حبیب خسروشاهی، مدیر پروژه رصدخانه ملی ایران، ستاره شناس موسسه تحقیقات علوم بنیادی (IPM) می گوید: ما مدت ها منتظر این لحظه بودیم. پروژه ساخت رصدخانه ملی ایران، ۲ دهه پیش آغاز شد و زمانی که آنها این پروژه را شروع کردند، فقط یک رویا بود. گری گیلمور، ستاره شناس دانشگاه کمبریج و رئیس هیئت مشاوران بین المللی این پروژه می گوید: هیچ کس در ایران قبلاً کاری در این مقیاس انجام نداده بود. سال گذشته، برخی از پرسنل سابق این طرح در مورد اینکه آیا تغییرات در طراحی ممکن است عملکرد آن را به خطر بیندازند، ابراز نگرانی کردند. مهندس نوری لورنزو زاگو، مشاور و عضو هیئت مشاوران می‌گوید: این تردیدها اکنون برطرف شده است. رصدخانه گنبد خود را برای کالیبراسیون آسمان در 27 سپتامبر باز کرد و شب بعد از Arp 282، یک جفت کهکشان در فاصله 319 میلیون سال نوری از زمین، عکس گرفت. وضوح تصویر - 0.8 ثانیه قوس - و تصویر دوم که چند روز پیش گرفته شده، 0.65 ثانیه قوس، نزدیک به حد تعیین شده توسط شرایط جوی در سایت رصدخانه واقع در قله 3600 متری گرگش در مرکز ایران است. جری گیلمور درباره تصاویر ثبت شده می گوید: آنها بسیار دیدنی و بسیار بهتر از حد انتظارند. اهداف اولیه علمی این پروژه شامل کاوش در تکامل تشکیل کهکشان ها و تکامل ستاره ها و شکار سیارات فراخورشیدی است. در پروژه ساخت رصدخانه ملی اخترشناسان در ایران باید بر موانعی غلبه می‌کردند که تعداد کمی از منجمان و دانشمندان در کشورهای دیگر با آن مواجه هستند: تحریم‌هایی که واردات فناوری پیشرفته را محدود می کند و نیز محدودیت‌های ویزا که سفر دانشمندان به خارج از کشور را محدود می‌کند. تیم مهندسان ایرانی آینه شیشه ای تلسکوپ را از یک شرکت آلمانی خریداری کردند. سپس مجبور شدند یاد بگیرند که چگونه تقریبا هر چیز دیگری را به تنهایی بسازند. زاگو می‌گوید: آنچه من را شگفت‌زده می‌کند این است که آنها دانش ساخت را به سرعت به دست آوردند. زاگو می‌گوید آنچه واقعاً حیرت‌انگیز است، یک محفظه خلاء دقیق است که مهندسان و یک شرکت ایرانی آن را ساختند تا قسمت‌های خالی را با آلومینیوم بپوشانند و شیشه صیقلی را به آینه‌های تلسکوپ تبدیل کنند.
رصدخانه ملی ایران تصویری از دو کهکشان برخوردی در صورت فلکی «آندرومدا» در فاصله تقریبی ۳۲۰ میلیون سال نوری منتشر کرد. این پروژه علمی پرماجرا که به گفته مدیران آن حدود ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته است، برفراز قله ۳۶۰۰ متری «گرگش» قرار دارد. مکان‌یابی رصدخانه ملی ایران حدودا ۶ سال طول کشید. از سوی دیگر، طراحی گنبد آن و تلسکوپ نیز ۶ سال به طول انجامید. در نهایت ساخت آنها نیز ۳ سال زمان برد. برای احداث این تلسکوپ باید جاده‌ای ۱۱ کیلومتری در دل کوه ایجاد می‌شد تا امکان انتقال تجهیزات به وجود می‌آمد. این جاده نیز به مدت سه سال طول کشید تا احداث شود. این مجموعه با ۴۰ هزار قطعه مکانیکی، ۷۵ هزار قطعه الکترونیکی و در دوهزار متر فضای تخصصی طراحی شده است و یکی از مهم‌ترین سازه علمی کشور است. حالا با ثبت اولین نوردهی، امیدواریم تا تلسکوپ رصدخانه ملی ایران هرچه زودتر کاربری علمی خود را آغاز کند.
