رجعت چیست؟ رجعت از جمله باورهای شیعیان است که به معنای بازگشت به سوی دنیا پس از مرگ و پیش از آخرت است. رجعت کمی بعد از ظهور امام زمان و پیش از شهادت ایشان اتفاق خواهد افتاد. این بازگشت مختص مومنان خالص و مشرکان محض است. فلسفه رجعت چیست؟ با توجه به آنچه از روایات اسلامی استفاده میشود، رجعت جنبه همگانی ندارد، بلکه اختصاص به مؤمنان صالحالعملی دارد که در یک مرحله عالی از ایمان قرار دارند و همچنین کفار ستمگری که در مرحله منحطی از کفر و ظلم قرار دارند؛ چنین به نظر میرسد که بازگشت مجدد این دو گروه به زندگی دنیا به منظور تکمیل یک حلقه تکاملی گروه اول و چشیدن کیفر دنیوی گروه دوم است. به تعبیر دیگر گروهی از مؤمنان خالص که در مسیر تکامل معنوی با موانع در زندگی خود روبرو شدهاند و تکامل آنها ناتمام ماندهاست، حکمت الهی ایجاب میکند که سیر تکاملی خود را از طریق بازگشت مجدد به این جهان ادامه دهند، شاهد و ناظر حکومت جهانی حق و عدالت باشند و در بنای این حکومت شرکت جویند، چرا که شرکت در تشکیل چنین حکومتی از بزرگترین افتخارات است و برعکس، گروهی از منافقان و جباران سرسخت علاوه بر کیفر خاص خود در رستاخیز باید مجازاتهایی در این جهان، نظیر آنچه اقوام سرکشی مانند فرعونیان و عاد و ثمود و قوم لوط دیدند ببینند، و تنها راه آن رجعت است. چنانکه امام جعفر صادق (ع) در حدیثی میفرماید:" رجعت عمومی نیست بلکه جنبه خصوصی دارد، تنها گروهی بازگشت میکنند که ایمان خالص یا شرک خالص دارند. " زمان وقوع رجعت بر اساس روایات، رجعت با اندک فاصلهای بعد از ظهور امام زمان (عج) و پیش از شهادت ایشان و برپا شدن قیامت واقع خواهد شد. امام صادق (ع) در این باره فرموده اند: «چون زمان قیام قائم (عج) فرا رسد در ماه جمادی الآخر و ده روز از ماه رجب چنان بارانی ببارد که مردم مانند آن را ندیده باشند، سپس خداوند به سبب آن باران گوشت و استخوان مؤمنان را در قبرهایشان برویاند،و گرد و غبار موهایشان را میتکانند» شاخصه و ویژگیهای رجعت کنندگان براساس روایات، گروه پیامبران (ع)، امامان معصوم (ع)، مؤمنان خالص و نیز کفار خالص، جزء کسانی هستند که در زمان رجعت، به این دنیا باز میگردند. روایاتی که بطور عام از بازگشت پیامبران و ائمه (علیهم السلام) سخن به میان آوردهاند مثل کلام امام صادق (ع) که در تفسیر آیه قرآن فرمود:" به خدا سوگند این آیه در زمان رجعت عملی خواهند شد آیا نمیدانید که پیامبران (علیهم السلام) در دنیا یاری نشدند و کشته شدند و نیز ائمه (علیهم السلام) کشته شدند، اما این یاری و پیروزی در رجعت تحقق خواهند یافت. " نخسین رجعت کننده کیست؟ بر اساس روایات اولین رجعت کننده حضرت امام حسین (ع) است. خود آن حضرت در این باره فرموده اند: «من نخستین کسی هستم که زمین شکاف میخورد و از آن بیرون میآیم و این همزمان است با رجعت امیرالمؤمنین (ع) و قیام قائم ما (عج)» امام صادق (ع) نیز در این باره فرموده اند: «نخستین کسی که به دنیا برمی گردد، حسین بن علی (ع) است، او چندان فرمانروایی میکند که بر اثر پیری، ابروانش بر روی چشمانش فرو میافتد» چه کسانی رجعت میکنند؟ با توجه به روایات مشخص میشود که مومنین محض و کافران محض رجعت خواهند کرد. در روایات به طور خاص از این افراد به عنوان رجعت کنندگان یاد شده است: امام حسین (ع) به عنوان اولین رجعت کننده. امام علی (ع) که رجعتهای متعددی برای ایشان ذکر شده است. ائمه معصومین (ع) به صورت خصوصی به برخی از یاران خود بشارت رجعت داده اند از جمله سلمان فارسی، مقداد بن اسود، جابربن عبدالله انصاری، ابودجانه انصاری، مالک اشتر، مفضل بن عمر، حمران بن اعین، داود رقّی و مؤمن طاق یاران انبیای پیشین از جمله ۱۵ نفر از قوم موسی (ع)، ۷ تن از اصحاب کهف، یوشع وصی حضرت موسی (ع)، مؤمن آل فرعون و... انبیای گذشته حضرت محمد (ص) که به همراه ائمه معصومین (ع) رجعت میکنند. رجعت برخی منافقین و کفار رجعت چقدر طول میکشد؟ نتیجهای که از بررسی روایات به دست میآید این است که رجعت هنگام ظهور امام زمان (عج) آغاز شده و تا قبل از قیامت و رستاخیز کبری ادامه خواهد داشت.