حقوق و دستمزد چیست؟ حقوق و دستمزد، هزینه کارکرد کارمند یا کارگر بر اساس فعالیت در کسب و کار کارفرما است. کلمه حقوق اصولا به پرداختی‌های کارمند می‌گویند که به صورت ماهانه پرداخت می‌شود. بر همین مبنا دستمزد نیز به پرداختی کارگرها که به صورت روزانه یا ساعتی محاسبه شده، گفته می‌شود. کیفیت کار فرد در مقدار این هزینه می‌تواند تاثیرگذار باشد. مبلغ پرداختی حقوق و دستمزد، و زمان تسویه و پرداخت آن می‌تواند بر اساس قانون کار یا توافق بین کارفرما و کارگر صورت بگیرد. حسابداری حقوق و دستمزد چیست؟ حسابداری حقوق و دستمزد شامل مراحلی می‌شود که حسابدار تمام جزئیات و اطلاعاتی که مربوط به محاسبه حقوق و دستمزد می‌شود را جمع‌آوری کرده و به وسیله آن مبلغ نهایی که باید به کارمند یا کارگر پرداخت شود را به دست می‌آورد. حسابدار تمام این اطلاعات را در قالب یک گزارش برای مدیر و فیش حقوقی برای کارمند آماده کرده و به آن‌ها تحویل می‌دهد. آموزش گام به گام محاسبه حقوق و دستمزد برای شروع به یادگیری برای محاسبه حقوق و دستمزد، باید در ابتدا با مواردی که در محاسبه آن مهم هستند آشنا شوید. در آموزش حسابداری حقوق و دستمزد همه این موارد را فرامی‌گیرید. حقوق پایه وزارت کار، ابتدای هر سال حقوق پایه را تعیین کرده و به تمام کسب و کارها و سازمان‌ها و ارگان‌ها اعلام می‌کند. علاوه بر آن، بر اساس میزان تخصص فرد، این حقوق می‌تواند تغییر کند. این مبلغ به صورت توافقی بین کارفرما و کارگر در قرارداد بین دو طرف ذکر می‌شود. حقوق پایه بر اساس تعداد ساعت کار تعیین می‌شود. بر این اساس اگر فرد به صورت هفتگی 44 ساعت کار کند، حقوق پایه را دریافت می‌کند. شرکت‌ها و کارفرماها از دو روش برای محاسبه مجموع ساعات کاری ماهانه بر اساس حقوق پایه، استفاده می‌کنند. روش اول برخی شرکت‌ها تعداد روزهای کاری در هفته را 6 روز و جمعه را به عنوان روز استراحت در نظر می‌گیرند. طبق این نظر یک فرد باید روزانه تقریبا 7 ساعت و 20 دقیقه کار کند. 44÷6=7.3(7 ساعت و 20 دقیقه در روز) 30×7.33=220 در این صورت مجموع ساعات کاری ماهانه کارمند یا کارگر این مجموعه 220 ساعت حساب می‌شود. روش دوم در این حالت یک ماه را 4 هفته کاری به اضافه 2 دو روز کاری در نظر گرفته می‌شود. 4×44=176 اگر 176 ساعت کاری برای 4 هفته متوالی را با 16 ساعت (حاصل ضرب 2 روز کاری در 8 ساعت) جمع شود نتیجه آن 192 ساعت کاری در یک ماه خواهد شد. اضافه کاری اگر فرد به درخواست کارفرما، ساعات بیشتری در ماه کار کند، به ازای هر ساعت اضافه‌کاری، مبلغ آن باید محاسبه شود و به وی تعلق می‌گیرد. مبلغ اضافه کاری بر اساس حقوق پایه و ساعت کاری ماهانه (192 ساعت یا 220 ساعت) محاسبه می‌شود. طبق فرمول زیر اضافه کاری را می‌توان به دست آورد: ((ساعات اضافه کاری) × (1.4) × (192یا 220 ساعت کاری ماهانه)/ حقوق پایه = اضافه کاری کارهای شیفتی و نوبتی در برخی کسب و کارها، افراد به صورت شیفتی و چرخشی کار می‌کنند. بر اساس قانون کار افراد مشغول به کار که نوبت و ساعت‌های کاری آن‌ها تغییر می‌کنند، در حوزه کار نوبتی یا همان شیفتی به شمار می‌آیند. شیفت این افراد به سه دسته تقسیم می‌شود. شیفت کاری 6 صبح الی 14 بعد از ظهر، شیفت کاری 14 الی 22 شب و شیفت کاری 22 الی 6 صبح، سه گروه شیفت کاری بوده که حقوق و دستمزد در هرکدام بر اساس یک فرمول خاص و جداگانه محاسبه می‌شود. شیفت کاری 6 صبح الی 14 بعد از ظهر تعداد ساعات شیفت ×10%× ساعات کاری ماهانه(192 یا 220 ساعت)/ حقوق پایه= دستمزد شیفت کاری 14 الی 22 شب تعداد ساعات شیفت ×15%× ساعات کاری ماهانه(192 یا 220 ساعت)/ حقوق پایه= دستمزد شیفت کاری 22 الی 6 صبح تعداد ساعات شیفت ×22.5%× ساعات کاری ماهانه(192 یا 220 ساعت)/ حقوق پایه= دستمزد شب کاری افرادی که به صورت غیرشیفتی، شب کار هستند، به دستمزد آن‌ها 35 درصد از حقوق پایه نیز اضافه خواهد شد. تعطیل کاری روزهای جمعه و تعطیلات رسمی به عنوان روزهای کاری حساب می‌شوند. اگر فردی در این روزها مشغول به کار شود، تعداد ساعات کاری فرد در روز تعطیل باید به عنوان اضافه کاری محاسبه شود. محاسبه عیدی و سنوات بر اساس قانون وزارت کار، کارفرما می‌تواند تا 2 برابر حقوق پایه وزارت کار به عنوان عیدی به کارگر پرداخت کند. در صورتی که 2 برابر عیدی کارگر، از 3 برابر حقوق پایه سال گذشته وی بیشتر شود، فرمول محاسبه آن تغییر می‌کند. حداقل حقوق پایه×365 / حداقل حقوق پایه×3 = عیدی سنوات یکی از مزایای اجباری بوده که کارفرما در هر صورت باید آن را به کارگر پرداخت کند. سنوات در پایان خدمت فرد باید پرداخت شود. اما پرداخت آن قبل از پایان خدمت فرد هیچ مشکلی ندارد. سنوات بر اساس آخرین حقوق ثابت دریافتی محاسبه می‌شود. آخرین مزد ثابت دریافتی/ 365× میزان کارکرد = سنوات ماموریت اگر کارمند یا کارگر، به یک منطقه برای انجام کار شرکت خود اعزام شوند، در صورتی که آن منطقه 50 کیلومتر با مرکز اصلی کار فاصله داشته باشد، باید به وی حق ماموریت داده شود. این حق ماموریت نباید کمتر از هزینه یک روز کار عادی شود و باید شامل هزینه‌های ایاب و ذهاب و اسکان نیز شود. مزایا مزایا به مبالغی گفته می‌شود که علاوه بر حقوق پایه به فرد پرداخت می‌شود. مزایا از نظر نوع پرداخت به دو دسته مستمر و غیر مستمر تقسیم می‌شود. نوع پرداخت آن نیز می‌تواند نقدی یا غیر نقدی باشد. مزایای مستمر: این دسته از مزایا به صورت ماهانه پرداخت می‌شود و در فیش حقوقی افراد ذکر می‌شود. مانند: حق اولاد، حق مسکن، بن کارگری و حق ایاب و ذهاب. مزایای غیر مستمر: این گروه از مزایا روال پرداخت ثابتی ندارد و به صورت نامنظم به کارگر در طول سال پرداخت می‌شود. مانند: عیدی، پاداش انجام کار، اضافه کار، بازخرید خدمت و بازخرید مرخصی. نکات بالا قسمتی از مواردی بوده که در حوزه حقوق و دستمزد باید برای هر فرد شاغلی، توسط حسابدار محاسبه و جمع شود. از این مبلغ، قسمتی به عنوان کسورات قانونی از آن کسر می‌شود. کسورات قانونی مبالغی بوده که بر اساس مصوبه‌های قانونی از دستمزد و حقوق کارگران کسر می‌شود. کارفرما به عنوان نماینده از سازمان‌های مربوطه این مبلغ را از حقوق فرد کسر و آن را به حساب آن سازمان‌ها واریز می‌کند. کسورات قانونی را به سه دسته می‌توان تقسیم کرد: مالیات حقوق و دستمزد: کارفرما پس از محاسبه حقوق و دستمزد، مالیات را بر اساس ضرایب جدول مالی محاسبه کرده و از حقوق و دستمزد فرد کسر می‌کند. کارفرما موظف است این مبلغ را به حساب وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز کند. همچنین بر اساس قانون مصوب این مالیات شامل برخی قسمت‌های حقوق و دستمزد نمی‌شود. حق بیمه اجتماعی سهم کارگر: طبق قوانین سازمان تامین اجتماعی، هر فردی که مشغول به کار بوده و حقوق دریافت می‌کند، باید 3 درصد از حقوق خود را به بیمه تامین اجتماعی بابت استفاده از مزایا و بازنشستگی واریزکند. این مبلغ هر ماه به همراه 20 درصد بیمه اجتماعی سهم کارفرما و 7 درصد بیمه بیکاری سهم کارفرما، توسط کارفرما به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. بدهی کاربر به صندوق اجرائیات: این بدهی می‌تواند شامل مساعده، کسر توافقی، کسری کار، غیبت، اقساط وام و مواردی از این قبیل باشد که کارگر به کارفرما باید پرداخت کند. در نهایت حسابدار با توجه به موارد بالا یک لیست از حقوق و دستمزد افراد در حسابداری تنظیم می‌کند و با توجه به آن لیست یک سند حقوق و دستمزد تهیه می‌کند. مثال محاسبه حقوق و دستمزد در حسابداری تا این قسمت متوجه پیچیدگی و دقت در محاسبه حقوق و دستمزد شده‌اید. در ادامه با توجه به نکات بالا یک مثال محاسبه حقوق و دستمزد را بیان می‌کنیم. برای خلاصه شدن، تنها نتیجه محاسبات را بیان خواهیم کرد: کارمند یک شرکت باید در طول هفته 40 ساعت ( ساعات عادی) کار کند. نرخ دستمزد در این شرکت برای هر ساعت 1500 ریال است. فرض کنید این فرد در هفته گذشته 50 ساعت کار کرده باشد و نرخ هر ساعت اضافه کار از قرار 140 درصد نرخ هر ساعت کار عادی باشد. سایر اطلاعات به شرح زیر است: نرخ مالیات 20 درصد، نرخ بیمه اجتماعی سهم کارمند 7 درصد، قسط وام او 5000 ریال است
