کودک ۱۱ ساله چابهاری ششمین قربانی هوتک در هفته اخیر شد دختر بچه‌ای ۱۱ ساله در هوتگی واقع در بخش «پیرسهراب» شهرستان چابهار غرق شد و جان باخت. به گزارش جام جم آنلاین، روز گذشته دختر بچه‌ای ۱۱ ساله در روستای «زهرآپ» از توابع بخش «پیرسهراب» شهرستان چابهار غرق شد و جان باخت. این دختر بچه ششمین نفر است که در طول هفته گذشته در پی غرق شدن در هوتگ‌های منطقه بلوچستان واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان جان خود را از دست داده و گویی سریال تلخ قربانیان هوتگ پایان ندارد. بخشدار پیرسهراب در این رابطه اظهار داشت: این دختر بچه ظهر روز گذشته همراه برادرش با هدف سیراب کردن دام کنار هوتگی در نزدیکی روستای زهرآپ رفته که در پی سر خوردن داخل هوتگ افتاده و غرق می‌شود. عبدالصمد پناد خاطرنشان کرد: روستای محل زندگی این کودکان از شبکه آب بهره‌مند است، اما فرهنگ منطقه به نحوی است که استفاده از هوتگ با زندگی مردم عجین است؛ بنابراین اگر بخواهیم باز هم شاهد چنین حوادث تلخ و ناگواری نباشیم ضرورت دارد خانواده‌ها با جدیت بیشتری از فرزندان خود مراقبت کنند
هوتگ(گودال حفر شده برای ذخیره آب) منبعی برای تامین آب آشامیدنی و مصرفی روستائیان و احشام در بخش های دشتیاری، پلان و مرکزی شهرستان چابهار محسوب می شود اما متاسفانه پس از بارندگی ماههای اخیر و آبگیری آنها به استخری برای مرگ کودکان و احشام تبدیل شده است. به گزارش ایرنا، جان باختن سه دختر کمتر از ۱۰ سال بر اثر غرق شدن در هوتگ، غرق شدن یک پیرمرد در هفته‌های گذشته و چندین راس دام سبک و سنگین و شماری دیگر از روستاییان در سالهای گذشته سبب رنجش و ناراحتی مردم شده بطوریکه در ۲۴ ساعت گذشته فعالان شبکه های اجتماعی و قشرهای مختلف مردم و مسئولان با به راه انداختن بحث های مختلف در این باره خواهان ساماندهی هوتگ ها برای استفاده بهتر شده اند. ** هوتگ یا هوتک چیست و چرا ساخته می شود هوتِگ یا هوتَک نام گودال مصنوعی و یا طبیعی نسبتاً بزرگی است که آب حاصل از بارندگی‌ها در آن هدایت و جمع آوری شده و در طول سال به مصارف کشاورزی و آشامیدنی انسان و حیوانات اهلی و وحشی می‌رسد. این گودال در زبان بلوچی به هوتِگ یا هوتک مشهور است و این سامانه سنتی برای مهار، کنترل و بهره برداری از سیلاب و به عنوان یکی از راه‌های متداول تامین آب محسوب می‌شود. ساخت هوتِگ در منطقه دشتیاری از زمان‌های بسیار قدیم آغاز شده و گودال‌های حفر شده با اشکال هندسی دایره، مستطیل، مربع و به عمق بیش از پنج، ۱۰، ۲۰ و حتی بیشتر است که در زمینی با بافت ریزدانه (رسی و سیلتی) توسط بومیان منطقه چابهار ساخته شده و اطراف آن دیواره خاکی با ارتفاع حدود یک تا ۲ متر ایجاد می‌شود. هوتگ های موجود و ساخته شده در طول سالهای گذشته در روستاهای شهرستان چابهار برای لایروبی، رسوب برداری حصارکشی، بهسازی و مرمت نیازمند تخصیص اعتبار هستند تا بتوان پس از آبگیری از ۶ ماه حتی تا یکسال برای کشاورزی و مصارف شستشو از آنها استفاده کرد. هوتگ ها عمر مفید بسیار بالایی دارند و با هزینه پایین ساخته می‌شوند و حمایت دستگاه‌های اجرایی به لحاظ تهیه ماشین آلات، طراحی و مطالعه، مکان سنجی، تخصیص اعتبار مورد نیاز تاثیر ارزنده‌ای بر حفظ، احیاء و ترویج این روش سنتی و بهره برداری از سیلاب خواهد داشت. در واقع هر هوتگ را می توان طرحی از طرحهای آبخیزداری عنوان کرد که قابلیت و نقش مهمی در جمع آوری آب دارند و از آن به عنوان یکی از راه‌های مواجهه با کمبود و محدودیت منابع آب و در نتیجه توسعه روستایی منطقه یاد می‌شود. در ۲۰ سال اخیر و تداوم خشکسالی‌ها و رها نشدن آب از سد زیردان بیشتر هوتگ های پایین دست بر اثر توفان‌های گرد و خاک رسوب گرفته و نیازمند لایروبی فوری برای آبگیری مجدد هستند و هم اینک که بر اثر بارندگی پرآب شدند نیاز به توجه بیشتر و لایروبی دارند. بومیان این منطقه قدمت هوتگ را به بیش از چند هزار سال قبل از اسلام می‌دانند که همچنان تا به امروز آب آشامیدنی و کشاورزی مردم منطقه را تامین می‌کند. هوتگ در واقع یکی از بهترین منبع امید برای رفع تشنگی موجودات زنده در بیش از ۴۰۰ روستای سواحل مکران در محدوده شهرستان چابهار هستند. شماری از روستاییان چابهار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بر توسعه این روش سنتی برای مهار سیلاب و رفع کم آبی منطقه تاکید کرده اما ساماندهی هوتگ ها را نیز خواستار شدند. رسول بخش هوتی یکی از روستاییان بخش دشتیاری چابهار گفت: ساماندهی و برنامه ریزی مناسب برای هوتگ ها از نیازهای ضروری منطقه است زیرا در آن صورت می توان از بروز حوادثی نظیر غرق شدگی کودکان و احشام جلوگیری کرد. وی افزود: ساماندهی هوتگ ها با استفاده از نظرات و تجربیات افراد بومی می تواند روستاها را از خشکسالی و کمبود آب رهایی بخشد و مانع بروز برخی مشکلات شود.
هوتگ یکی از بهترین منبع امید برای رفع تشنگی موجودات زنده در ۴۳۰ روستای سواحل مکران است . هوتِگ یا هوتَک نام گودال مصنوعی و یا طبیعی نسبتا بزرگی است که آب حاصل از بارندگی ها در آن هدایت و جمع آوری شده و در طول سال به مصارف کشاورزی، آشامیدنی انسان و حیوانات اهلی و وحشی می رسد. وی گفت: ساخت هوتِگ در منطقه دشتیاری از زمان های بسیار قدیم مرسوم بوده و گودال های حفر شده با اشکال هندسی دایره، مستطیل، مربع و به عمق بیش از پنج، ۱۰، ۲۰ و حتی بیشتر است که در زمینی با بافت ریزدانه (رسی و سیلتی) توسط بومیان منطقه چابهار ساخته شده و اطراف آن دیواره خاکی با ارتفاع حدود یک تا ۲ متر ایجاد می شود. رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری چابهار اظهار داشت: هوتگ ها منبع بسیار خوبی برای تامین آب آشامیدنی اهالی روستاهای فاقد شبکه آبرسانی بویژه در فصول کم آبی است و می توان با هدف جذب توریست با افزایش حجم و گسترش وسعت برای قایقرانی یا ماهیگیری ساخته و استفاده شوند. راهداری نوع مالکیت بر هوتگ های ساخته شده توسط مردم را غالبا مشاع عنوان کرد و گفت: بهره برداری از آن نیز به صورت مشارکتی انجام می شود. وی ادامه داد: به طور معمول هوتگ های واقع در حاشیه یک روستا برای استفاده از آب به تمام اهالی روستا تعلق دارد و ممکن است به لحاظ مالکیت متعلق به یک یا چند نفر باشد. وی تصریح کرد: گاهی افراد متمول و نیکوکار ساکن در روستا یا حتی خارج از روستا به عنوان یک کار خیر داوطلبانه اقدام به ساخت هوتگ برای استفاده عمومی می کنند. رییس اداره منابع طبیعی چابهار گفت: حجم مخزن هوتگ معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ هزار مترمکعب بوده و تغذیه آن از طریق دروازه یا کانال آبرسان صرفا از سیلاب ها صورت می گیرد. وی مزایای هوتگ ها را منبعی برای تولید ماهیان آب شیرین، توسعه جنگل کاری و فضای سبز، بالا بردن سرانه فضای سبز و استقرار جنگل های منحصر به فرد از گونه‌های چش، کنار و کهیر عنوان کرد. راهداری گفت: ماندگاری آب در داخل هوتگها این امکان را به مردم منطقه داده تا با حداقل بارندگی که ۱۰۵میلی‌متر در سال است، گونه جنگلی چش را که حداقل ۵۰۰ میلی‌متر در طول سال نیاز آبی دارد، کشت و برای تالیف دام و فروش چوب آن به لنج داران و یا تولید زغال اقدام کرد. تمامی ۲ هزار هوتگ چابهار و دشتیاری پر آب هستند رییس اداره امور آب چابهار نیز به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بارندگی های سال گذشته و ادامه دار بودن آنها در سالجاری و سرریز سد زیردان در چند مرحله سبب شده تا چندین بار تمامی ۲ هزار هوتگ چابهار و دشتیاری آبگیری و هم اینک پر آب هستند. میثم زاده‌میر افزود: آب سد زیردان در بالادست روستاهای دشتیاری، پلان، تلنگ و پیرسهراب در چندین مرحله رهاسازی شده و علاوه بر آبیاری و سیرآب شدن اراضی کشاورزی موجب پر شدن هوتگ ها شده و هم اینک فضای روستاهای چابهار و دشتیاری نسبت به قبل تغییر محسوسی کرده و طروات و شادابی را مردم پس از سالها لمس و کار کشاورزی و دامداری تا حدودی در حال رونق گرفتن است. وی گفت: در صورت نیاز آب سدهای زیردان و پیشین برای استفاده مردم، محیط زیست و سایر مصارف رهاسازی می شود. آغاز ساماندهی هوتگ‌های چابهار رییس اداره حفاظت محیط زیست چابهار نیز گفت: آب هوتگ برای استفاده زیست محیطی و جلوگیری از فرسایش خاک و تثبیت شن های روان و جلوگیری از افزایش گردوخاک موثر است و موجب افزایش و رویش انواع گیاهان می شود برای همین پروژه ساماندهی و تقویت نظام عرفی استفاده از هوتگها به عنوان منبع آب جامعه محلی روستای کلانی و حیات وحش در حاشیه تالاب بین المللی خلیج گواتر و خور باهو این شهرستان آغاز شده است. اشرفعلی حسینی اظهار داشت: این پروژه با هدف تقویت و ساماندهی نظام عرفی استفاده از هوتگ، تشویق و ترغیب روستاییان به انجام اقدامات لازم در جهت حفاظت و بهره برداری پایدار از هوتگ ها به عنوان منبع آبی، تامین منابع آب پایدار جهت حیات وحش منطقه از طریق حفظ هوتگ، تقویت نظام عرفی کشاورزی وابسته، جلوگیری از مهاجرت روستاییان مناطق مرزی و تقویت پدافند غیرعامل و جلوگیری از ایجاد منابع محلی گرد و غبار در روستای کلانی در حاشیه تالاب بین المللی خلیج گواتر و خور باهو اجرا می‌شود. وی بیان کرد: پیش از آغاز پروژه بازدید میدانی و نشست هم اندیشی با جوامع محلی برای هماهنگی و اخذ نظرات و پیشنهادات آنان برگزار و مقرر شد که هوتگ و مسیرهای آبرسانی به آن و انهار کشاورزی بر اساس نظام های عرفی موجود رسوب برداری، بهسازی، تقویت و مرمت شود. رییس اداره حفاظت محیط زیست چابهار گفت: هوتِگ سامانه ای سنتی برای مهار، کنترل و بهره برداری از سیلاب و به عنوان یکی از راه‌های متداول تامین آب در منطقه بلوچستان است. وی ادامه داد: قدمت هوتگ به بیش از چند هزار سال قبل از اسلام یا قبل از حمله مغول می رسد که تا به امروز همچنان آب آشامیدنی و کشاورزی مردم منطقه و نیز آب مورد نیاز دام های اهلی و نیز حیات وحش منطقه شامل انواع پرندگان، جوندگان و پستانداران و خزندگان را تامین می‌کند.
