پرنورترین انفجار پرتو گاما کهکشانی در دوردست را روشن کرد!

انفجاری که در فاصله دو میلیارد سال نوری از زمین یک سیاه چاله ایجاد کرد
| پرنورترین انفجار پرتو گاما کهکشانی در دوردست را روشن کرد!

درخشان‌ترین انفجار پرتو گاما که اخیراً ثبت شده است، یک کهکشان دوردست را روشن کرده است و ستاره‌شناسان آن را درخشان‌ترین انفجار برای زمان‌ها، نامیده‌اند.

نگار علی_ خبرآنلاین، انفجارهای پرتو گاما انفجارهای پرانرژی هستند که با مرگ یک ستاره پرجرم رخ می دهند و یک سیاهچاله یا ستاره نوترونی را ایجاد می‌کند. فروپاشی باعث می شود که فواره های پرتوهای گاما از قطب های ستاره سابق دور شوند. اگر این پرتوها دقیقاً به سمت زمین باشند، ستاره شناسان می توانند آنها را به صورت انفجار پرتو گاما ببینند.

محققان در 13 اکتبر اعلام کردند که این انفجار جدید که رسماً GRB 221009A نامیده می شود، احتمالاً توسط یک ابرنواختر ایجاد شده است که سیاهچاله ای را در کهکشانی در فاصله 2 میلیارد سال نوری از زمین به دنیا می آورد. تمام جرم آنها به انرژی خالص تبدیل می شود.

رصدخانه سوئیفت نیل گرلز ناسا، یک تلسکوپ پرتو گاما در فضا، به طور خودکار انفجار را در 9 اکتبر حوالی ساعت 10:15 صبح به وقت EDT شناسایی کرد و به سرعت به اخترشناسان هشدار داد که اتفاق عجیبی در حال رخ دادن است.

جیمی کنیا، اخترفیزیکدان ایالت پن، که رئیس عملیات علمی سوئیفت است و همکارانش در ابتدا فکر کردند که این انفجار در کهکشان خودمان است و بعید است که چیزی به اندازه انفجار پرتو گاما در کهکشانی دیگر چنین پرانرژی باشد اما اگر انفجاری مانند این در کهکشان راه شیری رخ دهد، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، که اینطور نبود.



کنیا به زودی متوجه شد که تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی ناسا نیز فلاش را دیده است و این یکی از درخشان‌ترین چیزهایی بود که تلسکوپ تا به حال دیده بود. نگاهی تازه به داده‌های سوئیفت، کنیا و همکارانش را متقاعد کرد که این فلاش درخشان‌ترین انفجار پرتو گاما است که در 50 سال مشاهده این انفجارهای نادر دیده شده است.

دانشمندان در سراسر جهان با تلسکوپ‌هایی در فضا و روی زمین، تقریباً در هر نوع نور، نگاهی اجمالی به این انفجار داشتند. حتی برخی از تلسکوپ‌های رادیویی که معمولاً به‌عنوان آشکارساز رعد و برق استفاده می‌شوند، یک اختلال ناگهانی مرتبط با GRB 221009A را مشاهده کردند که نشان می‌دهد این انفجار الکترون‌ها را از اتم‌های جو زمین جدا کرده است.

در ساعات و روزهای پس از انفجار اولیه، انفجار فروکش کرد و جای خود را به درخشش پس از آن داد. در نهایت، اخترشناسان انتظار دارند محو شدن آن را بیشتر ببینند و با امواج درخشان مواد در باقیمانده ابرنواختر جایگزین شود.

کنیا می‌گوید روشنایی شدید احتمالا حداقل تا حدی به دلیل نزدیکی نسبی GRB 221009A بوده است. ممکن است چند میلیارد سال نوری دور به نظر برسد، اما میانگین انفجار پرتو گاما بیشتر از 10 میلیارد سال نوری است.

کنیا می‌گوید مطالعه انفجار در حین تغییر «احتمالاً برخی از مفروضات ما را در مورد نحوه عملکرد انفجارهای پرتو گاما به چالش می‌کشد».