و پلاريته زياد حجم توزيع دارو محدود است. به دليل تجزيه سريع دارو در PH فيزيولوژيك اتصال پروتئيني دارو مورد بررسي قرار نگرفته است.


متابوليسم: تجزيه سيس‌آتراكوريوم مستقل از متابوليسم كبدي انجام مي‌شود.


دارو تحت مكانيسم حذفي هافمن (روند شيميائي وابسته به PH و دما) قرار گرفته و در نتيجه لادانوزين و متابوليت مونوكواترنري آكريلات تشكيل مي‌گردد.


دفع: متابوليت‌هاي سيس‌آتراكوريوم از ادرار و مدفوع دفع مي‌شوند. نيمه‌ عمر حذف دارو 29-22 دقيقه است.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: بلوك كننده عصبي ـ عضلاني غير دپولاريزان.


طبقه‌بندي درماني: شل كننده عضلاني.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B.


نام‌هاي تجاري: Nimbex


ملاحظات اختصاصي


توجه: سيس‌آتراكوريوم با پروپوفول يا كتورولاك تزريقي جهت Y-site سازگار نيست. دارو اسيدي بوده و با محلولهاي قليائي با 5/8 PH> مانند محلولهاي بيكربنات جهت Y-site ناسازگار است. دارو نبايد در محلولهاي رينگر لاكتات به دليل عدم سازگاري رقيق شود.


1- به دليل شروع اثر متوسط، سيس‌آتراكوريوم جهت انتوباسيون اندوتراكئال با توالي سريع توصيه نمي‌گردد.


2- سيس‌آتراكوريوم به دليل عدم تأثير بر هوشياري، آستانه درد و فعاليت مغزي نبايد مثل بي‌هوشي بيمار به منظور بلوك عصبي ـ عضلاني استفاده شود.


3- دارو بي‌رنگ يا كمي زردرنگ يا سبز مايل به زرد است. در صورت تغيير رنگ يا وجود ذرات قابل مشاهده در محلول نبايد استفاده شود.


4- به منظور جلوگيري از استفاده دوز نامناسب در افراد مبتلا به فلج يك طرفه يا دو طرفه بررسي عملكرد عصبي ـ عضلاني بايد در اندام غير درگير انجام شود.


5- در بيماران مبتلا به بيماريهاي عصبي ـ عضلاني (مانند مياستني گراو و سندرم مياستنيك) ممكن است اثر بلوك عصبي ـ عضلاني طولاني شود. بنابراين توصيه به استفاده از محركهاي عصب محيطي و عدم استفاده از دوز بيشتر از mg/kg 02/0 مي‌شود.


6- به دليل احتمال وجود مقاومت نسبت به اثرات بلوك كننده‌هاي عصبي ـ عضلاني در بيماران مبتلا به سوختگي ممكن است اين بيماران نياز به دوزهاي بيشتري داشته باشند.


7- عملكرد بلوك عصبي ـ عضلاني را توسط محركهاي عصبي مورد بررسي قرار داده و قبل از اينكه پاسخ تعريف شده‌اي از تحريك عصبي نگرفته‌ايد دوز دارو را افزايش ندهيد. در صورت عدم پاسخ، انفوزيون دارو را تا برگشت پاسخ متوقف نمائيد.


8- به دليل افزايش يا كاهش اثر سيس‌آتراكوريوم در اثر ناپايداري اسيد ـ باز يا الكتروليت‌هاي سرم بيماران بايد از نظر اسيد و باز و الكتروليت‌هاي سرم پايش شوند.


نكات قابل توصيه به بيمار


به بيمار و بستگان بيمار اطمينان دهيد كه بيمار در زمان استفاده از دارو تحت نظارت كامل مي‌باشد.


مصرف در سالمندان: استفاده از دارو در سالمندان بايد با احتياط انجام شود. زمان رسيدن به حداكثر بلوك عصبي ـ عضلاني در سالمندان يك دقيقه بيشتر است.


مصرف در كودكان: اثربخشي و ايمني دارو در كودكان زير 2 سال به اثبات نرسيده است.


مصرف در شيردهي: به دليل عدم مشخص بودن ترشح دارو در شير، استفاده دارو در شيردهي با احتياط انجام شود.


مصرف در بارداري: استفاده از دارو در خانم‌هاي باردار با احتياط انجام شود.


اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


گزارشي وجود ندارد.

 

پانکورانیوم بروماید

نام ژنریک

Pancuronium Bromide


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Injection: 2 mg/ml, 2ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


‌داروي كمكي در بيهوشي براي شل كردن عضلات، تسهيل لوله گذاري و تهويه و تضعيف انقباض عضلاني ناشي از حملات تشنجي.


مقدار مصرف به نوع داروي بيهوش كننده مصرفي، نيازمندي هاي بيمار، ‌و پاسخ وي بستگي دارد. مقادير مصرف بايد تنظيم شوند.


بزرگسالان و كودكان بزرگتر از يك ماه: ابتدا، ‌mg/kg 1/0-04/0 تزريق وريدي مي‌شود، ‌سپس mg/kg 01/0 هر 60-25 دقيقه ، در صورت لزوم، مصرف مي‌ شود.


مكانيسم اثر


اثر شل كننده عضلات اسكلتي: پانكرونيوم از پيوند استيل كولين به گيرنده‌هاي كولينرژيك صفحه محركه انتهايي جلوگيري مي‌ كند و بنابراين دپولاريزه شدن را مسدود مي‌ كند. اين دارو ممكن است از طريق انسداد مستقيم گيرنده هاي استيلكولين قلب ضربان قلب را افزايش دهد و اين افزايش به مقدار مصرف بستگي دارد. پانكرونيوم موجب آزاد شدن هيستامين و انسداد گانگليوني نمي‌ شود.


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


مصرف همزمان با سوكسينيلكولين ممكن است اثرات انسداد عصبي ـ عضلاني را تشديد و طولاني كند.


در صورت مصرف همزمان با آمينوگليكوزيدها، كليندامايسين، پليميكسين، داروهاي بيهوش كننده عمومي، ‌داروهاي مسدود كننده گيرنده بتا، فوروسمايد، ليتيم، ‌املاح تزريقي منيزيم، مسدود كننده‌هاي عصبي ـ عضلاني دپولاريزه كننده، ساير مسدود كننده هاي عصبي ـ عضلاني غير دپولاريزه كننده، كينيدين، مدرهاي تيازيدي، و داروهاي تخليه كننده پتاسيم، اثرات پانكرونيوم ممكن است تشديد شود.


مصرف همزمان با ضد دردهاي مخدر ممكن است ضعف تنفسي را افزايش دهد.


كاربامازپين و فنيتوئين مي‌ توانند اثر پانكرونيوم را كم كنند ممكن است نياز به افزايش دوز پانكرونيم باشد.


اثر بر آزمايشهاي تشخيصي : گزارش موجود نيست.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

عوارض جانبي


قلبي ـ ‌عروقي: افزايش فشار خون، تاكيكاردي.


دستگاه گوارش: افزايش بزاق.


عضلاني - اسكلتي: ضعف عضلاني.


تنفسي: نارسايي تنفسي وابسته به دوز و طول كشيده يا آپنه.


پوست: راش گذرا.


ساير عوارض: واكنش‌هاي حساسيتي ايديوسنكراتيك يا آلرژيك.


مسموميت و درمان


تظاهرات باليني: ضعف تنفسي، آپنه و كلاپس قلبي ـ عروقي.


درمان: از يك محرك عصب محيطي براي پيگيري پاسخ بيمار و ارزيابي انسداد عصبي ـ عضلاني استفاده مي‌ شود. راه تنفسي بيمار بايد حفظ شود و تا زماني كه بيمار خود قادر به تنفس شود، ‌به صورت دستي يا مكانيكي به وي تنفس داده شود. براي برگرداندن اثر دارو مي‌ توان از نئوستيگمين، ادروفونيوم يا پيريدوستيگمين استفاده كرد.


مکانیزم اثر

عوارض جانبي


قلبي ـ ‌عروقي: افزايش فشار خون، تاكيكاردي.


دستگاه گوارش: افزايش بزاق.


عضلاني - اسكلتي: ضعف عضلاني.


تنفسي: نارسايي تنفسي وابسته به دوز و طول كشيده يا آپنه.


پوست: راش گذرا.


ساير عوارض: واكنش‌هاي حساسيتي ايديوسنكراتيك يا آلرژيك.


مسموميت و درمان


تظاهرات باليني: ضعف تنفسي، آپنه و كلاپس قلبي ـ عروقي.


درمان: از يك محرك عصب محيطي براي پيگيري پاسخ بيمار و ارزيابي انسداد عصبي ـ عضلاني استفاده مي‌ شود. راه تنفسي بيمار بايد حفظ شود و تا زماني كه بيمار خود قادر به تنفس شود، ‌به صورت دستي يا مكانيكي به وي تنفس داده شود. براي برگرداندن اثر دارو مي‌ توان از نئوستيگمين، ادروفونيوم يا پيريدوستيگمين استفاده كرد.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده به دارو يا بروميدها، بيماراني كه سابقه تاكيكاردي دارند، ‌بيماراني كه حتي افزايش مختصر ضربان قلب در آنها نامطلوب است.


موارد احتياط: كارسينوم برونكوژنيك، دهيدراسيون يا عدم تعادل الكتروليتها، اختلالات الكتروليتي، اختلال عملكرد كبدي، كليوي و ريوي، مياستني گراو و بيماران سالمند و ناتوان ، ‌سندرم مياستنيك ريه، پورفيري، هيپرترمي، شرايط توكسميك، همچنين دوزهاي بالا در خانمهايي كه تحت سزارين قرار مي‌ گيرند با احتياط مصرف شود.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: بلوک کننده عصبي عضلاني غيردپلاريزان.


طبقه‌بندي درماني: شل كننده عضلات اسكلتي.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C


ملاحظات اختصاصي


دارو بايد تحت مراقبتهاي پزشكي، و وجود امكانات براي حمايت تنفسي براي مواقع اضطراري مصرف شود.


در صورت مصرف سوكسينيل كولين، اثرات آن قبل از مصرف پانكرونيوم بايد از بين برود.


دارو نبايد در ظرفها يا سرنگهاي پلاستيكي نگهداري شود. اما از سرنگهاي پلاستيكي مي‌ توان براي مصرف دارو استفاده كرد. دارو بايد در يخچال نگهداري شود.


از مخلوط كردن دارو با باربيتوراتها يا محلولهاي قليايي ديگر، يا از مصرف همزمان آنها از طريق يك سوزن خودداري شود.


در صورت استفاده اتر يا بيهوش كننده‌هاي استنشاقي ديگر كه انسداد عصبي ـ عضلاني را افزايش مي‌ دهند، بايد مقدار مصرف پانكرونيوم كاهش يابد.


اين دارو موجب تسكين درد نمي‌ شود و تأثيري بر هوشياري بيمار ندارد. مصرف داروهاي ضد درد يا تسكين بخش ضروري است.


مصرف در سالمندان: مقدار معمول مصرف بايد براي هر بيمار براساس پاسخ بيمار تنظيم شود.


مصرف در كودكان: مقادير مصرف براي شيرخواراني كه كمتر از يك ماه سن دارند، بايد به دقت و جداگانه تنظيم شود.


مصرف در شيردهي: ترشح پانكرونيوم در شير معلوم نيست. مصرف اين دارو در دوران شيردهي بايد با احتياط همراه باشد.

 

کارنیتین

نام ژنریک

Levocarnitine (LCarnitine)


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Tablet: 250mg


Tablet, Chewable: 1g


Injection: 200 mg/ml, 5ml


Solution: 100 mg/ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) کمبود کارنيتين اوليه.


مقدار mg/kg/day 200 در 4-2 مقدار منقسم مصرف مي‌شود. گهگاه تا mg/kg/day 400 مورد نياز است.


ب) کمبود کارنيتين ثانويه.


بعد از هر جلسه دياليز مقدار mg/kg 20 تزريق وريدي مي‌شود (مقدار مصرف برحسب غلظت کارني تين تنظيم مي‌شود) ؛ مقدار نگهدارنده از راه
خوراکي g/day 1 است.


موارد قابل توجه

-


مکانیزم اثر




فارماكوكینتیك

عوارض جانبي


دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال.


ساير عوارض: بوي بدن.


توجه: عوارض جانبي ممکن است به مقدار مصرف بستگي داشته باشد. طي اولين هفته درمان و بعد از هر آزمايش در مقدار مصرف تحمل به آن پيگيري شود.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: آمونيوم کواترنر، مشتقات اسيد آمينه.


طبقه‌بندي درماني: کارني تين.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B


نام‌هاي تجاري: L-Carnitina

 

ونوفر (فرووین)

نام ژنریک

Iron Sucrose


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Injection: 20mg /ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) آنمي كمبود آهن در بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه كه همودياليز مي‌شوند.


بزرگسالان: mg 100 آهن المنتال به صورت وريدي از راه دياليز يا به صورت تزريق آهسته ( ml/min 1) يا به صورت انفوزيون ظرف 15 دقيقه در يك
جلسه دياليز تجويز مي‌شود. اين ميزان يك تا سه بار در هفته تكرار مي‌شود تا به ميزان كلي mg 1000 آهن در ده دوز برسد. در صورت نياز قابل تكرار مي‌باشد.


ب) آنمي كمبود آهن در بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه كه دياليز صفاتي مي‌شوند.


بزرگسالان: mg 300 آهن به صورت وريدي ظرف 90 دقيقه دو بار با فواصل 14 روزه تزريق مي‌شود و سپس 14 روز بعد يك انفوزيون 5/2 ساعته به ميزان mg 400 دريافت مي‌نمايند.


پ) آنمي كمبود آهن در بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه كه دياليز نمي‌شوند.


بزرگسالان: mg 200 آهن به صورت وريدي آهسته و رقيق نشده ظرف 5-2 دقيقه تزريق مي‌شود. دورة درمان 5 بار به فواصل 14 روزه مي‌باشد تا دوز نهايي آهن به mg 1000 برسد.


موارد منع مصرف

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: در موارد ازدياد آهن، حساسيت مفرط به دارو و يا تركيبات آن و آنمي غير از كمبود آهن منع مصرف دارد.


عوارض جانبی دارو

عوارض جانبي


اعصاب مرکزي: آستنيا، گيجي، تب، سردرد، درد عضلاني، درد.


قلبي ـ عروقي: درد قفسه سينه، احتباس مايع، نارسايي قلبي، افزايش فشار خون، كاهش فشار خون.


دستگاه گوارش: درد شكم، اسهال، تهوع، استفراغ، اختلال در طعم.


عضلاني ـ اسكلتي: درد عضلات و استخوان‌ها، كرامپ پا.


تنفسي: سرفه، ديسپنه، پنوموني.


پوست: واكنش در محل تزريق، خارش.


ساير عوارض: صدمات اتفاقي، سپسيس.


مسموميت و درمان


مصرف بيش از حد دارو و يا سرعت بالاي انفوزيون ممكن است باعث كاهش فشار خون، سردرد، تهوع، گيجي، درد مفاصل، پاراستزي، درد شكم، درد عضلات، ادم و كلاپس عروقي گردد.


كاهش سرعت تزريق و درمان با مايعات وريدي، هيدروكورتيزون و يا آنتي‌هيستامين‌ها كمك كننده است.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

تداخل دارويي


مصرف همزمان با فرآورده‌هاي آهن خوراكي باعث كاهش جذب اين تركيبات مي‌گردد. همزمان استفاده نشوند.


مکانیزم اثر

تداخل دارويي


مصرف همزمان با فرآورده‌هاي آهن خوراكي باعث كاهش جذب اين تركيبات مي‌گردد. همزمان استفاده نشوند.


فارماكوكینتیك

فارماكوكينتيك


جذب: به صورت تزريق وريدي استفاده مي‌شود.


پخش: عمدتاً در خون و برخي مايعات خارج سلولي توزيع مي‌شود. همچنين ميزان قابل توجهي در كبد، طحال و مغز استخوان پخش مي‌گردد.


متابوليسم: دارو به آهن و سوكروز تبديل مي‌شود.


دفع: حدود 75% سوكروز و 5% آهن ظرف 24 ساعت توسط ادرار دفع مي‌شوند. در افراد سالم نيمه‌ عمر دفع دارو 6 ساعت است.


سایر اطلاعات
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: هيدروكسيد آهن 3- پلي‌نوكلئار در سوكروز.


طبقه‌بندي درماني: هماتينيك.


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B


نام‌هاي تجاري: Ferrovin


ملاحظات اختصاصي


1- واكنش‌هاي حساسيتي به طور نادر و به صورت آنافيلاكسي، كاهش هوشياري، كلاپس، كاهش فشار خون، ديسپنه و يا تشنج رخ مي‌دهد.


2- واكنش‌هاي ملايم تا متوسط حساسيتي شامل ويز، ديسپنه، كاهش فشار خون، راش و خارش مي‌باشد.


3- براي تزريق آهسته ml 1 از دارو (معادل mg 20 آهن المنتال) در يك دقيقه تزريق شود و در هر تزريق بيش از يك ويال از دارو استفاده نشود.


4- براي انفوزيون دارو، mg 100 آهن المنتال در ماكزيمم ml 100 نرمال‌سالين بلافاصله قبل از انفوزيون رقيق شود و اين مخلوط ظرف حداقل 15 دقيقه انفوزيون شود.


دوزهاي mg 300 يا بيشتر آهن در ماكزيمم ml 250 نرمال‌سالين رقيق شود.


5- اين دارو با ساير داروها و يا محلولهاي تغذيه وريدي نبايد مخلوط شود.


6- ميزان اشباع ترانسفرين بلافاصله پس از تزريق وريدي آهن افزايش مي‌يابد. سطح سرمي آهن 48 ساعت پس از تزريق اندازه‌گيري شود.


7- سطح هموگلوبين، هماتوكريت، فريتين سرم و اشباع ترانسفرين بررسي شود.


8- در صورت نشانه‌هاي افزايش بيش از حد آهن دارو قطع شود.


نكات قابل توصيه به بيمار


در صورت بروز نشانه‌هاي مسموميت مانند سردرد، تهوع، گيجي، درد عضلاني، پاراستزي و درد شكم به پزشك اطلاع داده شود.


مصرف در سالمندان: در اين بيماران به علت كاهش عملكرد قلب، ساير بيماريهاي زمينه‌اي و مصرف ساير داروها بايد در انتخاب ميزان مناسب دارو احتياط شود.


مصرف در كودكان: ايمني و كارايي اين دارو در كودكان اثبات نشده است.


مصرف در شيردهي: ترشح دارو در شير شناخته نشده است. با احتياط مصرف شود.


اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


ممكن است باعث افزايش آنزيم‌هاي كبدي گردد.

 

فولیک اسید

نام ژنریک

Folic Acid


شکل دارویی

اشكال دارويي:


Tablet: 1, 5mg


Injection: 5 mg/ml, 10ml


موارد مصرف

موارد و مقدار مصرف


الف) کم خوني هاي ماکروسيتيک يا مگالوبلاستيک ثانويه به کمبود اسيد فوليک، بيماري کبدي، الکليسم، انسداد روده، هموليز بيش از حد.


زنان باردار و شيرده: mg 8/0 در روز.


بزرگسالان و کودکان بالاي 4 سال : mg 4/0 ميلي گرم روزانه به مدت 5-4 روز و پس از اصلاح کم خوني رژيم غذايي مناسب رعايت شود.


کودکان کوچکتر از چهار سال: مقدار تا mg/day 3/0 از راه خوراکي ، تزريق زيرجلدي يا عضلاني مصرف مي‌شود.


ب) جلوگيري از کم‌خوني مگالوبلاستيک بارداري و صدمات جنيني.


بزرگسالان: در دوران بارداري، مقدار mg/day 1 از راه خوراکي.


پ) مكمل غذايي.


بزرگسالان: مقدار mg/day 2/0-15/0 از راه خوراكي براي مردان و mg 18/0-15/0 براي زنان.


کودکان: مقدار mg/day 05/0 از راه خوراکي مصرف مي‌گردد.


ت) اسپروي مناطق حاره.


بزرگسالان: مقدار mg/day 15-3 از راه خوراکي مصرف مي‌شود.


موارد منع مصرف

تداخل دارويي


اسيد فوليك ميتواند مكانيسم داروهاي ضد تشنج مانند فني توئين و فنوباربيتال را افزايش دهد. فني‌توئين و پيريميدون ممکن است غلظتهاي سرمي فولات را کاهش دهند و در صورت مصرف طولاني مدت ، موجب بروز نشانه‌هاي کمبود اسيد فوليک شوند. اسيد فوليک ممکن است با اثرات ضد ميکروبي پيريمتامين در مقابل توکسوپلاسموز تداخل کند. آنتاگونيستهاي اسيد فوليک، (پيريمتامين، تريمتوپريم يا تريامترن آمينو ساليسيليك اسيد كلرامفنيكل متوتروكسات) و قرصهاي ضد بارداري، ممکن است موجب کمبود دي هيدروفولات ردوکتاز شوند و در نتيجه ممکن است در کاربرد اسيد فوليک ايجاد اختلال کنند.


موارد قابل توجه

-


تداخل دارویی

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


اسيدفوليک غلظت فولات را در سرم و گلبولهاي قرمز كاهش مي دهد.


مکانیزم اثر

اثر بر آزمايشهاي تشخيصي


اسيدفوليک غلظت فولات را در سرم و گلبولهاي قرمز كاهش مي دهد.


فارماكوكینتیك

موارد منع مصرف و احتياط


موارد منع مصرف: در بيماراني كه آنمي پرنيشوز تشخيص داده نشده دارند منع مصرف دارد زيرا ممكن است علائم آنمي را بپوشاند. همچنين در بيماراني كه آنمي پرنيشوز و ساير آنمي‌هاي مگالوبلاستيك ثانويه به كمبود vitB12 دارند منع مصرف دارد.


سایر اطلاعات
طبقه‌‌بندي فارماكولوژيك: مشتق اسيد فوليك.


طبقه‌‌بندي درماني: مکمل ويتامين (ويتامين B9).


طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده A(اگر مقدار مصرف دارو بيش از حد مجاز روزانه باشد، رده C).


ملاحظات اختصاصي


مقدار مجاز روزانه (RDA) براي اسيدفوليک در کودکان mcg 200-25 و دربزرگسالان mcg 200-180 است. مقدار mcg/day 100 به عنوان مکمل خوراکي مناسب شناخته شده است. زنان باردار به mcg/day 400 نياز دارند. درطي شش ماه اول شيردهي ، مقدار mcg/day 280 لازم است. درطي شش ماه دوم شيردهي ، mcg/day 260 کافي است.


سطح فولات نرمال در سرم بين mcg/ml 015/0- 005/0 مي باشد و عموما سطح سرمي زير mcg/ml 005/0 نشان دهنده كمبود فولات مي باشد و سطح سرمي زير mcg/ml 002/0 معمولاً باعث آنمي مگالوبلاستيك خواهد شد.


بيماران تحت دياليز در معرض خطر کمبود فولات هستند.


هنگامي كه كمخوني ناشي از كمبود ويتامين B12 وجود دارد اسيد فوليك نبايد به تنهايي به كار رود.


دوزهاي بالاتر از mg 1/0 در روز مي تواند علائم آنمي پرنيشوز را بپوشاند. اما صدمه به اعصاب همچنان پيشروي نمايد.


در بيماران الكلي يا مبتلا به ساير كمبودهاي ويتاميني و يا هموپوتيز مختل ممكن است مقاومت به درمان ديده شود.


مصرف در شيردهي: اسيدفوليک در شير انتشار مي‌يابد. به نظر مي‌رسد در زنان باردار و مادران شيرده ، مقدار mg/day 8/0 اسيد فوليک براي حفظ مغز استخوان در حالت نرموبلاستيک، بعد از توقف نشانه‌هاي باليني و بازگشت اجزاي خون به حالت طبيعي، کافي باشد.


عوارض جانبي


اعصاب مركزي: درد و كوفتگي عمومي بدن.


تنفسي: برونكواسپاسم.


پوست: بثورات پوستي، خارش، اريتم.


سايرعوارض: اسپاسم آلرژيک نايژه‌اي، کسالت عمومي، آنافيلاکسي.


مسموميت و درمان


تظاهرات باليني: اسيدفوليک نسبتاً غيرسمي است. عوارض گوارشي و CNS به ندرت در بيماراني گزارش شده است که mg/day 15 اسيدفوليک را به مدت يک ماه مصرف کرده‌اند.