تعریف متره و برآورد و انواع آن

تعریف متره:
متره عبارت است "از محاسبه و اندازه گیری مقادیر مصالح مورد نیاز، برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقادیر مصالح به کار رفته و مصرف شده در یک پروژه اجرا شده " معمولا این نوع محاسبات و تحلیل ها، در یک سری جدول های خاص انجام میگیرد که جدول های صورت وضعیت ( جدول ریز متره، خلاصه متره، و... ) نامیده میشود.

افرادی که این نوع محاسبات را انجام میدهند، مترور نامیده میشوند.
انواع متره :

با توجه به این که مصالح با چه واحدی و برای چه نیازی محاسبه میشود، انواع متره مطرح میشود که عبارتند از :
1. متره بسته.
2. متره باز (تجزیه بها یا آنالیز بها ).

1. متره بسته

در این روش،مقادیر و اوزان مصالح را با توجه به واحد های مورد نیاز، از روی نقشه ها و اسناد پیمان محاسبه و برآورد نموده، و در جدول های مخصوص وارد مینمایند. سپس مقادیر به دست آمده را در قیمت های واحد پایه (معمولاً از فهرست بهای واحد پایه رشته مربوط استخراج میشود ) ضرب نموده تا قیمت هر آیتم به دست آید. از روی جمع جبری قیمت آیتم ها، فیمت خالص پروژه حاصل میشود. اگر به این قیمت، ضرایب مربوطه (ضریب بالا سری، ضریب تجهیز کارگاه، ضریب پلوس یا مینوس، ضریب منطقه ای، ضریب ارتفاع، ضریب طبقات، ضریب سختی کار ) ضرب شود، قیمت کل پروژه به دست می آید.

در اینجا باید مشخص شود که هر عملیات را با چه واحدی باید محاسبه نمود، وقتی واحد مشخص شد، محاسبه مقادیر کار به توان ریاضی، مهندسی و تجربه شخصی مترور بستگی دارد که بتواند به بهترین شکل محاسبات مربوطه را انجام دهد.

در قیمتهای واحد پایه فهارس بها، هزینه تهیه کل مصالح، ماشین آلات نیروی انسانی، بارگیری و حمل مصالح و لوازم ماشین آلات مورد نیاز به هر فاصله (به استثناء موارد مشخص شده در فهرست بهاء تا پای کار و بار اندازی، اتلاف مصالح، تهیه آب، سوخت، تعمیر و استهلاک ماشین آلات برای اجرای صحیح و کامل کارها طبق نقشه و مشخصات آمده است، بنابراین برای محاسبه مقادیر مصالح مصرفی در پروژه به روش متره بسته، باید واحدهای مربوطه مشخص شود که بعضی از آنها به قرار زیر است:

1. کارهایی که به متر مکعب محاسبه میشود. مانند عملیات خاکبرداری، خاکریزی ها، بتن ریزی، سنگ چینی، شفته ریزی، آجر کاری به ضخامت 35 سانتی و بیشتر.

2. کارهایی که به متر مربع محاسبه میشوند، مانند اندود های مختلف داخلی و خارجی، کاشی کاری، عایق کاری، تیرچه بلوک، طاق ضربی، شیشه، آسفالت نما سازی و...

3. کارهایی که با متر طول اندازه گیری و محاسبه میشوند، مانند قرنیز ها، جدول گذاری، انواع لوله کشی ها، نهرکشی، واتر استاپ، درزهای بتن، خط کشی و فلاشینگ ها.

4. کارهایی که با وزن محاسبه میشوند، مانند کلیه عملیات فلزی، آرماتور بندی، سیمان و آبرولندنی.

5. کارهایی که با عدد محاسبه می شوند، مانند کلیه ادوات برقی، لوازم بهداشتی و...
6. کارهایی که با ترکیب دو واحد محاسبه میگردد مانند مترمکعب/کیلومتر برای حمل خاک و نخاله و تن/کیلومتر برای حمل مصالح ( سیمان و شن و مصاح سنگی و آجر و آهن‌آلات ) و...


2. متره باز (تجزیه بها یا آنالیز بها )

برآورد هزینه اجرا و مدت زمان لازم برای اجرای یک پروژه، بدون استفاده از تجزیه‌بها امکان پذیر نیست و هر چه تجزیه‌بهای مورد استفاده از نظر مصالح و نیروی انسانی و ماشین‌آلات مورد نیاز به واقعیت نزدیک‌تر باشد، به همان میزان برآورد اولیه به هزینه اجرایی پروژه نزدیک‌تر خواهد بود. در این روش، کلیه کارها و مقادیر محاسبه شده از روی جداول متره محاسبه و برای هر کار تجزیه بهای مربوطه انجام میگیرد. برای انجام تجزیه هریک از اقلام کار به بخشهای نیروی انسانی، ماشین‌آلات، مصالح، حمل و غیره نیازه به تجربه افراد کارگاهی و آنالیزهای معتبر از منابع و مراجع معتبر می‌باشد.

منبع:انجمن مهندسی عمران

 

واتر استاپ، ابزاری برای مسدود کردن درزهای اجرائی و انبساطی بتن می باشد. لازم به ذکر است که به دو دلیل در طراحی سازه های بتنی، درز لحاظ می گردد.

اولین دلیل، محدودیت اجرائی می باشد. سازه های بزرگ بتنی معمولا در زمانی طولانی اجرا می شوند و لذا لازم است که مرحله به مرحله بتن ریزی انجام پذیرد. این درزها بسته به طراحی در مقاطع معینی آورده می شوند که به درزهای اجرائی معروف می باشند. قطعات بتنی دو سمت درز فاقد پیوستگی بوده و چنانچه در مجاورت فشار هیدرولیکی آب و یا هر سیال نفوذپذیری قرار گیرد، سیال از این درز عبور کرده و به آنطرف سازه مهاجرت می کند. این موضوع در سازه های آبی و فاضلابی بخصوص حائز اهمیت می باشد، اگرچه در هر سازه ای که احتمال فشار استاتیکی یا دینامیکی یک سیال به درز باشد، آن درز باید آب بند شود. سدها، کانالهای انتقال آب، تونلها و سازه های بتنی زیرزمینی، طبفات منفی ساختمانها، استخرها و حوضچه های نگهداری آب و فاضلاب از رایجترین سازه های موضوع این بحث می باشند.

دلیل دوم در طراحی درز در سازه بتنی، پیش بینی حرکاتی است که در آن بخش از سازه قطعی و یا محتمل می باشد. حرکات ناشی از انبساط و انقباض حرارتی بتن وحرکات ناشی از جابجائی سازه در اثر تنشهای احتمالی در سازه نظیر زمین لرزه عواملی هستند که لازم است مفری برای تحلیل این تنشها ایجاد شود. این درزها که به درزهای انبساطی و یا حرکتی موسوم می باشند فضائی می باشند که سازه بتواند حرکات فوق را در آن مستهلک نموده و جلوی تخریب سازه در اثر فشارهای وارده گرفته شود. این درزها شبیه به شیر اطمینان عمل می کنند و یک فاصله حدود 1 تا 3 سانتی را بین دو سازه ایجاد می کند که لازم است توسط ابزار مناسب پر شود و ارتباط دو سمت سازه بسته شود.