گفتگو با سوره ی مباركه ی يونس سپاس و ستایش خداوند تبارك و تعالی را كه به ما توفیق عنایت فرمود در حضور یكی دیگر از گوهرهای درخشندهی قرآن كریم باشیم. ضمن عرض ارادت خالصانه به محضر این سورهی ملكوتی از ایشان میخواهیم خود را برای خوانندگان ما معرفی نمایید. من یونس ، دهمین سوره از قرآن كریم هستم ، 109 آیه دارم و در مكه ی معظمه بر رسول بزرگوار اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نازل شدهام. - لطف فرموده و در مورد مضمون كلی آیات خود برایمان صحبت كنید. عمدهی مطالب من، پیرامون توحید و حقانیت قرآن، پاسخ به منكران وحی، بیم دادن مشركان، بیان عظمت آفرینش، ناپایداری دنیا و توجه دادن به آخرت است.همچنین فرازهایی از زندگی پیامبران بزرگ از جمله نوح، موسی و یونس (علیهمالسلام) در آیات من بازگو شده است. - خواهشمندیم گوشهای از فضایل تلاوت خود را برای شیفتگان كلام الهی بیان نمایید. پیامآور رحمت پروردگار حضرت محمد (صلیاللهعلیهو آلهوسلم) فرمودند: هر كس سورهی یونس را تلاوت نماید، خداوند به تعداد كسانی كه حضرت یونس را تصدیق و یا تكذیب نمودهاند، به او اجر و حسنه عطا میفرماید.1 - خداوند در آیهی نود و چهارم شما میفرماید: « فَإِن كُنتَ فِی شَكٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَیْكَ فَاسْأَلِ الَّذِینَ یَقْرَؤُونَ الْكِتَابَ...» « پس اگر در آنچه بر تو نازل كردیم شك داری، از آن كسانی كه كتاب آسمانی پیش از تو را میخوانند بپرس...» برای ما بفرمائید مخاطب این آیه چه كسی است؟ خوب به خاطر دارم روزی همین سؤال از محضر مبارك امام هادی (علیهالسلام) شد و ایشان فرمودند:« مخاطب این آیه پیامبر اكرم صلیاللهعلیهوآلهوس� �� �م میباشد گرچه آن حضرت در آن چه كه از طرف خداوند بر او نازل میشد تردیدی نداشت، ولی مردم نادان میگفتند: چرا خداوند فرشتهای به سوی ما نفرستاد. این پیغمبر مانند ما میخورد، میآشامد و راه میرود در صورتی كه پیامبر باید با دیگران تفاوت داشته باشد . این آیه نازل شد كه ای پیغمبر سؤال كن از كسانی كه تورات، انجیل و سایر كتب آسمانی را تلاوت نمودهاند، آیا خداوند پیش از تو پیامبرانی نفرستاد كه همهی آنها میخوردند،میآشامیدند و راه میرفتند. تو هم مانند آنها هستی. پس اگر چه این آیه ظاهراً خطاب به پیغمبر است ولی در باطن منظور كسانی هستند كه از روی جهالت و نادانی آن سخنان بیجا را به زبان میآوردند.2 - آیا برای تلاوت شما زمان خاصی توصیه شده است؟ پاسخ سؤال شما را از قول ششمین پیشوای شیعیان حضرت صادق (علیهالسلام) عرض میكنم كه فرمودند: هر كس سورهی یونس را در هر دو ماه یا سه ماه یكبار تلاوت كند، بیم آن نیست كه از جملهی جاهلان گردد و در قیامت از جملهی مقربان است.3 البته این به خاطر آن است كه آیات هشدار دهنده و بیدار كنندهدر من فراوان است كه چنانچه با تأمل خوانده شود تاریكی جهل را از روح آدمی برطرف میكند. - لطفاً یكی از خاطرات خود را از هنگام نزول آیات برای خوانندگان ما نقل كنید. روزی جمعی از مسلمانان در حضور پیغمبر اعظم (صلیاللهعلیهوآلهوس لم) عرض كردند: چرا كسانی را كه نسبت به آنها قدرت و توانایی دارید، تحت فشار قرار نمیدهید تا اسلام را قبول نمایند و به تعداد ما اضافه شود و بر دشمنان برتری پیدا كنیم؟ آنگاه آیهی نودونهم من نازل شد: « وَلَوْ شَاء رَبُّكَ لآمَنَ مَن فِی الأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِیعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى یَكُونُواْ مُؤْمِنِینَ» « و اگر پروردگارت میخواست (به اجبار) همه مردم روی زمین یك جا ایمان میآوردند. پس آیا تو مردم را مجبور میكنی تا ایمان آورند؟!» 4 چنانچه مردم در آخرت وقتی كه عذاب خدا را به چشم مشاهده كنند، ایمان میآورند و لیكن اگر خدا این كار را در همین دنیا انجام میداد دیگر مردم مستحق ثواب نبودند، زیرا اعمالی كه انجام میدادند از روی اضطرار و اجبار بود و به همین خاطر موجب نعمت جاوید بهشت نمیشد. البته احدی ایمان نمیآورد مگر به اذن خدا و اجازهی پرودگار، امر و مشیت او بر ایمان است و تكلیف جایز نیست مگر بر شخص آزاد و مختار. - منظور از فضل و رحمت در آیهی پنجاهو هشتم شما « قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ » چیست؟ امام باقر علیهالسلام فرمودند: فضل در این آیه خدا و رسول اوست و رحمت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) است كه مؤمنین و شیعیان به وجود مقدسش شادمانی میكنند و حضرتش برای شیعیان بهتر است از طلا و نقره و همهی ثروتی كه دشمنان دارند.5 - با تشكر از شما، در پایان لطف فرموده و تذكری برای دوستداران قرآن كریم داشته باشید. « إِلَیْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِیعًا وَعْدَ اللّهِ حَقًّا إِنَّهُ یَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِینَ كَفَرُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیمٍ وَعَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا كَانُواْ یَكْفُرُونَ» بازگشت همهی شما به سوی اوست. این وعدهیحق پروردگار است. اوست كه آفرینش را آغاز میكند، سپس آن را بازمیگرداندتا كسانی را كه ایمان آورده و عمل صالح انجام دادهاندبه عدالت پاداش دهد و برای آنان كه كافر شدهاند به سزای كفرشان نوشیدنی از مایع سوزان و عذابی دردناك خواهد بود.6 - امید آنكه بتوانیم با عمل به فرامین قرآن كریم و پیروی از سیرهی اهل بیت علیهمالسلام به سر منزل مقصود راه یابیم و سعادت دارین را به دست آوریم. پي نوشت : 1- تفسیر جامع ج3/ 186 4- تفسیر جامع ص244 2- تفسیر جامع ح3/235 ذیل آیه94 5- تفسیر جامع ص216 3- بحارالانوار 92/278 روایت (1) به نقل 6- سوره یونس /آیه 4 از ثواب الاعمال و تفسیر عیاشی منبع : دارالقرآن کریم اصفهان