ژنیکوماستی (gynecomastia) به معنای بزرگ شدن بیش از حد پستان در مردان است. این نوع بزرگی پستان بیشتر ناشی از رشد کردن بافت غددی پستان است نه زیادی بافت چربی به علت چاق شدن. این عارضه ممکن است در یک یا هر دو پستان رخ دهد و با ایجاد توده کوچکی زیر نوک پستان مردان آغاز میشود که ممکن است حساس هم باشد. ژنیکوماستی در حین بلوغ در پسران نوجوان ناشایع نیست و معمولا در طول چند ماه خود به خود برطرف میشود. بزرگ شدن پستان در نوزادان هم ممکن است رخ دهد و حتی با ترشح شیر (گالاکتوره) همراه باشد. این عارضه ممکن است برای چند هفته در طول دوره نوزادی به طول انجامد، اما ندرتا ممکن است تا 2 سالگی هم طول بکشد. علل ژنیکوماستی آندروژنها، هورمونهایی هستند که خصوصیات مردانه، مانند رشد موهای بدن، افزایش حجم عضلات، و کلفت شدن صدا را ایجاد میکنند. استروژنها هورمونهایی هستند که خصوصیات زنانه را ایجاد میکنند. در بدن مردان علاوه بر آندروژنها، مقداری هورمونهای استروژنی نیز وجود دارد. تغییرات در میزانهای این هورمونها، یا چگونگی پاسخدهی بدن به آنها ممکن است باعث بزرگ شدن پستانها در مردان شود. بیش از نیمی از پسران در هنگام بلوغ ژنیکوماستی پیدا میکنند. علل دیگری که ممکن است ژنیکوماستی ایجاد کنند، شامل این مواردند: سالمندی. شیمی درمانی برای سرطان. بیماری مزمن کبدی. مصرف هورمونهای استروئیدی آنابولیک برای افزایش قدرت و حجم عضلات. قرارگیری در معرض هورمونهای استروژنی. نارسایی کلیه و دیالیز. مصرف ماریجوانا (یا حشیش). درمان هورمونی سرطان پروستات. پرتودرمانی برای تومورهای بیضه. عوارض جانبی برخی از داروها (مانند کتوکونازول، اسپیرونولاکتون، مترونیدازول، سایمتیدین). کمبود هورمون مردانه تستوسترون. در موارد نادری ژنیکوماستی ممکن است به علت نقائص ژنتیکی، پرکاری تیروئید یا سرطان پستان رخ دهد. سرطان پستان در مردان نادر است. نشانههایی که ممکن است بیانگر وجود سرطان پستان در مردان باشد، شامل این موارد میشود: رشد پستان به صورت یک طرفه. توده سفت یا سخت در پستان که در لمس کردن چسبیده به بافتهای زیرین احساس میشود. زخم پوستی روی پستان. ترشح خونی از نوک پستان. درمان خانگی در صورتی که بزرگی پستان در شما همراه با حساسیت و درد است، میتوانید از کمپرس سرد یا داروهای مسکن برای درمان استفاده کنید. کی باید به پزشک مراجعه کرد؟ در صورتی که این علائم را هم دارید، به پزشک مراجعه کنید: وجود تورم، درد، بزرگی در یک یا هر دو پستان. داشتن ترشح خونی یا ترشح تیرهرنگ از نوک پستان. بروز زخم پوستی بر روی پستان. احساس کردن توده سفت یا سخت در پستان. توجه داشته باشید که بروز ژنیکوماستی در کودکانی که به سن بلوغ نرسیدهاند، همیشه نیاز به بررسی پزشک دارد. کارهایی که پزشک انجام میدهد پزشک ضمن پرسیدن از سابقه بیماریها و علائم شما و انجام معاینه جسمی ممکن است آزمایشهایی را بررسی وجود بیماریهایی معین تجویز کند، ازجمله: آزمایش هورمونی، سونوگرافی پستان، آزمایش کارکرد کبد و کلیه و ماموگرافی. در صورتی که علت زمینهسازی یافت شود، درمان در جهت رفع این علت خواهد بود. پزشک ممکن است همه داروهایی را ممکن است باعث بزرگ شدن پستان در مردان شود، مورد توجه قرار دهد، و در صورتی که شما یکی از آنها را مصرف میکنید، تغییراتی در رژیم دارویی شما ایجاد کند. ژنیکوماستی در دوران بلوغ معمولا نیازی به درمان ندارد و خود به خود برطرف میشود. بزرگی پستان که شدید و نامتقارن باشد و خود به خود برطرف نشود، ممکن است برای پسر نوجوانان بسیار ناراحتکننده باشد. در موارد نادری ممکن است پزشک درمان هورمونی برای مهار اثرات هورمونهای استروژنی یا جراحی برای کاهش حجم پستان را توصیه کند.
انواع ژنیکو ماستی نوع یک ژنیکوماستی، در سنین حدود ۲۰ سال بین پسران جوان اتفاق میافتد. در این نوع ژنیکوماستی فرم سینه تغییر زیادی ندارد، بزرگی پستان در مردان به میزان محسوسی اتفاق نمیافتد و بیشتر، نوک پستان آقایان برجسته میشود. حالت بیرون زدهی نوک پستان در آقایان، موجب هراس اجتماعی و مشکلات روحیروانی اینچنینی میشود. نوع یک ژنیکوماستی در آقایان ورزشکار و بدنساز به میزان بیشتری دیده میشود. در این حالت، پوست دور سینه حالت محکم و سفتی پیدا کرده و نوک سینه تا اندازهای به سمت بیرون متمایل میشود. این شرایط حتی در افرادی که از نظر جسمانی در وضعیت بسیار خوبی قرار دارند، مانند بدنسازان یا سایر ورزشکاران نیز میتواند اتفاق بیفتد. دلیل ایجاد این اتفاق، شکلگیری یک غده در نوک سینه میباشد که به راحتی با انجام یک جراحی قابل رفع شدن است. ۲.نوع دو ژنیکوماستی، معمولاً در هنگام بلوغ پسران ایجاد میشود. این حالت گاهی تا سنین ۲۰ یا ۳۰ سال نیز اتفاق میافتد. باقیماندن فرد در این شرایط معمولاً احساس ناخوش آیندی است؛ چرا که بزرگی پستان در مردان، هنگام پوشیدن لباس نمایان میشود؛ این حالت اصلاً برای این افراد قابل تحمل نیست. اکثر افرادی که درگیر نوع دو ژنیکوماستی هستند و با درمان ژنیکوماستی با ورزش، نتیجه مطلوبی احساس نکردهاند؛ اقدام به جراحی ژنیکوماستی مینمایند. درمان ژنیکوماستی با ورزش، تنها برای کنترل این اختلال و یا پیشگیری از آن ممکن است. در ژنیکوماستی یا بزرگی پستان در مردان نوع دو، سینهها حالت گردی پیدا میکنند. به گونهای که عضلههای زیر سینه به سختی دیده میشوند. در این شرایط، لباس پوشیدن برای فرد کمی مشکل خواهد بود؛ چرا که با کمی دقت میتوان متوجه تغییر سایز و بزرگ شدن پستان در مردان شد. در صورتی که فرد یک نوجوان باشد، درمان ژنیکوماستی با ورزش و رژیم غذایی پیشنهاد میشود. اما در صورتی که این روش پاسخگو نبوده و مسئله بعد از مدتی حل نشود، انجام عمل جراحی، آخرین روش جهت رفع این مشکل میباشد. ۳.نوع سه ژنیکوماستی، در واقع همان ژنیکوماستی نوع دو میباشد که بهدلیل بیتوجهی به درمان و پیگیری علل ایجاد آن، پیشرفت نموده و در سنین بالای ۳۰ سال موجب بروز مشکلات متعددی برای فرد شدهاست. نوع سه ژنیکوماستی موجب بزرگ شدن پستان مردانه میشود، بهطوری که بافت سینه، چند سانتیمتر پایینتر از حالت عادی آویزان میگردد. معمولاً افراد درگیر با نوع سه ژنیکوماستی، روابط اجتماعی و زناشویی مطلوبی تجربه نمیکنند. این افراد تنهایی را به حضور در جمعها ترجیح میدهند. توصیه میشود افراد درگیر با نوع سه ژنیکوماستی، حتماً جهت درمان به پزشک مراجعه نمایند. در صورتیکه تشخیص پزشک انجام جراحی ژنیکوماستی باشد، با برش محدودی بر روی پوست، میتوان آنرا انجام داد. ژنیکوماستی نوع سه معمولاً در مردان بالغ دیده میشود. در این شرایط به دلیل بزرگ شدن سینهها، معمولا مردان از حضور در عموم و برقراری ارتباط با جنس مخالف به شدت امتناع میکنند. این حالت بیشتر در افراد مسن ایجاد میشود. در این شرایط با توجه به اینکه پوست نیز حالت ارتجاعی خود را از دست داده است، رفع مشکل و انجام جراحی سختتر خواهد بود. ۴.نوع چهار ژنیکوماستی، زمانی ایجاد میشود که پس از بزرگ شدن پستان مردان، هیچ اقدام درمانی در خصوص آن انجام ندادهاند. معمولاً ژنیکوماستی طی روند پیری، بهدلیل اینکه پوست خاصیت ارتجاعی خود را ازدست میدهد، پیشرفت میکند و به نوع چهار ژنیکوماستی تبدیل میشود. جراحی نوع چهار ژنیکوماستی، معمولاً مشکلتر است و نیازمند تخلیه بافت و همچنین برش پوست اضافه است. مانند نوع ۳، ژنیکوماستی نوع چهار شامل گرد شدن پستان است. با این تفاوت که نوک سینه نیز در حال افتادن میباشد. ژنیکوماستی از این نوع، معمولا در مردانی دیده میشود که در سالهای قبل شاهد بزرگ شدن سینه های خود بودهاند، اما برای درمانش کاری انجام ندادهاند. در این شرایط بعد از انجام جراحی جهت خارج کردن بافتهای اضافی، باید به دنبال درمان افتادگی پوست نیز بود! بنابراین، اهمیت درمان در مراحل اولیه را به هیچ وجه دست کم نگیرید. ۵.نوع پنج ژنیکوماستی، نوع حادی از بزرگ شدن بافت سینه در مردان است. این نوع بزرگ شدن پستان مردانه معمولاً در افرادی ایجاد میشود که کاهش وزن زیادی را تجربه میکنند؛ یا دچار افزایش وزن بسیار زیادی هستند. نوع پنجم بزرگی پستان در مردان تا حدی پیچیده است و جراحی ژنیکوماستی آن، نیازمند انتخاب پزشکی باتجربه در این زمینه است تا نتیجه مطلوب و قابل قبولی حاصل گردد. کسانی که از ژنیکوماستی نوع پنج رنج میبرند، احتمالا دچار کاهش وزن شدید شدهاند یا اضافه وزن دارند! روش درمان در این حالت، جراحی خواهد بود که بسیار پیچیده و مشکل نیز میباشد. ۶.نوع شش ژنیکوماستی، جزو حادترین نوع بزرگی پستان مردانه است. معمولاً این افراد مشکل ژنیکوماستی را سالها است تجربه میکنند و بهدلیل عدم پیگیری جهت درمان، دچار حادترین نوع بزرگ شدن پستان مردان شدهاند. این افراد معمولاً دارای پوستی اضافه و آویزان در قسمت سینههای خود هستند. جراحی بزرگی پستان مردانه، تنها روش درمان برای این نوع ژنیکوماستی است. همانند مبتلایان به ژنیکوماستی نوع پنج ، بیماران مبتلا به تیپ ششم ممکن است چاق باشند یا اخیرا کاهش وزن شدیدی را تجربه کرده باشند. در این شرایط، در صورتی که فرد اضافه وزن داشته باشد، انجام جراحی با عوارض خاصی همراه خواهد بود.
هر کدام از موارد بالا می توانند علت ایجاد ژنیکوماستی باشند. البته، برای تقسیم بندی ژنیکوماستی یا بزرگ شدن پستان در مردان میتوان از معیار دیگری نیز استفاده کرد. اگر بخواهیم بزرگ شدن بافت سینه در مردان را بر اساس میزان چربی ایجادشده در سینه تقسیمبندی کنیم، موارد را به این صورت خواهیم داشت: درجه ۱: این حالت زمانی است که بافت اضافی ایجاد شده در اطراف آرئولا (بافت رنگی اطراف نوک پستان) باشد. درجه ۲: در این حالت، بافت چربی، کمی بیشتر توسعه یافته و از نوک سینه فراتر رفته است. درجه ۳: در این شرایط بافت سینه به اندازهای بزرگ شده است که به وضوح از روی لباس نیز مشخص است. درجه ۴: زمانی که سینه مردان دقیقا مشابه با سینه یک زن رشد کرده و با هیچ نوع لباسی قابل پنهان کردن نباشد، بافت ایجاد شده از درجه ۴ خواهد بود.
تاثیرات ژنیکوماستی بر زندگی افراد بزرگ شدن بافت سینه در مردان، یکی از مشکلاتی است که موجب اعمال تغییرات در زندگی آقایان میشود. تاثیرات ژنیکوماستی بر زندگی افراد بهگونهای است که در صورت حاد شدن، زندگی آقایان را از حالت عادی خارج مینماید. احساس ناخوشآیند بزرگی پستان در مردان تا حدی است که گاهی موجب اختلالات روحی-روانی در آقایان میشود. بزرگ شدن پستان مردانه موجب سرخوردگی، کاهش اعتمادبهنفس، اضطراب و خجالت از حضور در برخی اماکن عمومی،ُ همچون استخر و سالنهای ورزشی میشود. حتی در برخی موارد، ژنیکوماستی بر زندگی زناشویی آقایان نیز تاثیر زیادی گذاشته و اختلالات زناشویی با ریشه ژنیکوماستی دیده شده است. به همین دلیل آقایان به جدیت، درمان ژنیکوماستی با ورزش را پیگیری میکنند. شاید بتوان گفت بیشتر از آنکه ژنیکوماستی یا بزرگی پستان در مردان از لحاظ فیزیکی و جسمانی برای آنها خطر داشته باشد، میتواند در روحیه و اعتماد به نفس آنها تاثیر منفی بگذارد؛ چرا که اگر به مشکل بزرگ شدن بافت سینه در مردان به موقع رسیدگی نشود، احتمال اینکه در کوتاه مدت مشکل شدت پیدا کند، وجود دارد. با شدت گرفتن و افزایش میزان چربی در سینه مردان، سایز سینه نیز بزرگتر شده و حالت افتاده ای پیدا میکند که همین مسئله احتمالا باعث میشود نتوانند به راحتی از لباسهای متنوع استفاده نمایند. در این زمان بزرگی سینه به اندازهای شدت یافته است که به وضوح از روی لباس مشخص بوده و برای بسیاری از افراد موجب خجالت میشود. بنابراین، در صورتی که در مراحل اولیه بروز ژنیکوماستی، فرد به دنبال روش درمان نباشد، خیلی زود احساس خجالت و سرخوردگی پیدا کرده و از حضور در جمع، امتناع میکند. تا اینحا علت ایجاد ژنیکوماستی را بررسی کردیم ولی در نهایت برای خیلی از مردان علت ایجاد ژنیکوماستی مهم نیست و آن ها تنها به دنبال درمان ژنیکوماستی هستند. پس به مطالعه ی این مقاله ادامه دهید. در ادامه تمام راهکارهای موجود را با شما در میان خواهیم گذاشت.
روشهای درمان ژنیکوماستی درمان ژنیکوماستی به چند طریق امکانپذیر است. روشهای درمان ژنیکوماستی عبارتند از: درمان ژنیکوماستی با ورزش، درمان ژنیکوماستی با دارو و درمان ژنیکوماستی با جراحی. بزرگ شدن بافت سینه در مردان، بهدلیل اختلالات روحی که برای افراد درگیر با این شرایط ایجاد میکند، سبب مراجعه آقایان به پزشک میشود. در ادامه، روش های درمان ژنیکوماستی را توضیح خواهیم داد. · درمان ژنیکوماستی با ورزش درمان ژنیکوماستی با ورزش نیز تا حدی امکانپذیر است. در این روش لازم است رژیم غذایی متناسبی برای کاهش وزن آقایان نوشته شود، همزمان برنامه ورزشی، با محوریت کاهش وزن در کل بدن بههمراه تقویت عضلات انجام شود. در این شرایط، بدن قادر است چربیهای اضافی در بافتها را از دست دهد و بدون نیاز به درمان دارویی، این اختلال را با ورزش بهبود بخشد. درمان ژنیکوماستی با ورزش، این امکان را ایجاد میکند تا بافت شل شده ناحیه پستان، تا حدی سفتتر شده و عضلات آن تقویت شود. درمان ژنیکوماستی با ورزش معمولا به افرادی توصیه میشود که بیماری آنها در مراحل اولیه بوده و پیشرفت چندانی نداشته است. اما شاید این سوال برای بسیاری از شما خوانندگان گرامی مطرح شود که چرا درمان ژنیکوماستی با ورزش میتواند راه حل مناسبی باشد؟ همانطور که در بخش های قبل بیان کردیم، یکی از دلایل ایجاد این بیماری در افراد، تغییر در میزان هورمونهای بدن است. جالب است بدانید که بین تغییر در سطح هورمونها و چاقی ارتباط پزشکی وجود دارد. یعنی اگر سطح هورمونهای شما تغییر کند؛ احتمال اینکه چاق شوید نیز وجود دارد. به همین علت، برخی از پزشکان، درمان ژنیکوماستی با ورزش را توصیه میکنند؛ چرا که با لاغری و برگشتن به یک وزن سالم، میتوان این بیماری را تا حد زیادی کنترل کرد. با توجه به اینکه در این بیماری، چربی شکل گرفته در ناحیه سینه میباشد، بهتر است برای درمان ژنیکوماستی با ورزش از تمرینات زیر استفاده کنید: حرکت شنا جهت درمان ژنیکوماستی با ورزش حرکت پرس سینه برای درمان ژنیکوماستی با ورزش · درمان ژنیکوماستی با دارو برای درمان بزرگی پستان در مردان با دارو، معمولا تاموکسیفن تجویز میشود؛ چرا که این دارو عملکرد هورمون زنانه استروژن را در بدن مسدود میکند. این دارو برای معالجه و جلوگیری از سرطان پستان نیز استفاده میشود. اما همچنین می تواند برای کاهش درد پستان و درمان بزرگ شدن سینه در مردان استفاده شود. مهارکننده های آروماتاز که برای معالجه سرطان پستان و تخمدان در زنان یائسه استفاده میشوند، یکی دیگر از روشهای درمان ژنیکوماستی هستند. استفاده از تستوسترون میتواند ژنیکوماستی را در مردان مسن با سطح تستوسترون پایین درمان کند. · درمان ژنیکوماستی با جراحی درصورتیکه درمان ژنیکوماستی با ورزش و دارو مطلوب نباشد و بدن، پاسخ خوبی به این درمانها ندهد، درمان ژنیکوماستی با جراحی شروع میشود. در این روش بافت اضافی و حجیم شده در قسمت پستان آقایان برداشته میشود. بر همین اساس، درمان بزرگ شدن بافت سینه در مردان با جراحی، نتیجه مطلوبی خواهد داشت. معمولاً درمان با جراحی آخرین روش و قطعیترین روش درمان ژنیکوماستی محسوب میشود. علت ایجاد ژنیکوماستی نقشی در روش های درمان ندارد و روش های درمان پس از معالجه ی شما تعیین خواهند شد.