مرورگر محبوب فایرفاکس دیگر نیازی به معرفی ندارد. یک مرورگر اپن‌سورس که هم کاربران ویندوز به خوبی آن را مي‌شناسند و هم کاربران دیگر سیستم های عامل، به ويژه لینوکس، دیگر به آن خوگرفته‌اند. یک مرورگر کامل و با قابلیت اعتماد بالا که از یک نقطه قوت بسیار خوب نیز سود مي‌برد: افزونه‌هاي بی‌شمار. موزیلا با فراهم‌کردن امکان توسعه افزونه‌هاي سفارشی برای فایرفاکس با استفاده از ساده‌ترین ابزارها، زمینه‌هاي تشکیل یک مجموعه عظیم از خرده نرم افزارهای سودمند را فراهم کرده است. با استفاده از این خرده نرم‌افزارها، هر کاربر مي‌تواند روشی جدید، سفارشی و منحصر به فرد از مرور وب را تجربه کند و با آزادی هرچه تمام‌تر، از محدودیت‌هایی که یک نرم‌افزار ایستا به آن‌ها تحمیل مي‌کند، رها شود. با این اوصاف، فایرفاکس را مي‌توان چیزی فراتر از یک مرورگر، بلکه یک پلتفرم مرور وب دانست که همانند یک سیستم عامل، مجموعه‌اي عظیم از نرم افزارهای سفارشی و مخصوص به خود را دارد. یک مدل تجاری که گوگل با استفاده از كروم، راه و رسم آن را پیشه کرد و سپس برنامه تبدیل آن به یک سیستم‌عامل کامل را در پیش گرفت: Chrome OS. سیستم‌عاملی که یک مرورگر بزرگ و احاطه كننده یک ماشین منفرد است. کسی چه مي‌داند؟ شاید اگر در تجربه خود موفق باشد، موزیلا هم کم‌کم به فکر تولید سیستم عامل Firefox OS بیفتد و بازار مرورگر‌هاي به سیستم عامل تبدیل شده، رونق بگیرد. در این مقاله، به معرفی پانزده افزونه سودمند برای فایرفاکس خواهیم پرداخت که تجربه مرور اینترنت را به مراتب بهبود بخشیده و امکانات جدیدی را در اختیار کاربر قرار خواهند داد. مرورگر فایرفاکس، محبوب‌ترین مرورگر آزاد (قابل نصب و انتخاب) است که هم اکنون حدود سي‌درصد بازار مرورگرها را به خود اختصاص داده است. در جدول رده‌بندی سهم از بازار مرورگرها، اینترنت اکسپلورر با داشتن سهمی حدود 42درصد، همچنان یکه تاز میدان رقابت مرورگرها است که یکی از مهم‌ترین دلایل آن، عرضه آن به‌صورت پیش فرض روی سیستم عامل ویندوز است. در جدول‌ها و نمودارهای منتشر شده سهم بازار مرورگرها، مرورگر گوگل كروم که با استفاده از مدل تجاری موزیلا و با تکیه بر شایستگی‌هاي Webkit عرضه شد، در حال صعود شدید در میزان سهم بازار است و با توجه به ثابت بودن میزان سهم فایرفاکس و دیگر مرورگرها، به نظر مي‌رسد کاهش در سهم اینترنت اکسپلورر، به طور مستقيم به نفع گوگل کروم تمام مي‌شود. در این ایمیل، به بررسی یکی از شایستگی‌هاي مرورگر فایرفاکس خواهیم پرداخت. دانلود و نصب افزونه‌ها و شخصی سازی تجربه مرور وب با استفاده از آن‌ها. برای نصب افزونه‌ها در مرورگر فایرفاکس، باید به منوی Tools و گزینه Add-ons بروید. با انتخاب این گزینه، پنجره مدیریت افزونه‌هاي فایرفاکس نمایان مي‌شود که امکان جست‌وجو، نصب و سفارشی سازی افزونه‌ها را فراهم مي‌سازد (شكل1). شکل 1 جست‌وجو و نصب افزونه‌ها از این طریق ساده و بسیار سرراست است. راه دیگر برای جست‌وجوی افزونه‌هاي فایرفاکس استفاده از سايت موزیلا به آدرس /https://addons.mozilla.org است که با قرار دادن اطلاعات بیشتر از هر افزونه، امکان آشنایی بیشتر با آن‌ها را برای کاربر فراهم مي‌سازد (شكل2). در این سایت، امکان نصب مستقیم افزونه‌ها در فایرفاکس به راحتی فراهم شده است. در صورتی که با نصب افزونه‌ها از طریق سایت موزیلا مشکل دارید، مي‌توانید فایل‌هاي هر افزونه (با پسوند xpi.) را به‌صورت مجزا تهیه کرده و آن‌ها را در سیستم محلی با فایرفاکس باز کنید. مرورگر به‌صورت خودکار آن‌ها را تشخیص داده و پیشنهاد نصب افزونه را ارائه مي‌كند. پس از نصب هر افزونه، فایرفاکس اعلام خواهد کرد برای استفاده از محتوای جدید باید دوباره راه اندازی شود. در صورتی که زبانه‌هاي مختلفی را در مرورگر باز کرده باشید، فایرفاکس آن‌ها را ذخیره کرده و پس از راه‌اندازي دوباره آن‌ها را باز خواهد كرد. هم اکنون مي‌توانید به راحتی از خرده نرم افزار بسیار سودمند موزیلا استفاده كنيد. شکل 2 1- ظاهر فایرفاکس را دلخواه کنید (Personas) نخستين افزونه‌اي که باید برای اضافه كردن به فایرفاکس در نظر بگیرید، افزونه Personas است که امکان تغییر کلی ظاهر مرورگر را فراهم مي‌سازد. محیط اصلی مرورگر، طراحی بسیار ساده‌اي دارد و بسیاری از کاربران در همان لحظه نخست، از کار کردن با آن احساس کسالت مي‌کنند. پس از یافتن و دانلود این افزونه، مي‌توانید مجموعه‌اي بسیار بزرگ از کارهای گرافیکی کاربران مختلف را که در دسته‌هاي مختلف مرتب شده‌اند، مورد مرور قرار داده و طرح دلخواه خود را برای محیط مرورگر انتخاب كنيد. پس از نصب، Personas، شمایل یک روباه کوچک در گوشه پایین و سمت چپ مرورگر نمایان مي‌شود که میانبری برای دسترسی به منوی انتخاب گرافیک‌هاي موجود روی اینترنت برای استفاده روی فایرفاکس است. با نگه داشتن ماوس روی هر کدام از این گزینه‌ها، نمای فایرفاکس تغییر کرده و پیش نمایشی از آنچه اتفاق خواهد افتاد، به نمایش در خواهد‌آمد. انتخاب هر گزینه از این منو نیز به اعمال طرح تصویری به فایرفاکس خواهد انجامید (شكل 3)؛ به همین سادگی. شکل 3 2- یک تغییر کوچک (FlagFox) پس از دلخواه سازی ظاهر نرم‌افزار، اضافه کردن یک افزونه کوچک اما سودمند را به شما پیشنهاد مي‌کنم. این افزونه که FlagFox نام دارد، با استفاده از نام دامنه و آي پی سايت مقصد، محل قرار گیری سرورهای آن را تشخیص داده و با نمایش یک پرچم کوچک در نوار آدرس، این محل را به ما یادآوری مي‌کند. این افزونه کار چندان مهمی انجام نمی‌دهد، اما تجربه سفارشی‌سازی سیستم و نمایش یک پرچم کوچک در بالای مرورگر، خیلی لذت بخش است (شكل 4). شکل 4 3- یک تغییر خوب (New Tab King) در بسیاری از موارد، سنت‌هاي قدیمی و پیش فرض‌هاي یک نرم افزار برای ما به عادت تبدیل مي‌شوند. یکی از این عادت‌ها، محتوایی است که در یک زبانه تازه باز شده به نمایش در مي‌آید. در حالت اصلی و پیش فرض نرم‌افزار، در حین باز کردن زبانه جدید یک صفحه خالی به نمایش در‌مي‌آید و پس از آن، مجبوریم تا آدرس سايت مقصد را وارد کرده و به ادامه کار بپردازیم. افزونه New Tab King یک راه مناسب برای رهایی از این بیهودگی در زبانه جدید و خالی است! با نصب این افزونه، مي‌توانید در هر زبانه جدیدی که باز مي‌کنید، فهرستي از سایت‌هاي پر بازدید خود را که به همراه اطلاعات آماری مراجعه شما به آن‌ها به‌صورت روزانه، هفتگی و ماهانه به نمایش در آمده است، مشاهده كنيد. همچنین، مي‌توانید بعضی سایت‌ها را از این فهرست‌ها حذف کرده یا به آن اضافه كنيد. تصویر زمینه این صفحه نیز قابل سفارشی‌سازی است و مي‌توانید از منابع آنلاینی مانند پیکاسا یا فلیکر یا یک فایل محلی استفاده كنيد (شكل 5). نوار جست‌وجوی موجود در این صفحه این امکان را فراهم مي‌کند که بدون به یاد داشتن آدرس یک سايت خاص، تنها قسمتی از عنوان آن را وارد کرده، سپس به سادگی به محل مورد‌نظر هدایت شوید. همچنين، نمونه‌اي از یافته‌ها بر‌اساس عبارت جست‌وجو شده به‌صورت زنده و در پایین این جعبه جست‌وجو به نمایش در‌مي‌آید. این افزونه محبوب حرفه‌ای‌ها و علاقه‌مندان به استفاده از صفحه‌كليد است (شكل 6). همچنين، با فشردن یک دکمه کوچک در این صفحه مي‌توانید یک پانل میانبر در قسمت راست صفحه باز كنيد که حاوی یک فهرست برای ثبت کارهای در دست اقدام، تب‌هاي بسته شده به تازگي و میانبر به نرم افزارهای سیستم است. این افزونه و امکاناتی که فراهم مي‌كند بسیار سودمند بوده و به مرور زمان به ارزش آن پی خواهید برد. اطلاعات آماری که این افزونه ارائه مي‌کند، به مراتب مهم‌تر و تأمل بر انگیزتر از میانبرهایی است كه در اختیار كاربر مي‌گذارد. با یک نگاه کلی مقایسه‌اي به آمار گشت و گذار خود در فایرفاکس، به نكته‌هاي جالب توجه و مهمی پی خواهید برد. شکل 5 4- رنگین کمان زبانه‌ها (ColorfulTabs) یک قدم دیگر برای تغییر در یکنواختی محیط استاندارد فایرفاکس، استفاده از افزونه‌اي با نام ColorfulTabs است که رنگ زبانه‌ها را به‌صورت تصادفی تغییر مي‌دهد و از این طریق جذابیت و تنوع محیط کاری مرورگر را افزایش مي‌دهد. این افزونه امکانی مشابه IE 8 را فراهم مي‌کند تا زبانه‌ها به رنگ‌هاي مختلف درآمده و در عین حال، زبانه‌هاي مربوط به یک سايت یا یک دامنه هم رنگ باشند. این قابلیت باعث مي‌شود تا چشم در تشخیص سریع مجموعه زبانه‌هاي باز راحت‌تر باشد و سردرگمی و احساس شلوغی در کاربر کاهش یابد. این افزونه آنقدر کوچک و در عین حال سودمند است که هیچ‌گاه، کاربری از افزودن این خرده نرم‌افزار رنگین‌کمانی پشیمان نخواهد شد (شكل 6). شکل 6 5- حذف ناخواسته‌ها (Adblock Plus) حال پس از اضافه‌كردن چند مورد سودمند به مرورگر، نوبت حذف محتوای ناخواسته از صفحات وبي است که هر روز با آن‌ها سروکار دارید. افزونه Adblock Plus با هدف حذف تبلیغات در سایت‌ها ایجاد شده که مي‌تواند برای حذف دیگر موارد نیز مورد استفاده قرار گیرد. این کار علاوه بر این‌که محتوای زائد و ناخواسته را از صفحه‌هاي وب حذف كرده و ظاهر مناسب‌تر و کاربر پسند‌تری را ارائه مي‌كند، موجب کاهش میزان دانلود وب پیج‌ها شده و سرعت بارگذاری صفحات را افزایش مي‌دهد. این قابلیت به خصوص در مواقعی که میزان حجم مبادله شده داده‌ها برای کاربر مهم است (در مواقعی که با یک اتصال موبایل به اینترنت متصل هستید)، بسیار سودمند واقع مي‌شود. پس از نصب این افزونه در فایرفاکس، آیکونی در کنار نوار جست‌وجو مطابق آانچه در شكل 7 نشان داده شده است، به نمایش در مي‌آید. شکل 7 با کلیک کردن این آیکون، یک منوی دسترسی سریع نمایان مي‌شود که امکان فعال سازی یا غیر‌فعال کردن سیستم بلوکه كردن تبلیغات در صفحه جاری را فراهم مي‌سازد. در حالت پیش‌فرض، این نرم افزار از پایگاه داده درونی خود برای بلوکه کردن محتوای تبلیغاتی استفاده مي‌كند. در این پایگاه داده، تعداد بسیار زیادی از آدرس دامنه سايت‌هایی که سرویس دهنده محتوای تبلیغاتی هستند درج شده است و این افزونه به‌صورت خودکار از آن‌ها استفاده مي‌كند. به‌عنوان مثال، با فعال سازی این افزونه، تبلیغات داخل ایمیل تحت وب یاهو به‌صورت خودکار حذف خواهند شد و سرعت لود شدن صفحات به میزان محسوسی بهبود پیدا خواهد‌كرد. در صورتی که همچنان تبلیغات یا محتوای ناخواسته در وب پیج مورد نظر شما نمایش داده‌مي‌شوند، مي‌توانید با فشردن دکمه کوچکی که این افزونه در کنار المان‌هایی چون فایل‌هاي ویدیویی، فلش یا انیمیشن‌ها نمایش مي‌دهد، آن آیتم خاص و آدرس مربوطه‌اش را بلوکه كنيد. شكل 8 نمونه‌اي از این دکمه کوچک را نشان مي‌دهد. با فشردن این دکمه، پنجره‌اي باز مي‌شود که امکان تعریف یک قانون جدید را برای پردازش توسط افزونه ایجاد مي‌كند. در این پنجره، همان‌طور که در شكل 8 نیز مشهود است مي‌توان قانون جدید را که شامل آیتم کلیک شده است، به‌صورت قانونی برای بلوکه کردن یا قانونی برای استثنا قائل شدن‌تعریف‌كرد. در ادامه، مي‌توان از پیشنهادهای ارائه شده برای اعمال قانون جدید، یکی را به دلخواه انتخاب كرد. گزینه نخست منحصراً به فایل انتخاب شده مربوط است. گزینه دوم، حالت کلی تری را در نظر گرفته و آدرس محل قرارگیری فایل مورد نظر را در سايت مربوطه پیشنهاد مي‌دهد. گزینه دیگری نیز از طرف افزونه پیشنهاد مي‌شود که در بر‌گیرنده کل دامنه مربوطه است. در حالت کلی سعی کنید تا از انتخاب نام یک دامنه برای فیلتر‌شدن خودداری كنيد. این به آن دلیل است که ممکن است با این کار، جریان تمام محتوای ارائه شده توسط سايت مربوطه را بسته و از دیدن عکس‌هاي ساده در آن سایت نیز محروم شوید. در صورتی که با چنین مشکلی مواجه شدید، مي‌توانید با کلیک روی آیکون این افزونه، آن را غیر فعال كرده و به طور موقت به مرور عادی سايت مربوطه بپردازید. شکل 8 6- IE را دور بیاندازید (IE Tab 2) بسیار اتفاق مي‌افتد که یک سايت تنها برای نمایش با اینترنت اکسپلورر طراحی شده باشد، این اتفاق درباره سایت‌هاي ایرانی بسیار شایع است و به همین دلیل، نمي‌توان با مرورگر فایرفاکس از خدمات آن‌ها استفاده كرد. این امر باعث مي‌شود تا بعضی اوقات، کاربر به استفاده از IE رو بیاورد و پس از انجام امور مربوطه، به فایرفاکس بازگردد. با این حال، استفاده از افزونه IE Tab 2 در فایرفاکس این امکان را فراهم مي‌سازد تا بتوانید لینک‌ها را در یک زبانه شبیه ساز شرایط IE باز کنید. در این حالت صفحات وب با استفاده از موتور IE در دل فایرفاکس باز شده و رندر مي‌شوند و به همین دلیل، امکان نمایش و استفاده از کنترل‌هاي سفارشی ActiveX و امکانات اختصاصی SharePoint نیز فراهم است. در اصل، محیط این زبانه، یک مرورگر کامل IE است که علاوه بر استفاده از موتور IE، امکان دسترسی به تنظیمات اینترنت اکسپلورر را نیز به‌صورت مستقیم فراهم مي‌سازد. برای استفاده از این افزونه برای نمایش وب پیج‌ها، مي‌توانید با کلیک راست روی زبانه مورد نظر و انتخاب Switch Rendering Engine یا کلیک آیکون کوچک سمت راست و پایین مرورگر، بین حالت استاندارد فایرفاکس و اینترنت اکسپلورر سويیچ كنيد (شكل 10). آیکون پایین صفحه نمایانگر موتور انتخاب شده در حال حاضر است. با یک کلیک راست ساده در زبانه باز شده توسط IE Tab مي‌توان به سادگی تشخیص داد که موتور استفاده شده برای رندر صفحه، فایرفاکس است یا اینترنت اکسپلورر. شكل 11 نمایی از منوی کلیک راست در دو حالت مختلف IE و Firefox را نشان مي‌دهد. با این اوصاف، اگر از اینترنت اکسپلورر دل خوشی ندارید، با استفاده از این افزونه مي‌توانید به راحتی آن را دور بیاندازید. 7- بر اوضاع مسلط شوید (FoxTab) پس از اضافه کردن چند افزونه کوچک و فنی، نوبت به آن مي‌رسد تا از قابلیت‌هاي نهان فایرفاکس به بهترین نحوه بهره برداری کنید. افزونه‌اي که در این قسمت معرفی مي‌كنيم، Foxtab نام دارد که در اصل، یک افزونه برای نمایش اوضاع جاری مرورگر به صورت سه بعدی و با افکت‌هاي تصویری بسیار زیبا است. پس از دانلود و نصب این افزونه، دکمه‌اي در نوار ابزار ظاهر مي‌شود که با فشردن آن، به یک زبانه با دنیایی متفاوت هدایت خواهید شد. شكل 12نمایی از این زبانه را نشان مي‌دهد. در این حالت، تمام زبانه‌هاي باز شده در مرورگر به‌صورت نمای کلی و در کنار یکدیگر به نمایش در‌مي‌آیند. این حالت به ویژه در شرایطی که تعداد زیادی زبانه در مرورگر باز هستند، سودمند واقع مي‌شود. در این زبانه مي‌توان از تم‌هاي آماده یا یک عکس دلخواه برای پس زمینه استفاده كرد. همچنين مي‌توان فرمت‌هاي کنارهم قرارگیری پنجره‌ها را نیز از میان چند مدل سه بعدی انتخاب کرده و حتی جهت دوربین را به سمت پنجره‌ها نیز تعیین كرد. این زبانه همچنین امکان نمایش زبانه‌هاي تازه بسته شده و همچنین، سایت‌هاي مورد علاقه کاربر به‌صورت سه بعدی را نیز دارد(شكل 13). 8- بهتر دانلود کنید (Download Statusbar) اکنون زمان معرفی یک برنامه برای بهینه سازی مدیر دانلود در فایرفاکس است. همان‌طور که مي‌دانید، مدیر دانلود در فایرفاکس در یک پنجره جدا باز شده و کارایی بالایی نیز ندارد. برای تجربه یک برنامه بهتر برای مدیریت دانلود، استفاده از افزونه Download Statusbar را پیشنهاد مي‌کنیم. البته در صورتی که از یک مدیر دانلود مجزا در ویندوز استفاده مي‌كنيد (برنامه‌هایی نظیر IDM یا DAP)، کاربرد این افزونه بسیار کم خواهد بود، اما در هر صورت، از مدیر دانلود درونی فایرفاکس بسیار بهتر و کاراتر است. این افزونه در اصل تغییری در ظاهر فایرفاکس ایجاد نمي‌كند و تنها هنگام دانلود یک فایل، با ایجاد یک نوار باریک در پایین صفحه مرورگر و نمایش همزمان میزان دانلود به‌صورت گرافیکی و عددی به همراه سرعت دانلود، هم وضعیت دریافت داده‌ها را به سرعت نمایش داده و هم در اشغال فضا و رعایت یکپارچگی پنجره مرورگر تأثیر به سزایی دارد. با نگه داشتن ماوس روی نوار دانلود یک فایل، اطلاعات جزئی از وضعیت دانلود آن به نمایش در خواهد آمد. شكل 14 نمایی از این نوار سودمند را نشان مي‌دهد. 9- نشان‌های خود را یکجا ببینید (My Bookmarks) مرورگر فایرفاکس در زمینه بوك‌مارك‌ها، از قابلیت‌هاي خوبی برخوردار است و امکانات مناسبی برای مدیریت و دسته بندی آن‌ها در اختیار كاربر مي‌گذارد. با این حال، شاید شما هم علاقه‌مند باشید تا بدون نیاز به محدود‌شدن در منوها و نوار ابزار باریک فایرفاکس، به همه نشان‌هاي خود به‌صورت یکجا و دسته‌بندی شده دسترسی داشته و به سادگی از آن‌ها استفاده كنيد. افزونه My Bookmarks یک ابزار بسیار ساده برای نمایش تمام نشان‌هاي ذخیره شده در فایرفاکس، در یک صفحه منفرد است. این صفحه، با استفاده از گزینه about:mybookmarks در منوی Bookmarks مرورگر یا ورود عبارت about:mybookmarks در نوار آدرس به سادگی قابل دسترسی است (شكل 15). به رغم ایده مناسب و سودمند این افزونه، تنظیمات پیش فرض آن چندان جذاب نیستند و بهتر است تا تغییراتی را در آن اعمال كنيد. برای دسترسی به پنجره تنظیمات این افزونه، با مراجعه به بخش مدیریت افزونه‌ها در فایرفاکس در منوی Tools>Add-ons، افزونه My Bookmarks را انتخاب کرده و سپس روی دکمه Options کلیک کنید. در این صورت، پنجره تنظیمات این افزونه نمایان خواهد شد که نمایی از آن را در شكل 16 مشاهده مي‌كنيد. در این قسمت مي‌توانید بخش‌هاي اصلی در بر‌دارنده نشان‌ها از جمله منوی نشان‌ها یا نوار ابزار نشان‌ها را برای نمایش در صفحه My Bookmarks انتخاب كنيد. همچنين، متد باز شدن لینک‌ها و چند پارامتر دیگر را نیز مي‌توانید تغییر دهید. با انتخاب زبانه Style امکان سفارشی سازی کد CSS استفاده شده برای صفحه نشان‌ها در اختیار شما قرار خواهد گرفت که در صورتی که با طراحی صفحات وب آشنایی داشته باشید، مي‌توانید انواع تغییرات دلخواه را در آن اعمال كنيد. پیشنهاد مي‌شود تا در زير قسمت{} body ، عبارت‌هاي;font-size:small و;font-family:Tahoma را برای چشم‌نواز‌تر شدن خروجی این افزونه وارد کرده و ذخیره كنيد. همچنین، در قسمت Folders مي‌توانید پوشه‌هایی را که برای نمایش نشان‌ها استفاده خواهند شد، نیز انتخاب كنيد. 10- سریع‌تر شوید (FastestFox) یکی از قابلیت‌هاي خوبی که در IE7 معرفی شد، پنجره کوچکی به‌نام شتاب دهنده یا Accelerator بود که با انتخاب متن در مرورگر نمایان مي‌شد و قابلیت‌هاي زیاد و سودمندی را درباره متن انتخاب شده در اختیار كاربر مي‌گذاشت. در فایرفاکس، این امکان با استفاده از افزونه FastestFox فراهم شده و نوآوری‌هاي خوبی نیز در کارکرد آن اعمال شده است. پس از نصب این افزونه، با انتخاب هر متن در پنجره مرورگر، یک پنجره کوچک باز شده و سعی در دریافت اطلاعات تعریفی متن انتخاب شده از ویکی پدیا مي‌كند (شكل 17). علاوه بر نمایش قسمت محدودی از متن ارائه شده از طرف ویکی پدیا برای موضوع مورد توجه، امکان کلیک روی آیکون‌هاي کوچک پایین این پنجره نیز وجود دارد که هر کدام، با توجه به کارکرد خاص خود، وظیفه‌اي خاص بر عهده دارد. با کلیک روی نماد گوگل، مي‌توان عبارت مورد نظر را جست‌وجو کرده یا مدخل Wikitionary آن را مورد جست‌وجو قرار داد. نمادهای پیش فرض این پنجره چندان مناسب و جذاب نیستند و مي‌توانید به راحتی، با استفاده از پنجره تنظیمات این افزونه، عملکرد آن و همچنین سایت‌هاي دلخواه را برای اضافه کردن به این پنجره کوچک انتخاب كنيد. زیر و رو کردن وب و محتوای آن، هیچ گاه به این سادگی و سریعی نبوده است. 11- ظاهر سایت‌ها را به دلخواه تغییر دهید (Stylish) بسیار اتفاق مي‌افتد که به وب سایت‌هایی بر‌مي‌خوریم که ظاهر جذابی ندارند یا رنگ‌بندی آن‌ها چندان دلچسب نیست. محتوای سنگینی دارند یا المان‌هاي اضافی در آن‌ها به میزان بسیاری به‌کار رفته است. گاهی اوقات به ذهن بیننده این امر خطور مي‌کند که اي کاش رنگ نوارهای این سایت گرم‌تر بود یا اي کاش زمینه متن در آن روشن بود تا برای مطالعه طولانی مناسب باشد. افزونه stylish برای ایجاد تغییر در ظاهر یک سايت و برای جامه عمل پوشاندن به آرزوی بالا ایجاد‌شده است. ابزاری برای تغییر ظاهر سایت‌ها و نمایش آن‌ها با قالب دلخواه کاربر که انعطاف بسیار بالایی داشته و امکانات فوق‌العاده‌اي را در اختیار كاربر مي‌گذارد. با این‌که این افزونه بر‌اساس تغییر دلخواه در فایل CSS سايت دلخواه ایجاد شده، اما در بيشتر موارد در سایت‌هاي معروف، به کد نویسی یا آشنایی با CSS نیز نیازی نخواهید داشت. زيرا هر کاربر مي‌تواند به راحتی استایل‌هاي دلخواه خود را از طریق سايت stylish به اشتراک بگذارد و دیگران نیز با یک جست‌وجوی ساده آن‌ها را یافته، پیش نمایش آن‌ها را ببینند و در صورت علاقه، مورد استفاده قرار دهند. پس از نصب این افزونه، نخستين تغییری که در مرورگر اتفاق خواهد افتاد، نمایان شدن یک آیکون کوچک در پایین و سمت راست پنجره فایرفاکس است (شكل18). شكل 18- محل آيكون افزونه stylish با کلیک روی این آیکون منویی نمایان مي‌شود که امکان اعمال تغییرات را روی سايت جاری مي‌دهد. همان‌طور که در شكل مشاهده مي‌كنيد، این منو شامل یک گزینه با عبارت Write New Style است که انتخاب آن، موجب باز شدن پنجره‌اي برای نوشتن کد CSS مي‌شود. پس از نوشتن کد CSS دلخواه برای این سایت مي‌توانید فایل CSS مذکور را ذخیره کرده، سپس مورد استفاده قرار دهید. همچنین، با فشردن دکمه Preview تعبیه شده در پنجره ویرایش استایل، مي‌توانید تغییرات حاصل شده را قبل از ذخیره سازی ببینید. در صورتی که دانش یا زمان کافی برای ایجاد یک کد جدید CSS ندارید، بد نیست سری به مخزن استایل‌های ایجاد شده توسط کاربران در سايت این افزونه بزنید و ببینید آیا برای سايت مورد نظر شما، استایل آماده‌اي وجود دارد یا خير. بد نيست بدانید که تعداد کاربران stylish آنقدر زیاد است که برای بی نام و نشان‌ترین سایت‌ها هم در آن قالب آماده پیدا مي‌شود. برای انجام این کار، با انتخاب گزینه Find style for this site این افزونه به صورت خودکار جست‌وجویی را در سايت خود به انجام رسانده، سپس نتایج را در یک زبانه جدید به نمایش مي‌گذارد (شكل 19). شكل 19- جست‌وجوي قالب‌هاي CSS با افزونه stylish در صورتی که استایل‌هاي آماده برای سايت مورد نظر شما در این مخزن به اشتراک گذاشته شده باشند، به راحتی و با کلیک روی لینک فراهم شده مي‌توانید آن‌ها را مورد استفاده قرار دهید. پس از باز‌شدن صفحه توضیحات استایل مربوطه، دکمه‌اي با عنوان Install مشاهده خواهید کرد که با کلیک روی آن، افزونه Stylish پنجره‌اي را برای مدیریت آن باز خواهد کرد (شكل 20). در این قسمت مي‌توانید قبل از اعمال استایل به سايت مورد نظر، با فشردن دکمه Preview به صورت پويا و بی تأخیر، پیش نمایشی از آنچه قرار است اتفاق بیافتد، مشاهده كنيد. شكل 20- پنجره مديريت استايل‌هاي دانلود شده در صورتی که از تغییرات اعمال شده راضی باشید، مي‌توانید با فشردن دکمه Install این استایل را ذخیره کرده و مورد استفاده قرار دهید. هم اکنون کار دستکاری سايت مقصد تمام شده است و فایرفاکس در حالت پیش فرض از استایل دلخواه شما برای این سايت خاص استفاده خواهد کرد. در صورتی که بخواهید دوباره ظاهر اصلی سايت مقصد را ببینید، تنها لازم است تا با کلیک روی آیکون Stylish آن را به طور موقت غیر فعال کنید. همه چیز به سادگی و به سرعت به حالت نخست خود باز خواهد گشت. شكل 21 نمونه‌اي از تغییر اعمال شده به یک سايت زمینه تیره را با استفاده از این افزونه نمایش مي‌دهد. شكل 21- تغيير ظاهر يك سايت با stylish 12- تنبل‌تر شوید (CoolPreviews) حال پس از به زانو در آوردن کل وب در مقابل خود و اعمال تغییرات دلخواه در ظاهر هر سايت ریز یا درشت، نوبت به کمی استراحت مي‌رسد. برای استراحت و کمتر کردن میزان کلیک‌ها و پنجره‌هاي باز شده و زبانه‌ها و حرکت دادن ماوس و قضایای مربوطه، استفاده از افزونه CoolPreviews را پیشنهاد مي‌کنم. این افزونه، به سادگی یک مرورگر کوچک در فایرفاکس تعبیه مي‌کند، در اصل از یک المان شیء مرورگر استفاده مي‌كنيد و این امکان را فراهم مي‌سازد که بدون کلیک روی یک لینک خاص و رفتن به پنجره یا زبانه دیگر، محتوای درون لینک مذکور را در یک پنجره کوچک باز شدنی در همان صفحه مشاهده کرده و در صورت نیاز آن را به یک زبانه جدید منتقل كنيد. با نصب این افزونه، در کنار تمام لینک‌های موجود در صفحات یک آیکون آبی رنگ نمایان مي‌شود که با کلیک روی آن، پنجره کوچکی باز شده و محتوای لینک مذکور را نمایش مي‌دهد(شكل22). شكل 22- ديدن مقصد لينك‌ها در همان پنجره مرورگر حال با حرکت دادن ماوس روی لینک‌هاي صفحه اصلی یا والد، محتوای لینک‌ها بدون کلیک در این پنجره نمایش داده شده و مي‌توانید به سادگی محتوای آن‌ها را در یک زبانه و به‌صورت یکجا ببینید. در صورتی که علاقه‌مند باشید تا محتوای پیش نمایش را دقیق‌تر بررسی کنید، مي‌توانید با کلیک روی نشان زبانه در این پنجره کوچک، محتوای نمایش داده شده را در یک زبانه اصلی فایرفاکس باز کرده و مورد استفاده قرار دهید. همچنین، امکان انتخاب تم برای پنجره پیش نمایش و همچنین بزرگ‌نمایی و کوچک نمایی نیز در آن وجود دارد. تجربه استفاده از چنین افزونه‌اي واقعاً لذت بخش و تا حدود بسیار زیادی تنبل کننده است. کافی است، یک‌بار پس از استفاده طولانی مدت از این افزونه آن را غیر فعال کنید و ببینید که احساس مرور وب بدون آن، چقدر ناخوشایند است. 13- از ایمیل خود با خبر باشید (WebMail Notifier) یک افزونه سودمند دیگر که مي‌تواند برای استفاده روزمره بسیار سودمند واقع شود، افزونه خبر رسان ایمیل WebMail Notifier است که برای مدیریت ایمیل در سرویس‌هاي معروفی چون یاهو و جي‌ميل استفاده مي‌شود. پس از نصب این افزونه، دو آیکون در پنجره مرورگر ایجاد مي‌شوند که وظیفه اطلاع رسانی وضعیت اکانت ایمیل‌هاي شما را بر عهده خواهند داشت. با کلیک راست روی آیکون کوچک پایین و سمت راست فایرفاکس که به شکل پاکت یک نامه است (شكل 23)، منویی برای مدیریت این افزونه باز مي‌شود که با انتخاب Options در آن مي‌توانید پنجره مدیریت اکانت‌هاي این افرونه را باز کنید. شكل 23- آيكون افزونه WebMail Notifier این پنجره در شكل 24 نشان داده شده است. با وارد کردن اکانت‌های خود در این قسمت، تنظیمات خاص دیگری برای تغییر وجود ندارد و پس از اعمال تغییرات، افزونه به سادگی کار خود را آغاز خواهد کرد. در این افزونه امکان تعریف اکانت‌هاي Yahoo، Gmail، AOL، Hotmail یا سرویس‌هاي اختصاصی POP3 یا IMAP نیز وجود دارد. در صورتی که ایمیل جدیدی به شما برسد، علاوه بر این‌که رنگ آیکون این افزونه تغییر خواهد کرد، یک پنجره کوچک نیز در پایین مرورگر، وضعیت رسیدن ایمیل‌هاي جدید را به همراه تعداد آن‌ها به شما اطلاع خواهد داد. با کلیک روی پاکت نامه، این افزونه سرویس‌هاي ایمیلی را که ایمیل جدید دارند، در زبانه‌اي جدید باز خواهد کرد تا به مرور محتوای آن و بررسي کردن ایمیل خود بپردازید. شكل 24- پنجره تنظيمات WebMail Notifier 14- پشتیبان گیری کامل (FEBE) اکنون که به انتهای این مقاله نزدیک مي‌شویم، بهتر است دو افزونه مناسب را برای پشتیبان‌گیری از تغییراتی که در فایرفاکس ایجاد کرده‌اید، معرفی كنيم. افزونه FEBE برای پشتیبان‌گیری از همه چیز در فایرفاکس طراحی و عرضه شده است. با استفاده از این افزونه، مي‌توانید از تمام افزونه‌هاي نصب شده، تاريخچه مرور وب خود، رمزهای ذخیره شده در مرورگر، نشان‌هاي ذخیره شده و دیگر تنظیمات آن به‌صورت آفلاین یا آنلاین پشتیبان گرفته تا در مواقع مناسب مورد استفاده قرار گیرند. این قابلیت به خصوص در مواقعی که سیستم عامل کامپیوتر خود را عوض مي‌کنید بسیار سودمند است و با استفاده از این افزونه، به راحتی مي‌توانید فایرفاکس را به حالت سابق خود بازگردانید. همچنين، مي‌توانید برای همگام‌سازی فایرفاکس روی دو ماشین نیز از این افزونه استفاده كنيد. این افزونه همچنین امکان تنظیم یک برنامه زمان بندی را برای پشتیبان‌گیری در اختیار كاربر مي‌گذارد تا عملیات پشتیبان گیری بتواند به‌صورت خودکار و بدون دخالت شما انجام پذیرد. پس از دانلود و نصب این افزونه، باید تنظیمات مربوط به پشتیبان‌گیری را در آن وارد کرده و سپس اقدام به پشتیبان‌گیری كنيد. با مراجعه به منوی Tools>FEBE و انتخاب گزینه FEBE Options به پنجره تنظیمات این افزونه هدایت خواهید شد که نمونه‌اي از آن در شكل 25 نشان داده شده است. در این پنجره مي‌توانید نوع پشتیبان‌گیری را از میان گزینه‌هاي Selective، Full profile، Both و Alternate انتخاب کنید که هر کدام، به طبع اقدام مخصوص به خود را انجام خواهد داد. انتخاب Selective این امکان را فراهم مي‌سازد تا از میان موارد قابل پشتیبان‌گیری از جمله نشان‌ها، تاریخچه، کلمات عبور، کوکی‌ها و... موارد دلخواه خود را انتخاب کنید. پیشنهاد من در این زمینه، پشتیبان گیری کامل با استفاده از گزینه Full profile است. پس از تعیین نوع پشتیبان‌گیری، باید یک پوشه برای ذخیره سازی داده‌هاي پشتیبان را روی سیستم خود تعیین کنید که این امر در قسمت Directories صورت مي‌پذیرد. پس از تعیین پوشه ذخیره سازی و پارامترهای دلخواه، به قسمت schedule رفته و برنامه زمان بندی دلخواه خود را برای انجام پشتیبان‌گیری تعیین كنيد. انتخاب پشتیبان‌گیری روزانه یا هفتگی به همراه تعیین ذخیره حداکثر سه پوشه پشتیبان در مقصد یک تنظیم بهینه برای استفاده روی این افزونه است. در صورتی که یک اکانت ذخیره سازی روی Cloud در سايت box.net نیز داشته باشید (نسخه شخصی این سرویس رايگان است)، مي‌توانید نام کاربری خود را در قسمت box.net وارد کرده و از FEBE بخواهید که فایل‌هاي پشتیبان گیری شده را به این اکانت شما بارگذاری كند. در این صورت، یک منبع امن و قابل اعتماد برای پشتیبان‌گیری داده‌هاي خود نیز در اختیار خواهید داشت. استفاده از FEBE را به شما پیشنهاد مي‌کنم. شكل 25- تنظيمات افزونه FEBE 15- همگام باشید (Firefox Sync) افزونه Firefox sync آخرین پیشنهاد من برای استفاده روی مرورگر فایرفاکس است که امکانات بسیار مناسبی را ارائه مي‌دهد. این افزونه که از طرف موزیلا ارائه شده، امکاناتی مشابه FEBE، اما به‌صورت یک خدمات آنلاین و روی كلاود را فراهم مي‌سازد. مزیت این سرویس در مقابل FEBE امکان استفاده از پشتیبان‌هاي آن روی نسخه‌هاي موبایل فایرفاکس است که یکپارچه سازی بسیار مناسبی را به ارمغان مي‌آورد. با این حال، این افزونه توانایی پشتیبان‌گیری از افزونه‌ها به صورت آفلاین را نداشته و تنها مي‌تواند از تاریخچه، نشان‌ها، کلمات عبور و تنظیمات کلی فایرفاکس پشتیبان تهیه کرده و بدون دخالت کاربر، دیگر دستگاه‌ها یا مرورگر‌هاي وی را با یکدیگر همگام سازد. برای استفاده از این سرویس باید یک اکانت بسازید که خود افزونه، با نمایش یک ویزارد مناسب و جمع آوری داده‌هاي مربوطه، این کار را برای شما تسهیل خواهد كرد. شكل 26 نمایی از این ویزارد را نشان مي‌دهد. شكل 26- ويزارد تنظيمات در ادامه و پس از کنترل صحت داده‌هاي وارد شده، فایرفاکس با ارائه یک captcha، انسان بودن شما را کنترل کرده و در پایان، یک کلید منحصر به فرد برای استفاده از همگام سازی در آینده و در دیگر دستگاه‌ها در اختیار شما خواهد گذاشت که باید در نگه‌داری آن دقت كنيد (شكل27). شكل 27 - كليد منحصر به فرد براي Sync پس از انجام تنظیمات اولیه، این افزونه به‌صورت خودکار داده‌هاي لازم را به سرور ارسال کرده و دیگر نیازی به دخالت در عملکرد آن وجود ندارد. اکنون مي‌توانید در مرورگر فایرفاکس موبایل خود، این افزونه را اضافه کرده و اکانت و کلید انحصاری همگام‌سازی خود را وارد کنید و از همگام بودن همیشگی مرورگرهای دسکتاپ و موبایل خود لذت ببرید. همچنين، اگر به هر دلیلی مجبور به نصب دوباره فایرفاکس شدید، با استفاده از این سرویس مي‌توانید به‌جای شروع کردن از صفر، مرورگر خود را به وضعیت قبلی خود بازگردانید. با این حال، افزونه FEBE به دلیل پشتیبان‌گیری از افزونه‌هاي مرورگر، در این زمینه سودمندتر و استفاده از آن مناسب‌تر است. اما اگر به فکر همگام سازی مرورگر موبایل با دسکتاپ خود هستید، استفاده از Firefox Sync اجتناب ناپذیر است.
